UBUENE ebeakpa afat n̄kukụre eyen esie akama. Etie enye nte adadaba. Ibighịke enye akafat okpo eyen oro adian ke idem. Idahaemi, enye ese eyen esie emi ẹnamde eset onyụn̄ etiene enye asak ke ntak idatesịt. Esenowo esie ọdọhọ enye ete: “Sese, eyen fo omodu uwem.”

N̄kpọ emi eketịbe ke n̄kpọ nte isua 3,000 emi ẹkebede. Mbụk emi odu ke 1 Ndidem ibuot 17. Elijah, prọfet Abasi, edi esenowo oro. Edi anie ekedi eka eyen oro? Enye ekedi ebeakpa emi okodụn̄de ke Zarephath; owo isiakke enyịn̄ esie. Eyen esie ndiset edi kiet ke otu akakan n̄kpọ emi akanamde enye enen̄ede enyene mbuọtidem. Nte inemede mbụk esie, iyekpep ata akpan n̄kpọ ito enye.

Jehovah ama ebiere ke eyebịghi edịm etidep ke obio ubọn̄ Ahab, idiọk edidem Israel. Ke Elijah ama eketịn̄ ke edịm ididepke, Abasi ama edịp enye mbak Ahab ediwot enye onyụn̄ anam mme raven ẹsida uyo ye unam ẹsọk enye. Ekem Jehovah ama ọdọhọ Elijah ete: “Daha ke enyọn̄, ka Zarephath emi enyenede Sidon, nyụn̄ kodụn̄ do. Sese! nyọdọhọ n̄wan kiet do, emi edide ebeakpa, esinọ fi udia.”—1 Ndi. 17:1-9.

Ke ini Elijah ekesịmde Zarephath, enye ama okụt ubuene ebeakpa kiet atan̄de ifia. Ndi enye edi n̄wan emi edinọde prọfet oro udia? Enye edisan̄a didie inọ Elijah udia ke ini enye ke idemesie edide ubuene? Elijah ama ọtọn̄ọ nneme ye mma oro kpa ye emi ekemede ndidi enye ama ekere m̀mê enye ayama ndinọ imọ udia. Enye ama ọdọhọ ete: “Mbọk, nọ mi esisịt mmọn̄ ke iko n̄n̄wọn̄.” Ke ini mma oro akade ndida mmọn̄ ndi, Elijah ọdọhọ enye ete: “Mbọk, da esisịt uyo ke  ubọk sọk mi.” (1 Ndi. 17:10, 11) Ikọsọn̄ke ebeakpa oro ndinọ esenowo mmọn̄, edi mfịna ekedi ndinọ enye uyo.

N̄wan emi ama ọdọhọ enye ete: “Ma uwem Jehovah Abasi fo, nnyeneke ekara uyo ke mîbọhọke esisịt ndomuyo ke akamba aban̄ ye esisịt aran ke ekpri aban̄; ndien, sese, ntan̄ ekpri ifia emi man n̄ka n̄kanam se ndidiade ye eyen mi, ndien ima idia oro ima nnyịn ikpan̄a.” (1 Ndi. 17:12) Ẹyak ise se nneme emi anamde ifiọk.

Ebeakpa emi ndidọhọ “ma uwem Jehovah Abasi fo” owụt ke enye ama ọfiọk ke Elijah edi eyen Israel emi abakde Abasi. Etie nte ke okposụkedi emi enye ekenyenede ifiọk aban̄a Abasi Israel, ke enye ikọfiọkke Jehovah ikesịm ndikpokot enye “Abasi mi.” Enye okodụn̄ ke Zarephath, obio “emi enyenede Sidon,” akwa obio Phoenicia. Anaedi mbon Zarephath ẹkesikpono Baal. Edi Jehovah ama okụt eti n̄kpọ ke esịt mma oro.

Okposụkedi emi ubuene ebeakpa emi okodụn̄de ye mme okpono ndem, enye ama enyene mbuọtidem. Jehovah ọkọdọhọ Elijah aka ebịne enye ke ufọn mmọ mbiba. Imekeme ndikpep ata akpan n̄kpọ nto emi.

Idịghe kpukpru mbon Zarephath ẹkebiara ofụri ofụri. Jehovah ndikọdọhọ Elijah aka ebịne ebeakpa emi owụt ke enye ọfiọk mbon emi ẹnyenede eti esịt, edi emi mîtọn̄ọke kan̄a ndinam n̄kpọ Esie. Ke nditịm ntịn̄, “ke kpukpru idụt [Abasi] enyenyịme owo eke abakde enye onyụn̄ anamde edinen ido.”—Utom 10:35.

Owo ifan̄ ke efakutom mbufo ẹtie nte ebeakpa Zarephath emi? Okposụkedi emi mmọ ẹdụn̄de ye mbon emi ẹkade nsunsu ido ukpono, ekeme ndinen̄ede ndọn̄ mmọ ndituak ibuot nnọ Abasi ke nnennen usụn̄. Ekeme ndidi mmọ ifiọkke Jehovah, ke ntre oyoyom ẹn̄wam mmọ edieke anade mmọ ẹdituak ibuot ẹnọ Jehovah. Ndi emesiyom utọ mbon emi onyụn̄ an̄wam mmọ?

Nen̄ede kere ban̄a se Elijah ọkọdọhọde mma oro anam. Mma oro ọkọdọhọ Elijah ke ekpri n̄kpọ osụhọ ọnọ imọ ye eyen imọ ndidia, ke ima idia oro ima mmimọ iyakpan̄a. Edi Elijah osụk ọdọhọ enye ete: “Kûkop ndịk. Dụk ufọk, kanam kpa nte afo ọdọhọde. Kam bem iso da se idude nam ekpri ekara uyo da sọk mi, ndien ekem afo anam se afo ye eyen fo ẹdidiade. Koro ntem ke Jehovah Abasi Israel ọdọhọ, ‘Ndomuyo idikụreke ke akamba aban̄, aran idinyụn̄ isatke ke ekpri aban̄ tutu esịm usen emi Jehovah anamde edịm edep ke iso isọn̄.’”—1 Ndi. 17:11-14.

Ndusụk owo ẹkpekedọhọ ẹte, ‘Ndi ọdọhọ nnọ fi n̄kukụre udia mi? Etie nte ufiọkke se etịn̄de.’ Edi ebeakpa oro ikọdọhọke ntre. Kpa ye emi enye mîkenen̄ekede ifiọk Jehovah, enye ama enịm se Elijah eketịn̄de onyụn̄ anam kpa nte enye ọkọdọhọde. Ẹkeda emi ẹdomo mbuọtidem esie, ndien enye ama anam nnennen n̄kpọ.

Abasi ikọkpọn̄ke ubuene ebeakpa oro. Kpa nte Elijah ọkọn̄wọn̄ọde, Jehovah ama anam ekpri aran ye ndomuyo ebeakpa oro ekem se enye, eyen esie, ye Elijah ẹdiade tutu esịm ini emi edịm afiakde ọtọn̄ọ ndidep. Ke akpanikọ, “ndomuyo [ikokụreke] ke akamba aban̄, aran inyụn̄ isatke ke  ekpri aban̄, kpa nte Jehovah akadade Elijah etịn̄.” (1 Ndi. 17:16; 18:1) Ekpedi mma oro ikanamke nte Elijah ọkọdọhọde, etie nte uyo emi enye akadade ekpri ndomuyo ye aran esie anam ekpekedi akpatre udia esie. Edi enye ama enyene mbuọtidem, enịm ke Jehovah ayanam se enye ọn̄wọn̄ọde, onyụn̄ ebem iso ọnọ Elijah udia.

Se ikpepde ito emi edi ke Abasi esidiọn̄ mbon emi ẹnyenede mbuọtidem. Jehovah ayan̄wam fi edieke enyenede mbuọtidem ke ini ẹdomode fi. Enye eyedi Andinọ nti enọ, Andikpeme, ye Ufan fo, oyonyụn̄ an̄wam fi ọyọ idomo.—Ex. 3:13-15.

Ke 1898, Zion’s Watch Tower ọkọdọhọ ke se ikpepde ito mbụk ebeakpa oro edi: “Sia mma oro ekenyenede mbuọtidem oro akanamde enye okop uyo, Ọbọn̄ ama okụt ke odot imọ ida Prọfet oro in̄wam enye. Edieke enye mîkpekenyeneke mbuọtidem, ẹkpekekụt ebeakpa en̄wen emi akpakamade ndin̄wam Prọfet oro. Kpasụk ntre ke edi ye nnyịn—ke nsio nsio idaha ke uwem, Ọbọn̄ esiyak ẹdomo mbuọtidem nnyịn ndusụk ini. Edieke inyenede mbuọtidem, iyọbọ edidiọn̄; edieke nnyịn mînyeneke, nnyịn idibọhọ.”

Ke ini isobode idomo, akpana iyom ndausụn̄ Abasi ke N̄wed Abasi ye ke mme n̄wed esop Abasi. Ndien ọyọfọn inam item Jehovah ọkpọkọm ọsọn̄ didie ndinam. Ẹyenen̄ede ẹdiọn̄ nnyịn edieke inamde item N̄wed Abasi emi: “Buọt idem ye Jehovah ke ofụri esịt fo kûnyụn̄ uberi edem ke asian fo. Diọn̄ọ enye ke kpukpru usụn̄ fo, ndien enye eyenen̄ede usụn̄ fo enịm.”—N̄ke 3:5, 6.

Ẹmọn̄ ẹfiak ẹdomo mbuọtidem ebeakpa emi. Bible ọdọhọ ete: “Edikem ke mme n̄kpọ emi ẹma ẹkebe eyen n̄wan emi, oro edi, mma enyeneufọk emi, ọduọ udọn̄ọ ata idiọk idiọk tutu ibifịk okụre enye ke idem.” Mma emi ama atua onyụn̄ oyom ndifiọk se ikpowotde eyen imọ onyụn̄ ọdọhọ Elijah ete: “Nsan̄a nso ye afo, O owo ata Abasi? Afo emedi ndinam mi nti ndudue mi ndinyụn̄ n̄wot eyen mi.” (1 Ndi. 17:17, 18) Nso ke ikọ nnanenyịn emi ọwọrọ?

Ndi enyene idiọkn̄kpọ emi enye akanamde emi esịt amiade enye ufen? Ndi enye ekekere ke ufen idiọkn̄kpọ imọ ke Abasi amia imọ oro ndien ke Enye ọkọdọn̄ Elijah ediwot eyen imọ? Bible itịn̄ke, edi akpan n̄kpọ kiet edi: Ebeakpa emi ikọduọhọke Abasi.

Anaedi idem ama akpa Elijah ke ini eyen ebeakpa oro akakpade ye nte ebeakpa oro ọkọdọhọde ke enye ndidi ndidụn̄ ke ufọk imọ anam eyen imọ akpa. Ke Elijah ama ekemen okpo eyen oro ọdọk ubet enyọn̄, enye ama eseme ọnọ Abasi ete: “O Jehovah Abasi mi, ndi ebeakpa emi ami ndụn̄de ke ufọk esie nte esenowo ke afo onyụn̄ ada idiọk etiene enye ke ndiwot eyen esie?” Ama enen̄ede afịna prọfet emi ke ini enye ekekerede nte ẹdisuenede enyịn̄ Abasi edieke Enye ayakde utọ n̄kpọ emi ọwọrọ eti an̄wan emi. Ntre Elijah ama ekpe Abasi ubọk ete: “O Jehovah Abasi mi, mbọk, nam uwem eyen emi afiak odụk enye idem.”—1 Ndi. 17:20, 21.

Jehovah ke akakpan̄ utọn̄. Ebeakpa emi ekese aban̄a prọfet esie, ndien enye ama ọbuọt idem ye Abasi. Etie nte Abasi akayak eyen oro ọdọn̄ọ onyụn̄ akpa sia enye ama ọfiọk ke iyanam enye eset, ndien ke emi ayanam mme owo ke ini iso ẹnyene idotenyịn. Jehovah ama anam eyen oro eset ke ini Elijah ekekpede Enye ubọk. Akpa owo emi ẹkenamde eset edi emi ke Bible. Kere nte esịt ekenemde ebeakpa oro ke ini Elijah ọkọdọhọde enye ete: “Sese, eyen fo omodu uwem”! Ebeakpa emi ama ọdọhọ Elijah ete: “Mmọfiọk ke emi nte ke afo edi owo Abasi ye nte ke ikọ Jehovah emi odude fi ke inua edi akpanikọ.”—1 Ndi. 17:22-24.

Nnyịn ikopke aba n̄kpọ en̄wen iban̄a ebeakpa emi ke 1 Ndidem ibuot 17. Edi se Jesus eketịn̄de aban̄a enye owụt ke anaedi enye ama akabade edi asan̄autom Jehovah onyụn̄ anam akpanikọ ọnọ enye tutu akpa. (Luke 4:25, 26) Mbụk esie owụt ke Abasi esidiọn̄ mbon emi ẹn̄wamde mme asan̄autom esie. (Matt. 25:34-40) Enye owụt n̄ko ke Abasi esinọ mme asan̄autom esie se inanade mmọ, idem ke ini nsọn̄ọn̄kpọ. (Matt. 6:25-34) Ke adianade do, mbụk emi owụt ke Jehovah ekeme ndinam mme akpan̄kpa eset; akam ọdọdọn̄ enye ndinam emi. (Utom 24:15) Ntem, ọfọn isiti ebeakpa Zarephath.