Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

TEMA STIʼ PORTADA | XIMODO BILÁ BIBLIA

Bilá Biblia neca biquiiñecabe material ni raca feu para bicaacabe ni

Bilá Biblia neca biquiiñecabe material ni raca feu para bicaacabe ni

NI BIZAACA. Ca hombre ni bicaa ne bi’ni’ copiar Biblia bicaacabe ni lu papiro ne pergamino (2 Timoteo 4:13). a ¿Ximodo gunda bilá Biblia neca biquiiñecabe ca material riʼ?

Cadi naguidxi papiro ca, nagueenda raca feu ni, riruxe ni ne riree xcolor ni. Sicaríʼ guníʼ egiptólogo Richard Parkinson ne Stephen Quirke: «Ra tidiʼ tiempu raca feu papiro ne reeda gácani dé. Ne ora nuu chaahuiʼ ti rollo la? zanda guicá ni bé o guiuʼdxuʼ ni pur gupa, ne ora nuu ni ndaaniʼ yu zándaca gó maniʼ ni, tobi de laacame nga ni runibiáʼcabe casi hormiga blanca». Despué de bidxélacabe caadxi papiro, xadxí biaana cani lu Gubidxa ne lu gupa, ngue runi jma nagueenda guca feu cani.

Jma naguidxi pergamino que papiro, peru laaca zanda gaca feu ni pa qué iquiiñecabe ni jneza o xadxí uguucabe ni lu Gubidxa o lu gupa. b Libru ni lá’ Everyday Writing in the Graeco-Roman East (La escritura cotidiana en el Oriente Grecorromano) ruzeeteʼ galán nga nápanu ca registru yooxhoʼ stiʼ Biblia neca maʼ xadxí de gucuá cani. Pa ñaca feu ca material ni biquiiñecabe para gucuá Biblia, niniti mensaje stini.

XIMODO BILÁ BIBLIA. Ley ni gucuaa ca israelita bi’ni’ mandar ni ca rey stiʼ guidxi Israel gucaacaʼ ti copia stiʼ Ley lu ti libru, ni zeeda lu ca primé gaayuʼ libru stiʼ Biblia (Deuteronomio 17:18). Cumu bíʼnicabe stale copia stiʼ ca manuscritu stiʼ Biblia la? ra maʼ ziluxe primé siglu bidxélacabe stale de laacani ndaaniʼ guidxi Israel ne Macedonia (Lucas 4:​16, 17; Hechos 17:11). ¿Ximodo gunda bilá caadxi de ca manuscritu yooxhoʼ riʼ ne dede yanna nápanu cani yaʼ?

Ca manuscritu ni runibiáʼcabe casi Rollos del mar Muerto guyuu ca ni stale iza ndaaniʼ guisu de yu ne bidxélacabe ca ni ndaaniʼ ti cueva ni riaana lu ti región ra huaxiéʼ riaba nisaguié

Philip Comfort, ti hombre ni nanna de Nuevo Testamento guníʼ: «Guluu chaahuiʼ ca judíu que ca rollo stiʼ ca Escritura ndaaniʼ guisu de yu para cadi gaca feu cani». Ngaca nga bi’ni’ ca xpinni Cristu. Nga runi, maʼ bidxélacabe caadxi de ca manuscritu stiʼ Biblia ndaaniʼ ca cueva nacahui ne ca lugar ra qué riaba nisaguié.

COSA GALÁN NI BIZAACA. Ma’ bidxélacabe stale de ca ndaa stiʼ ca manuscritu stiʼ Biblia. Caadxi de laacani maʼ ziné ca ni jma de chupa mil iza de gucuá cani. Neca zacá, dede yanna nápanu cani. Gastiʼ sti libru ni napa stale manuscritu ne ni jma xadxí de gucuá.

a Papiro nga ti material ni biquiiñecabe para gucaacabe lu. Gúcani de ti yaga ni nuu ndaaniʼ nisa ni láʼ papiro. Ne guca pergamino de guidi ladi maniʼ.

b Gucuá acta original stiʼ Declaración de Independencia de los Estados Unidos lu pergamino. Neca deruʼ chupa gayuaa cincuenta iza gudiʼdiʼ de gucuani, maʼ huaxiéʼ rihuinni ni cá luni.