ΚΕΦΑΛΑΙΟ 26

Πώς Μπορώ να Ελέγχω τα Συναισθήματά μου;

 ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ότι η φωτιά είναι κάτι καλό ή κακό; Πιθανότατα θα πεις ότι η απάντηση εξαρτάται από τις περιστάσεις. Μια κρύα χειμωνιάτικη νύχτα, μερικά κούτσουρα που καίγονται στο τζάκι μπορούν να προσφέρουν ζεστασιά που είναι πολύ απαραίτητη. Αυτό είναι καλό. Αν, όμως, οι φλόγες ξεφύγουν από τον έλεγχο, μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα και να καταστρέψουν ολόκληρο το σπίτι. Αυτό είναι κακό.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τα συναισθήματά σου. Όταν βρίσκονται υπό έλεγχο, είναι ωφέλιμα και μπορούν να σε βοηθήσουν να αναπτύξεις εγκάρδιες φιλίες. Αν είναι ασυγκράτητα, μπορούν να αποδειχτούν καταστροφικά, όχι μόνο για εσένα, αλλά και για τους γύρω σου.

Στην εφηβεία, ίσως μερικές φορές νιώθεις ότι κυριεύεσαι από το θυμό ή τη λύπη. Πώς μπορείς να ελέγχεις αυτά τα συναισθήματα; Ας εξετάσουμε το καθένα ξεχωριστά.

Εκτόνωση του Θυμού

Δεν είναι εύκολο να υπερνικήσεις τα πληγωμένα αισθήματα και τον πόνο που νιώθεις όταν υφίστασαι άδικη μεταχείριση. Μερικοί, όταν βρεθούν σε αυτή τη θέση, χάνουν την αυτοκυριαρχία τους. Μάλιστα, η Αγία Γραφή μιλάει για ανθρώπους που είναι “θυμώδεις” και “οργίλοι”. (Παροιμίες 22:24· 29:22) Αυτό δεν είναι ασήμαντο ζήτημα. Ο ανεξέλεγκτος θυμός μπορεί να σε εξωθήσει σε ενέργειες για τις οποίες θα μετανιώσεις αργότερα. Πώς, λοιπόν, μπορείς να ελέγχεις τα συναισθήματά σου όταν έχεις υποστεί άδικη μεταχείριση;

Πρώτα πρώτα, εξέτασε την κατάσταση αντικειμενικά και δες αν μπορείς να τακτοποιήσεις το ζήτημα μέσα στην καρδιά σου. a (Ψαλμός 4:4) Να θυμάσαι ότι, αν ανταποδώσεις «κακό αντί κακού», αυτό θα κάνει απλώς τα πράγματα χειρότερα. (1 Θεσσαλονικείς 5:15) Αφού σκεφτείς το ζήτημα προσεκτικά και  προσευχηθείς για αυτό, ίσως διαπιστώσεις ότι μπορείς να πάψεις να νιώθεις αγανάκτηση. Από τη στιγμή που θα το κάνεις αυτό, το συγκεκριμένο ζήτημα δεν θα σε επηρεάζει πια τόσο πολύ.​—Ψαλμός 37:8.

Αλλά τι γίνεται αν τα πληγωμένα αισθήματα επιμένουν; Η Αγία Γραφή λέει ότι υπάρχει «καιρός να σωπαίνει» κανείς «και καιρός να μιλάει». (Εκκλησιαστής 3:7) Μπορείς να πλησιάσεις το άτομο που σε πλήγωσε; Αν αυτό δεν ενδείκνυται, ίσως σου κάνει καλό να μιλήσεις στους γονείς σου ή σε κάποιον ώριμο φίλο ή φίλη για το πώς νιώθεις. Αν ένα άτομο επιδιώκει σκόπιμα να σε παρενοχλεί, κάνε ιδιαίτερη προσπάθεια να του φέρεσαι καλά. Ο  πίνακας στη σελίδα 221 μπορεί να σε βοηθήσει να σκεφτείς επιπρόσθετους τρόπους για να αντιμετωπίζεις καταστάσεις οι οποίες μέχρι τώρα ίσως σε έκαναν να αντιδράς παρορμητικά.

Να προσεύχεσαι οπωσδήποτε στον Ιεχωβά και να του ζητάς να σε βοηθάει να μην επιτρέψεις να αυξηθεί μέσα σου η αγανάκτηση για το άτομο που σε πλήγωσε. Να θυμάσαι ότι, αν και δεν μπορείς να αλλάξεις αυτό που συνέβη, μπορείς να αλλάξεις την αντίδρασή σου σε αυτό που συνέβη. Αν αφήνεις την αγανάκτηση να σε κατατρώει, τότε γίνεσαι αβοήθητη λεία, όπως το ψάρι που είναι πιασμένο στο αγκίστρι. Επιτρέπεις σε κάποιον άλλον να κατευθύνει τις σκέψεις σου και τα συναισθήματά σου. Δεν θα ήταν προτιμότερο να έχεις εσύ τον έλεγχο;​—Ρωμαίους 12:19.

 Αντιμετώπιση της Λύπης

«Εδώ και λίγο καιρό, χάνω συχνά το κέφι μου και έχω γίνει πολύ επικριτική με τον εαυτό μου», λέει η 16χρονη Λόρα. «Δεν βρίσκω καμιά χαρά στη ζωή. Με παίρνει ο ύπνος το βράδυ κλαίγοντας». Όπως η Λόρα, έτσι και πολλά νεαρά άτομα νιώθουν καταβαρημένα από τις πιέσεις της ζωής. Πώς νιώθεις εσύ; Οι απαιτήσεις των γονέων, των φίλων και των καθηγητών σου, οι σωματικές και οι συναισθηματικές αλλαγές της εφηβείας ή τα αισθήματα αναξιότητας που ίσως έχεις εξαιτίας κάποιας μικρής αδυναμίας σου είναι πράγματα που μπορεί να σου προξενούν δυστυχία.

Μερικά νεαρά άτομα καταφεύγουν μάλιστα στον αυτοτραυματισμό για να ανακουφιστούν από τη συναισθηματική οδύνη. b Αν έχεις παγιδευτεί σε μια τέτοια συνήθεια, προσπάθησε να διακρίνεις το λόγο. Παραδείγματος χάρη, ο αυτοτραυματισμός αποτελεί πολλές φορές έναν τρόπο αντιμετώπισης κάποιας μορφής άγχους. Υπάρχει μήπως κάποια κατάσταση​—ίσως με την οικογένειά σου ή με τους φίλους σου​—που σε στενοχωρεί;

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αντιμετωπίσεις τα δυσάρεστα συναισθήματα είναι να μιλήσεις σε κάποιον από τους γονείς σου ή σε ένα ώριμο μέλος της Χριστιανικής εκκλησίας που θα μπορούσε να αποδειχτεί φίλος ο οποίος «γεννιέται για καιρό στενοχώριας». (Παροιμίες 17:17) Η Λιλιάνα, η οποία είναι 16 χρονών, άνοιξε την καρδιά της σε κάποιες ενήλικες Χριστιανές αδελφές. «Εφόσον είναι μεγαλύτερές μου», λέει, «οι συμβουλές τους είναι σωστές. Έχουν γίνει φίλες μου». c Η 15χρονη Ντάνα λέει ότι βρήκε  κάποια ανακούφιση αυξάνοντας τη συμμετοχή της στη Χριστιανική διακονία. «Ήταν το καλύτερο που θα μπορούσα να κάνω», λέει. «Στην πραγματικότητα, αυτή ήταν η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής μου!»

Πάνω από όλα, αν νιώθεις λύπη και κατάθλιψη, μην παραμελείς την προσευχή. Ο ψαλμωδός Δαβίδ, ο οποίος αντιμετώπισε πολλές αντιξοότητες, έγραψε: «Ρίξε στον Ιεχωβά το βάρος που σηκώνεις, και αυτός θα σε στηρίξει». (Ψαλμός 55:22) Ο Ιεχωβά γνωρίζει τι περνάς. Εκτός αυτού, “ενδιαφέρεται για εσένα”. (1 Πέτρου 5:7) Αν η καρδιά σου σε καταδικάζει, να θυμάσαι ότι “ο Θεός είναι μεγαλύτερος από την καρδιά σου και γνωρίζει τα πάντα”. (1 Ιωάννη 3:20) Καταλαβαίνει καλύτερα και από εσένα το λόγο για τον οποίο νιώθεις στενοχώρια και μπορεί να πάρει από πάνω σου τα συναισθηματικά σου φορτία.

Αν η λύπη επιμένει, ίσως τελικά πάσχεις από κάποια διαταραχή  της υγείας σου, όπως είναι η κατάθλιψη. d Σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν καλό να κάνεις ιατρικές εξετάσεις. Αν αγνοήσεις την κατάσταση, είναι σαν να ανοίγεις την ένταση του ραδιοφώνου στο αυτοκίνητο για να καλύψεις έναν θόρυβο που κάνει η μηχανή. Είναι πολύ καλύτερο να καταπιαστείς με το ζήτημα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ντρέπεσαι για την κατάστασή σου. Πολλά νεαρά άτομα που υποφέρουν από κατάθλιψη και παρόμοιες διαταραχές λαβαίνουν βοήθεια μέσω κάποιας θεραπείας.

Να θυμάσαι ότι τα συναισθήματά σου είναι σαν τη φωτιά. Όταν βρίσκονται υπό έλεγχο, είναι ωφέλιμα. Όταν είναι ασυγκράτητα, είναι καταστροφικά. Κάνε το καλύτερο που μπορείς για να τα κρατάς υπό έλεγχο. Βέβαια, κάποιες φορές πιθανώς θα πεις ή θα κάνεις πράγματα για τα οποία θα μετανιώσεις αργότερα. Να έχεις, όμως, υπομονή. Με τον καιρό, θα μάθεις να ελέγχεις τα συναισθήματά σου ώστε να μην ελέγχουν εκείνα εσένα.

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΑΣ

Μήπως είσαι τελειομανής; Αν ναι, πώς μπορείς να μάθεις να αντιμετωπίζεις τις αποτυχίες σου;

[Υποσημειώσεις]

ΒΑΣΙΚΟ ΕΔΑΦΙΟ

«Να μην αφήνεις τον εαυτό σου να νικιέται από το κακό αλλά να νικάς το κακό με το καλό».​—Ρωμαίους 12:21.

ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Κάθε μέρα, να λες στο γονέα (στους γονείς) σου κάτι καλό που σου συνέβη​—ακόμη και αν πρόκειται για κάτι ασήμαντο. Αν το κάνεις αυτό, θα σου είναι ευκολότερο να τους μιλήσεις όταν δημιουργηθεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Και εκείνοι από τη μεριά τους θα είναι πιο πρόθυμοι να σε ακούσουν.

ΓΝΩΡΙΖΕΣ ΟΤΙ . . . ;

Όταν το σώμα σου στερείται την ανάπαυση και την τροφή που χρειάζεται, δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις τα αισθήματά σου με τον καλύτερο τρόπο.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ!

Το αρνητικό συναίσθημα με το οποίο παλεύω περισσότερο είναι ․․․․․

Θα αντιμετωπίσω αυτό το αρνητικό συναίσθημα με το να ․․․․․

Αυτό που θα ήθελα να ρωτήσω το γονέα (τους γονείς) μου σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα είναι ․․․․․

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΣΟΥ;

● Γιατί δυσαρεστεί τον Θεό ο ανεξέλεγκτος θυμός;

● Με ποιους τρόπους μπορεί να υποστείς βλάβη αν έχεις την τάση να θυμώνεις;

● Ποιοι είναι μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορείς να αντιμετωπίσεις τη λύπη;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 223]

«Το πιο σπουδαίο πράγμα ήταν να ξέρω πως κάποιος νοιαζόταν όντως για εμένα, ότι υπήρχε κάποιος στον οποίο μπορούσα να μιλήσω όταν τα πράγματα φαίνονταν μαύρα».​—Τζένιφερ

 [Πίνακας/​Εικόνες στη σελίδα 221]

 Φύλλο Εργασίας

Έλεγξε το Θυμό Σου

Συμπλήρωσε τον πίνακα

Συμβάν

Κάποιος συμμαθητής μου με κοροϊδεύει

Παρορμητική Αντίδραση

Αντιδρώ προσβάλλοντάς τον

Καλύτερη Αντιμετώπιση

Αγνοώ το σχόλιο καιτου δείχνω ότι δεν θα καταφέρει να με κάνει να θυμώσω

Συμβάν

Η αδελφή μου «δανείστηκε» τα αγαπημένα μου παπούτσια χωρίς να με ρωτήσει

Παρορμητική Αντίδραση

Ανταποδίδω με το να «δανειστώ» και εγώ κάτι δικό της

Καλύτερη Αντιμετώπιση

․․․․․

Συμβάν

Οι γονείς μου μού απαγορεύουν την έξοδο

Παρορμητική Αντίδραση

․․․․․

Καλύτερη Αντιμετώπιση

․․․․․

[Εικόνα στη σελίδα 220]

Το άτομο που παραμένει αγανακτισμένο μοιάζει με ψάρι πιασμένο στο αγκίστρι​—και τα δύο ελέγχονται από κάποιον άλλον