Lutani apo pali nkhani

IVYO ŴACHINYAMATA ŴAKUFUMBA

Kasi Nkhwenera Kuŵa na Ŵanyane Ŵanandi?

Kasi Nkhwenera Kuŵa na Ŵanyane Ŵanandi?

 “Nkhujipulika makora chomene para nili pa gulu la ŵanyane, nakuti nkhuwona kuti ningafiska yayi kuleka kuchezga nawo.”—Alan.

 “Nili na ŵanyane ŵachoko waka nakuti nkhukondwa chomene para nkhuchezga nawo. Nkhutemwa yayi kuchezga na ŵanthu awo nkhuleka kuŵamanya.”​—Sara.

 Kasi namwe mukujipulika nga Alan na Sara? Kasi muli na kagulu ka ŵanyinu awo mukuchezga nawo ndipo mukukhumba yayi kuŵaso na ŵanyinu ŵaphya?

 Para ni nthena, ipo nkhani iyi yingamovwirani.

 Uheni wa kuchezga na kagulu kanyake ka ŵanthu

 Ntchiheni yayi kuchezga na kagulu kanyake ka ŵanyinu. Kuŵa pakagulu ka ŵanyinu awo mukukolerana nawo chomene kukovwira kuti mujipulikenge kuti muli pa malo agho ŵanthu ŵake ŵamutemwani chomene nangauli pangaŵa vinyake ivyo mukuchita makora yayi.

 “Vikunozga chomene para uli mukagulu ako ŵanyako ŵakukutemwa. Para uchali muwukirano ukukhumba kuŵa na ŵanyako ŵakuti ungachezga nawo.”—Karen, wa vyaka 19.

 Kasi mukumanya? Ŵapositole 12 ŵakaŵa ŵanyake mwa ŵanthu awo Yesu wakachezganga nawo. Kweni pa gulu ili pakaŵa Petrosi, Yakobe, na Yohane awo Yesu wakachezganga nawo chomene.​—Mariko 9:2; Luka 8:​51.

 Kweni kuŵa waka na kagulu kanyake ka ŵanyinu ako kakukhumbaso yayi kuchezga na ŵanthu ŵanyake, kungambiska masuzgo. Mwachiyelezgero:

  •   Vingapangiska kuti muleke kuŵa na mwaŵi wakusanga ŵabwezi ŵaphya awo ŵangaŵa ŵawemi chomene.

     “Kuŵa waka na ŵanyako awo mukuyana mu vinandi kungapangiska kuti uleke kumanya vinandi kweniso kuti uleke kumanyana na ŵanthu ŵanyake.”—Evan, wa vyaka, 21.

  •   Vingapangiska kuti munothenge panji kuti kunyada.

     “Para ukuchezga waka na kagulu kamoza ka ŵanyako, vikupangiska ŵanyake kughanaghana kuti ukukhumbaso yayi kuchezga na ŵanthu ŵanyake.”—Sara, wa vyaka 17.

  •   Vingapangiska kuti mwambe kusuzga ŵanyinu.

     “Vingachitika kuti ukusuzga ŵanthu yayi, kweni para ŵanyako aŵo ukuchezga nawo ndivyo ŵakuchita, mbwe nawe ukwamba kuwona kuti palije suzgo kuchita nthena.”—James, wa vyaka 17.

  •   Para mukulutilira kuchezga na ŵanyinu ŵanthena mbwe muvimyanthenge paumaliro.

     “Para pa gulu pali munyake uyo wali na nkharo yiheni chikuŵa chipusu kuti mose muŵe ŵankharo yiheni.”​—Martina wa vyaka, 17.

 Ivyo mungachita

  •   Sandaniso fundo izo mukwendera.

     Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhwendera fundo wuli? Kasi ŵanyane ŵakunovwira kuti nenderenge fundo izo nili kusankha panji chikuŵa chakusuzga para nkhuchezga nawo? Kasi nkhwenera kulutilira kuchezga nawo panji yayi?’

     Lemba ilo lingamovwirani: “Mendezgano ghaheni ghakunanga nkharo yiwemi.”—1 Ŵakorinte 15:33, mazgu ghamusi.

     “Para pa gulu linu pali ŵanthu awo ŵakwendera fundo izo iwe ukwendera yayi, vingapangiska kuti uchite vinthu ivyo pawekha ungachita yayi.”—Ellen wa vyaka, 14.

  •   Sandaniso ivyo ni vyakuzirwa chomene kwa imwe.

     Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhutemwa chomene ŵanyane awo nkhuchezga nawo mwakuti ningaswa fundo izo nkhwendera kuti nilutilire kuchezga nawo? Kasi ningachita wuli para munyane wangachita chinthu chinyake chiheni?’

     Lemba ilo lingamovwirani: “Wose awo nkhuŵatemwa nkhuŵachenya.”—Chivumbuzi 3:​19.

     “Para munyinu wachita chinthu chinyake chiheni ndipo mukuwona kuti mungalutilira yayi kuchezga nayo, vingamusuzgani kumuphalira kuti wandachite makora chifukwa mungawoneka nga ndimwe ŵambura kugomezgeka.”—Melanie wa vyaka, 22.

  •   Muchezgengeso na ŵanthu ŵakupambanapambana.

     Jifumbani kuti: ‘Kasi ningasanga phindu wuli para ningamba kuchezga na ŵanthu awo nkhuŵamanya yayi?’

     Lemba ilo lingamovwirani: “Kulaŵiska pa ivyo imwe mukukhumba pera yayi, kweniso ivyo ŵanyinu ŵakukhumba.”​—Ŵafilipi 2:4.

     “Ŵanthu ŵanyake ŵakuwoneka nga mbambura kufwatuka na ŵanthu ŵanyake chifukwa chakuti ŵakukhala mwakusuzgika kunyumba kwawo. Kweni para waŵamanya makora, ukuwona kuti pali vinandi ivyo ŵakuchita makora.”—Brian wa vyaka, 19.

 Fundo yikuru: Ntchiheni yayi kuŵa na kagulu ka ŵanthu awo ukuchezga nawo. Kweni ungapinduraso chomene para ungachezgaso na ŵanthu ŵanyake kuti usazgirepo chiŵelengero cha ŵanyako. Baibolo likuti: “uyo wakusamphuska ŵanji, nayo wasamphuskikenge.”—Zintharika 11:25.