Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Asoo Ɛzonlenlɛ Le Adenle Gyɛne Mɔɔ Bɛdua Zo Bɛkpondɛ Ezukoa Ɔ?

Asoo Ɛzonlenlɛ Le Adenle Gyɛne Mɔɔ Bɛdua Zo Bɛkpondɛ Ezukoa Ɔ?

 Wɔyɛ ye nzonlɛ kɛ ɛzonlenlɛ dɔɔnwo ɛva bɛ adwenle ɛzie ezukoa mɔɔ bɛkpondɛ la azo na tɛ menli mɔɔ bɛboa bɛ bɛamaa bɛazonle Nyamenle la ɔ? Bɛdie gyima mɔɔ bɛyɛ la anwo ezukoa yɛɛ bɛbɔ ninyɛne mɔɔ bɛtɔne bɛ la anwo nolo. Bɛtua ɛzonlenlɛ nu mgbanyima dɔɔnwo kakɛ kpole yɛɛ bɛlɛ anwonyia dɔɔnwo. Nea neazo bie mɔ:

  •   Neɛnleanu bie mɔɔ bɛyɛle la maanle ɔlale ali kɛ wɔ ɛvolɛ 13 anu, Kateleke ɛsɔfo kpanyinli bie vale asɔne ezukoa hayele alopile dule adenle asɛɛ fane 150 yɛɛ ɔvale limousine kale ɔdule adenle fane kɛyɛ 200. Eza ɔzɛkyele dɔla mgbe nna wɔ sua mɔɔ ɔda nu mɔɔ ɔyɛ ye boɛ la anwo.

  •   Menli apenle dɔɔnwo kɔ ɛsɔfo bie mɔɔ wɔ Africa maanle bie anu la asɔne ne bie. Bɛtɔne ninyɛne dɔɔnwo wɔ ye asɔnesua kpole ne anu​—bie a le “anointing oil,” tohulu yɛɛ T-shirts mɔɔ ye nvoninli wɔ nu la. Menli mɔɔ wɔ ye asɔne ne anu la anu dɔɔnwo le ehyiavolɛma noko ɔlɛ ezukoa dɔɔnwo kpalɛ.

  •   Bɛtia Budama awoka nna mɔɔ bɛkɔsonle zo mɔɔ wɔ China la anu nwiɔ bɛboka kɔmpɛlɛ mɔɔ wɔ maanle ne anu la anwo. Yɛɛ bɛfa Shaolin Temple ne mɔɔ ɛlie duma la bɛdi gua bɛkpondɛ ezukoa dɔɔnwo​—menli dɔɔnwo fɛlɛ ɛsfɔfo ne mɔɔ nea zo la gyima nu kpanyinli (“CEO monk”).

  •   Gyimamenlema mɔɔ wɔ America la dɔɔnwo ɛlɛbɔ ɔ bo adua menli kakɛ amaa bayɛ asɔne bɛamaa bɛ gyimayɛvoma na bɛamaa bɛ sunsum nu adehilelɛ.

 Kɛzi ɛte nganeɛ wɔ ɛzonlenlɛ mɔɔ bɛdua zo bɛkpondɛ ezukoa la anwo ɛ? Wɔdwenle kɛzi Nyamenle bu menli mɔɔ dua ɛzonlenlɛ zo kpondɛ ezukoa la anwo ɛlɛ ɔ?

Kɛzi Nyamenle bu gualilɛ mɔɔ kɔ zo wɔ ɛzonlenlɛ nu la ɛ?

 Nyamenle anye ɛnlie gualilɛ mɔɔ kɔ zo wɔ ɛzonlenlɛ nu la anwo. Baebolo ne kile kɛ wɔ tete ne, Nyamenle anye anlie ɛsɔfoma mɔɔ ‘pɛle bolɛ’ na bɛahilehile la anwo. (Maeka 3:11) Nyamenle dendɛle tiale gualilɛ nyɛleɛ mɔɔ maanle ye ɛzonlenlɛ ɛleka ne hakyile “nwule feabelɛ” la.​—Gyɛlɛmaya 7:11.

 Ɛnee Gyisɛse noko anye ɛnlie menli mɔɔ dua ɛzonlenlɛ zo kpondɛ ezukoa la anwo. Wɔ ye mekɛ zo, ɛzonlenlɛ nu mgbanyima nyianle gualilɛma mɔɔ bɛle anyebolo mɔɔ bɛmaanle bɛ adenle bɛmaanle bɛlile gua wɔ Gyɛlusalɛm ɛzonlenlɛsua ne anu la azo nvasoɛ. Bɛsisile ahonlekpalɛma mɔɔ rale kɛ bɛbazonle la. Gyisɛse vale akɛnrasesebɛ voanle gualilɛma ɛhye mɔ mɔɔ ɛnli nɔhalɛ la vile ɛzonlenlɛsua ne anu na ɔhanle kɛ: “Bɛmmafa me Ze sua ne bɛyɛ gualilɛ sua!”​—Dwɔn 2:14-16.

 Gyisɛse lale adwenle mɔɔ Nyamenle lɛ la bie ali wɔ kɛzi ɔyɛle ye ɛzonlenlɛ gyima ne la anu. (Dwɔn 8:28, 29) Yeanlie menli mɔɔ ɔhilehilele bɛ Nyamenle anwo debie la ezukoa. Yeanlie nwanwane gyima mɔɔ ɔyɛle le kɛ menli mɔɔ ɔmaanle bɛ aleɛ, wuliravolɛma mɔɔ ɔyɛle bɛ ayile nee mowuamra mɔɔ ɔdwazole bɛ la anwo ezukoa. Gyisɛse anva ye ɛzonlenlɛ gyima ne akpondɛ ezukoa​—ɛnee ɔnlɛ ɔ ti anwo sua bɔbɔ.​—Luku 9:58.

Asoo alimoa Kilisienema luale ɛzonlenlɛ zo kpondɛle ezukoa ɔ?

 Gyisɛse hanle hilele ye ɛdoavolɛma kɛ bɛmmadie ninyɛne mɔɔ bɛyɛ ye wɔ ɛzonlenlɛ nu la anwo ezukoa. Ɔhanle kɛ: “Bɛnyianle ye mgbane, bɛva bɛmaa mgbane.” (Mateyu 10:8) Alimoa ɛdoavolɛma zɔhane mɔ mɔɔ rayɛle Kilisienema la lile Gyisɛse adehilelɛ zɔhane azo. Suzu neazo bie mɔ anwo:

  •   Nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Saemɔn mɔɔ ɛnee ɛlɛkpondɛ dibilɛ nee tumi la maanle ɛzoanvolɛ Pita mɔɔ nee Gyisɛse luale wɔ ye ɛzonlenlɛ gyima ne anu la ezukoa. Ndɛndɛ ne ala Pita kpole Saemɔn ezukoa ne na ɔdenrɛle ye kɛ: “Ɛ nee wɔ ezukoa ne amuala ɛminli, ɔluakɛ ɛdwenle kɛ ɛbahola wɔava ezukoa wɔadɔ Nyamenle ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ ɔfa ɔmaa mgbane la.”​—Gyima ne 8:18-20.

  •   Ɛnee bɛze ɛzoanvolɛ Pɔɔlo kɛ ɔle neavolɛ adenduvo. Ɔwɔ nu kɛ ɔvale ɛvolɛ dɔɔnwo ɔyɛle gyima wɔ Kilisiene asafo dɔɔnwo anu ɛdeɛ noko yeanlie nwolɛ ezukoa. Ɔ nee ɔ gɔnwo mɔ Kilisienema ‘anva Nyamenle edwɛkɛ ne anzi kongo kɛ mɔɔ menli dɔɔnwo yɛle ye la.’ (2 Kɔlentema 2:17) Emomu Pɔɔlo hɛlɛle kɛ: “Yɛyɛle gyima alehyenlɛ nee aledwolɛ amaa yɛanyɛ adesoa kpole yɛammaa bɛ nuhua ko biala wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛka Nyamenle edwɛkpa ne yɛahile bɛ la.”​—1 Tɛsalonaekama 2:9.

 Nɔhalɛ nu, ɛnee alimoa Kilisienema zɔhane mɔ hyia ezukoa amaa bɛahola bɛayɛ bɛ edwɛkɛhanlɛ nee moalɛ gyima ne. Noko bɛammaa menli ne andua ninyɛne mɔɔ bɛyɛle bɛboale bɛ bɛmaanle bɛzonlenle Nyamenle la anwo kakɛ. Ɛnee menli bahola avi bɛ ɛhulolɛ nu aboa bɛ na ɛnee bɛbahola bɛalua adehilelɛ ɛhye mɔ azo bɛayɛ zɔ:

  •   2 Kɔlentema 8:12: “Na saa ɛhulolɛ ne wɔ ɛkɛ a, mɔɔ awie lɛ la a sɔ ɛnyelɛ a, na tɛ mɔɔ ɔnlɛ la ɔ.”

     Mɔɔ ɔkile la: Deɛmɔti awie ye ezukoa boa la anwo hyia tɛla ezukoa dodo mɔɔ ɔbava yeaboa la.

  •   2 Kɔlentema 9:7: “Bɛmaa awie biala ɛyɛ mɔɔ yezuzu nwo wɔ ye ahonle nu la, ɔmmatwenlehwenle ɔ bo aze anzɛɛ ɔyɛ ye kɛ asɛɛ yemia la ati ɔ, ɔluakɛ Nyamenle kulo mɔɔ te ɔ nyunlu kyɛ debie la.”

     Mɔɔ ɔkile la: Nyamenle ɛngulo kɛ awie biala te nganeɛ kɛ bɛlɛtinlitinli ye kɛ ɔye ezukoa ɔboa. Ɔ nye die nwo kɛ awie bavi ye ɛhulolɛ nu aye ezukoa.

Duzu a bado ɛzonlenlɛ mɔɔ le anyebolo la ɛ?

 Baebolo ne ka ye wienyi kɛ tɛ ɛzonlenlɛ ne amuala a Nyamenle die to nu a. (Mateyu 7:21-23) Baebolo ngapezo vale adalɛ ɛzonlenlɛ kɔsɔɔti totole tuutuunli bie anwo, ɔluakɛ bɛ nee arane ne mɔ bɔ nu yɛ gyima kpondɛ ezukoa anzɛɛ dibilɛ yɛɛ bɛsisi menli. (Yekile 17:1-3; 18:3) Ngapezo zɔhane doale zo kɛ ɔnrɛhyɛ Nyamenle babua adalɛ ɛzonlenlɛ ndɛne.​—Yekile 17:15-17; 18:7.

 Noko kɛkala mɔɔ Nyamenle ɛngulo kɛ adalɛ ɛzonlenlɛ nu nyɛleɛ ɛtane mɔɔ kɔ zo la bɛlɛbɛla menli anzɛɛ maa bɛtwe bɛ nwo bɛfi ɔ nwo. (Mateyu 24:11, 12) Ɔmaa ahonlekpalɛma anwosesebɛ kɛ bɛzukoa kɛzi bɛbalua adenle kpalɛ zo bɛazonle ye na bɛahwe bɛ nwo bɛavi adalɛ ɛzonlenlɛ nwo la.​—2 Kɔlentema 6:16, 17.