Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Yɩ Kã Falɩ Agyiahʋnlɩ Nwʋ a?

Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Yɩ Kã Falɩ Agyiahʋnlɩ Nwʋ a?

Mɔɔ Bayɩbʋlʋ yɩ kã

 Mmɩlɩ mɔ Nyamɩnlɩ wɔlɩ benyia nɩɩ baalɛ mɔɔ beli bɔmʋnlɩ nɩ, ɩvalɩ bɛ ɩwɔlɩ numɔ kɛɛ agyiahʋnlɩmaa. Ɩyɛlɩ nhyɩhyɛlɩyɛ eyi ama ɔkʋ̃yɛlɛ mɔɔ numɔ yɛ sɩ ɩawʋwa agyiahʋnlɩmaa nɩ bɛ avinli na bɛava bɛahyɩhyɛ bɛ abusunwa.—Gyɛnɛsɩsɩ 1:27, 28; 2:18.

 Nyamɩnlɩ pɛ kɛ agyiahʋnlɩmaa bɛ anyɩ de. (Ɛɣɛlɛwulɛ 5:18) Ɩva mmɛla nɩɩ egyinalɛzʋ-ndwokɔ ɩma wɔ Bayɩbʋlʋ yi nu mɔɔ ɩkɔhʋla ɩkɔwʋwa agyiahʋnlɩmaa ma bɛ agyiahʋnlɩ kɔhɔ bʋwɔ.

Yekozunzu ndwokɔ eyimmɔ nwʋ wɔ ɔfʋã eyi nu

 Mɩnla mmɛla yɛ Nyamɩnlɩ hyɩhyɛ wɔ agyiahʋnlɩ nwʋ a?

 Ahyɛasɩ nɩ, Nyamɩnlɩ hanlɩ benyia ɔkʋ̃ nɩɩ baalɛ ɔkʋ̃ wɔlɩ numɔ kɛɛ agyiahʋnlɩmaa. (Gyɛnɛsɩsɩ 2:24) Nyamɩnlɩ ɩáma ɔhʋanɩ kɛɛ abiye kegyia sʋ̃maa. Yɩ anyɩ iáleli nwʋmɔ sʋ̃ kɛɛ mmenyia nɩɩ mmenyia anzɛnyɩɩ mmaalɛ nɩɩ mmalɛ bɛ nɩɩ bɔ nwʋ kɛla, anzɛnyɩɩ mmenii anwɩ̃ be kɔwʋwa mɔɔ bɛ́dɩ agyiahʋnlɩmaa. (1 Kɔlɛntɩmaa 6:9; 1 Tɛsalonikamaa 4:3) Gyisɛsɩ hilehileli yɩ mɛdalilɛmaa kɛɛ bɛva Nyamɩnlɩ yɩ mmɛla mɔɔ ɩfalɩ agyiahʋnlɩ nwʋ nɩ bɛyɛ egyima.—Maakɩ 10:6-8.

 Nyamɩnlɩ bu agyiahʋnlɩ kɛɛ debe mɔɔ ɩsɛ kɛɛ ɩbʋwa kɛnɩ daabaa. Sɛ benyia nɩɩ baalɛ be kyia a, bɔbɔ bɔ nwʋ anʋhʋba kɛ bekeli bɔ nwʋ nɔhʋanlɛ mbɔmɩ dʋdʋ mɔɔ bɛzabɛ anwɩ̃ bɛda nnwʋanlɩ nu nɩ. Nyamɩnlɩ kila ɔhʋanɩ kɛɛ bekelili ɔzɔ anʋhʋba yɩ zʋ.—Maakɩ 10:9.

 Mɩnla yɛ lɛ agyiahʋnlɩ mɔɔ bɛtɩdɩ nu nɩɩ agyiahʋnlɩyiakilɛ a?

 Ɩwɔ numɔ, itwu mmɩlɩ be a, ɩsɛ kɛɛ ohunɛ be anzɛnyɩɩ ɛyɩlɛ be tiã yɩ nwʋkãvʋlɔ kɛnɩ kɔdi abusunwa nu asɛdɩ be nwʋ egyima. Naasʋ̃, Bayɩbʋlʋ yɩ ɩáhyɛ agyiahʋnlɩmaa ɛzɩzɩbɛ kɛɛ bɛdɩdɩ́ numɔ mmɩlɩ mɔ beyiyiaa ndwokɔzɩzɩbɛ nɩ. Mfomi, ɩhyɛ bɛ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ beziyeziye bɛ avinli mmɩlɩ mɔ bʋwabɩlɛ be dwodwu nɩ.—1 Kɔlɛntɩmaa 7:10.

 Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ, adwomanlɩwɔlɛ la yɛ ɩdɩ dɩyɛ mɔɔ agyiahʋnlɩmaa kɔhʋla kegyina zʋlɔ keyiaki bɛ agyiahʋnlɩ a. (Matiyu 19:9) Naasʋ̃ sɛ kɛ adwomanlɩwɔlɛ tɩ, na sɛ ohunɛ anzɛnyɩɩ ɛyɩlɛ be si pɔkɔ kɛɛ ɩ nɩɩ yɩ nwʋkãvʋlɔ kɛdɩdɩ nu a, mɛyɩ Bayɩbʋlʋ yɩ ɩáma ɔhʋanɩ kɛɛ ɩ nɩɩ abiye kɛyɛ nhyɩhyɛlɩyɛ anzɛnyɩɩ ikegyia dɔkʋ̃.—Matiyu 5:32; 1 Kɔlɛntɩmaa 7:11.

 Asʋ̃ ɩsɛ kɛɛ bɛfa agyiahʋnlɩ be bowula mmɛla tʋ ansaana Nyamɩnlɩ iale iadiã nu a?

 Nyamɩnlɩ kila ɔhʋanɩ kɛɛ Kilisinyiamaa keli aɣanɩ yɩ mmɛla mɔɔ ɩfalɩ agyiahʋnlɩ nwʋ nɩ zʋ. (Tayɩtɔsɩ 3:1) Sɛ agyiahʋnlɩmaa be fa bɛ agyiahʋnlɩ wula mmɛla tʋ a, nɩ bekilee kɛɛ bobu aɣanɩ nu mbanimbani na bobu Nyamɩnlɩ yɩ mmɛla mɔɔ mɛyɩ lɛ kɛɛ agyiahʋnlɩ kɔwʋwa kɛnɩ daabaa nɩ sʋ̃. a

 Mɩnla asɛdɩ azʋlɔtʋ yɛ Nyamɩnlɩ fa ma ohunɛmaa nɩɩ ɛyɩlɛmaa a?

  •   Mɔɔ ɩsɛ kɛɛ agyiahʋnlɩmaa bɛyɛ. Ɩsɛ kɛɛ ohunɛmaa nɩɩ ɛyɩlɛmaa da ɔlɔlɛ nɩɩ annidi ali bekile bɔ nwʋ bɔ nwʋ. (Ɛfɩsɛsɩmaa 5:33) Ɩsɛ kɛɛ bɔzʋ̃ ɔlɔlɛ nu bɛfa bɛ nɣanlɩdɩlɛ ɔfʋã nu ahyinyiadɩ bɛma bɔ nwʋ bɔ nwʋ na ɩsɛ kɛɛ bedi nɔhʋanlɛ bɛma bɔ nwʋ sʋ̃. (1 Kɔlɛntɩmaa 7:3; Hibulumaa 13:4) Sɛ bɔwɔ nnwuakula a, ɩsɛ kɛɛ bɔbɔ numɔ bɛtɩdɩ bɛ.—Ɛɣɛlɛwulɛ 6:20.

     Bayɩbʋlʋ yɩ ɩáhã kezimɔ agyiahʋnlɩmaa kɛhyɛ bɛ awudo egyima nɩɩ egyima mɔɔ ɩsɛ kɛɛ abiyela yɛ na ama bɛanyia ozukua nwʋ ndwokɔ sʋ̃maa. Sa bɛzabɛ anwɩ̃ yɩ munwala bɔkʋla besi egyima mɔɔ ɩkɔwʋwa bɛ abusunwa yɩ nwʋ pɔkɔ.

  •   Ohunɛ yɩ asɛdɩ. Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ “ohunɛ nɩ yɛ ɩlɛ tumi wɔ yɩ yɩ zʋ a.” (Ɛfɩsɛsɩmaa 5:23) Eyi kile kɛɛ mɛyɩ yɛ ɩsɛ kɛɛ ɩbɔ yɩ abusunwa yɩ nwʋ banɩ na isizi abɔkɔ azʋlɔtʋ mɔɔ ɩkɔwʋwa bɛ a.

     Ɩsɛ kɛɛ ɩbɔ mmɔdɩnɩ ɩma bɛ sa kã mɔɔ behyinyia na ama bɛanyia pɔkɔdɩlɛba, nɩɩ anyɩnlɩlelɛ na bɛaɣike Nyamɩnlɩ. (1 Timoti 5:8) Ɩ nɩɩ yɩ yɩ bɔ nu yɛ dɩyɛ na sɛ isii pɔkɔ be sʋ̃ a, isunzu yɩ yɩ, yɩ adwɩnɩhilelɛ nɩɩ yɩ nɣanlɩdɩlɛ nwʋ ɩfa ikile kɛɛ yɩ anyɩ sɔ yɩ subanɩ nɩɩ yɩ nyɛlɩyɛ azʋlɔtʋ nɩ. (Ɛɣɛlɛwulɛ 31:11, 28) Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ ɩsɛ kɛɛ ohunɛ zʋ̃ ɔlɔlɛ nu di yɩ asɛdɩ azʋlɔtʋ nwʋ egyima.—Kolosiyiamaa 3:19.

  •   Ɛyɩlɛ yɩ asɛdɩ. Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ ‘ɩsɛ kɛɛ ɛyɩlɛ bela idi ihũ nni.’ (Ɛfɩsɛsɩmaa 5:33) Sɛ ɛyɩlɛ be kã yɩ nwʋ azɩ wula asɛdɩ mɔɔ Nyamɩnlɩ va wula yi hũ sa nɩ tʋ a, ɩma Nyamɩnlɩ yɩ anyɩ de.

     Yɩ asɛdɩ yɛ lɛ kɛɛ ɩkɔwʋwa ihũ ma ikezizi abɔkɔba na ɩawʋwa yɩ wɔ yi tiyɛlɛ nɩ nwʋ. (Gyɛnɛsɩsɩ 2:18) Bayɩbʋlʋ yɩ kã ɛyɩlɛ mɔɔ idi yɩ asɛdɩ nwʋ egyima bʋwɔ wɔ agyiahʋnlɩ nu nɩ nwʋ odwokɔba.—Ɛɣɛlɛwulɛ 31:10.

 Asʋ̃ Nyamɩnlɩ kila ɔhʋanɩ kɛɛ agyiahʋnlɩmaa kɔwʋ nnwuakula wɔ nnɛ a?

 Anhã. Wɔ ɔwɔkɩ mmɩlɩ nu nɩ, Nyamɩnlɩ hyɛlɩ yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ be kɛɛ bɔwʋ. (Gyɛnɛsɩsɩ 1:28; 9:1) Naasʋ̃ ɔzɔ ahyɛdɩ yɩ ɩáhã Kilisinyiamaa. Gyisɛsɩ ɩáhyɛ yɩ mmɛdalilɛmaa kɛɛ bɔwʋ. Na ɔzɔ la sʋ̃ yɛ yɩ adʋwavʋlɔ nɩ mmɔ sʋ̃ bɛákã kɛɛ ɩsɛ kɛɛ agyiahʋnlɩmaa bɔwʋ a. Ɩsɛ kɛɛ agyiahʋnlɩmaa bɛzabɛ besi pɔkɔ kɛɛ bɔkɔwʋ anzɛnyɩɩ bɔlɔ́wʋ.

 Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Bayɩbʋlʋ nɩ kɔhʋla kɔwʋwa mɩ agyiahʋnlɩ yɩ a?

 Egyinalɛzʋ-ndwokɔ azʋlɔtʋ wɔ Bayɩbʋlʋ yɩ nu mɔɔ ɩkɔhʋla ɩkɔwʋwa agyiahʋnlɩmaa ma bɔkɔwɔ bɛ agyiahʋnlɩ tʋ bʋwɔ. Ɩkɔhʋla sʋ̃ ɩkɔwʋwa bɛ ma bekegyina ndwokɔzɩzɩbɛ azʋlɔtʋ munwa.

 Bayɩbʋlʋ nu egyinalɛzʋ-ndwokɔ azʋlɔtʋ kɔhʋla kɔwʋwa agyiahʋnlɩmaa ma . . .

a Sɛ ɛpɛ kɛɛ ɔnwʋ mɔɔ Bayɩbʋlʋ kã wɔ amamɩlɛ ɔhʋanɩ zʋ agyiahʋnlɩ nwʋ a, kila Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ October 15, 2006, owukolɛ 21, nkyɩkyɛmi 12 yi nu.