Soangen ineng wet kapwuriamwei? Dahme kahrehda aramas akan kin men mour kohkohlahte? Iren Paipel kan padahkihong kitail me Koht ketikihong kitail atail ineng. (Eklesiasdes 3:11) Paipel pil mahsanih me “Koht iei limpoak.” (1 Sohn 4:8) Koht ketin poakohng kitail oh sohte pahn ketikihong kitail ineng en mour kohkohlahte ma kitail sohte kak kapwaiada.

Ni sansal, sohte mehmen men mehla. Ni mehlel, Paipel kawehwehda met nin duwen “imwintihti” men. (1 Korint 15:26) Ong ekei, mehla mwadangete lelohng irail; ong ekei e pwand en lelohng irail. Ekei pahn mehla ni ar pwulopwul, ekei pahn mour werei, ahpw kedekedeo re pahn mehla. Ong me tohto, medemedewe duwen mehla sohte kansenamwahu, e pil kamasepwehk. Ia duwe, mehla kak sohrala? Met kak wiawi?

E pahn kapwuriamwei en ese me kaidehn kupwuren Koht aramas en mehla? Pwuhk en Senesis kihda mehn kadehde me kupwuren Koht iei me aramas en momour kohkohlahte pohn sampah. Siohwa Koht ketin kapikada sampah iangahki soahng koaros me aramas anahne pwe ren momour oh peren. Ih eri ketin kapikada tepin aramas, Adam, oh ketikihdiong ih nan paradais, mwetuwel kaselel ehu nan Ihden. Mwurin mwo “Koht eri inenen kupwurperenkihda wiepen nin lime pwukat koaros.”​—Senesis 1:26, 31.

 Koht ketin kapikada Adam nin duwen aramas unsek men, me rasehng ih. (Deuderonomi 32:4) En Adam pwoudo Ihp, pil sohte kisin sapwung kis reh, eh madamadau oh paliwere unsek. Siohwa ketin mahsanihong ira: “Kumwa kaparaparala oh tohtohla, audehda sampah oh kaunda, oh ahneki manaman pohn mwahmw akan en nansed oh mahn akan me kin pihr pahnlahng oh menmour koaros me kin mwekid pohn sampah.”​—Senesis 1:28, NW.

E pahn anahne ahnsou laud pwe Adam oh Ihp en audehkihda sampah kadaudokara kan. Ihp pahn naineki seri kan, oh seri pwukat pahn nainekihda seri kan lao aramas kousoanla nin sampah pwon nin duwen me Koht ketin kupwurki. (Aiseia 45:18) Ia duwe, e pwung en medewe me Siohwa pahn ketikihong Adam oh Ihp koapworopwor wet ma ira pahn mour ihte uwen ahnsou me ira en kak kilang neira seri kan oh mwein nein neira kan, oh sohte pahn ese dahme wiawi?

Pil medewe duwen manaman me ira ahneki pohn mahn akan. (Senesis 2:19) Pwe ira en ahneki manaman pohrail, ira pahn anahne sukuhlki duwen irail oh wehwehkihla ia duwen ira pahn apwalih irail. Met pahn anahne ahnsou laud pwe ira sohte pahn kihongete ederail.

Eri sapwellimen Koht kaweid en audehda sampah oh ahneki manaman pohn mahn akan kin kasalehda me tepin pwopwoudo wiawihda ni ahl ehu me ira pahn mour ahnsou werei. Ni mehlel, Adam momourki ahnsou me inenen werei.

Paipel kasalehda me aramas mahso kin mour werei sang kitail rahnpwukat. E mahsanih: “[Adam] ahpw sipalla ni eh sounpar 930.” Mwuri e pil mahsanih duwen ohl wenemen teikan me momourki daulih sounpar 900! Irail kan iei Sehd, Enos, Kenan, Sared, Medusala, oh Noha. Irail koaros momour mwohn Nohliko ni rahnen Noha​—Noha momourki sounpar 600 mwohn Nohliko eh wiawi. (Senesis 5:5-27; 7:6; 9:29) Ia duwen soangen mour werei ko eh kak wiawi?

Ohl pwukat koaros ipwidi ahnsou kan me kerenlahng ahnsou me Adam oh Ihp ahneki mour unsek. Ele ihme kahrehda irail kak mour werei. Ahpw ia duwen en wia aramas unsek eh kin dokedoke mour werei? Oh ia duwen mehla eh pahn sohrala? Pwehn diarada pasapengpen peidek pwukat, kitail anahne wehwehki mahs ia kahrepen atail kin mahla oh mehla.