Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

TALL-Y B TẼEBÃ BUUDU

B fãaga yẽ “ne neb a yopoe”

B fãaga yẽ “ne neb a yopoe”

A NOWE ne a zakã rãmb mobga taab n yasẽ, tɩ saagã tar kiigri. Mams-y n ges-y! Koglgã yaa lik tɩ b yõgen fɩtla, n ne taab nense. B yasa kuii n kelgd sa-koomã sẽn pãbd koglgã tɩ maand bʋʋrã. Ra tog n sɩd wãgda tʋba.

Yaa vẽeneg t’a Nowe sã n get a zakã rãmba, a sũurã nooma wʋsgo. A sã n ges a pagã sẽn pa tol n bas-a wã, la a kom-dibli a tãabã sẽn sõng-a ne b sũy fãa wã, n paas b pagbã, a mi-beoogã yaa kãsenga. Pa yɩ nana, la tõe t’a sẽn da ne t’a sẽn nong-b rãmb n yɩɩdã bee ne-a wã kenga a raoodo. B fãa paam n põsame. Sãmbg kae t’a zẽka a koɛɛg n pʋʋs Wẽnnaam bark hal tɩ b wʋmd a goamã baa ne bʋʋrã.

A Nowe yɩɩ ned tẽeb sẽn tall pãng wʋsgo. Yaa rẽ la a Wẽnnaamã sẽn yeel t’a na n kogla yẽ ne a zakã rãmbã. (Hebre dãmba 11:7) La saagã sẽn wa n sɩngã, ra ket n yaa tɩlae tɩ b tall tẽeb bɩ? N-ye! Wakat kãng meng la b ra segd n tall tẽeb n yɩɩda, bala ra pa na n yɩ nana ye. Rũndã-rũndã vɩɩmã sẽn pa nana wã yĩnga, tõnd me segd n talla tẽebo. Bɩ d ges d sẽn tõe n dɩk yam ning a Nowe kibarã pʋgẽ.

“RASEM PIS-NAASE, WĨNTOOG NE YƲNGO”

Saagã nii “rasem pis-naase, wĩntoog ne yʋngo,” t’a Nowe rãmb be koglgã pʋgẽ. (Sɩngre 7:4, 11, 12) Saagã ra tara kiigr, n tar kiigr, n tar kiigr bala. Yel-kãngã pʋgẽ, a Nowe yãame t’a Wẽnnaam a Zeova sɩbga nin-wẽnsã la a kogl nin-tɩrsã.

Saagã kɩtame tɩ yɛl nins malɛg-kɩɩsdbã sẽn wa ne wã sa. A Sʋɩtãan ra pirsa malɛgs wʋsgo, tɩ bãmb me lebg wa yẽ, tɩ yaa b mensã raab bal n pak-ba. B ‘basa b zĩigã’ saasẽ, n sig n dɩgs pagb n dog kamb sẽn lebg nin-wobdo, tɩ b boond-b tɩ Nefilim-dãmba. (Ziid 6; Sɩngre 6:4) Kɩɩsgã sẽn maneg n piuugã yɩɩ a Sʋɩtãan noogo, bala kɩtame tɩ ãdem-biisã lebg nin-wẽnse. Yaool n da yaa bãmb n tar yõod n yɩɩd bũmb nins fãa a Zeova sẽn naan tɩ be tẽng zugã.

La saagã sẽn wa n niid tɩ koomã zẽkdẽ wã, yɩɩ tɩlae tɩ malɛg-wẽnsã tedg n leb saasẽ. Rẽ tɛka, b pa le tõe n tedg n lebg ninsaalb ye. B basa b pagbã ne b kambã tɩ koomã naag bãmb ne neb a taabã n dɩ.

Yʋʋm kobs yopoe sẽn deng rẽ, a Enok wakatẽ wã, a Zeova ra kɩtame tɩ b keoog nebã t’a na n sãama wẽn-kɩɩsdbã. (Sɩngre 5:24; Ziid 14, 15) Rẽ tɛka, ninsaalbã wẽnem maneg n paasame, tɩ b sãamd tẽngã la b tʋmd nen-kɛglem. Rẽ la Wẽnnaam sẽn kɩt tɩ saagã ni n sãam-bã. La a Nowe ne a zakã rãmb sũy yɩɩ noog ne nin-wẽnsã sãoongã bɩ?

Ayo! B Wẽnnaamã sẽn yaa nimbãan-zoɛtã me sũur pa yɩ noog ye. (Ezekɩɛll 33:11) A sẽn da rat yaa neb wʋsg paam n põse. A kɩtame t’a Enok keoog nebã. A kɩtame me t’a Nowe ka koglgã. A Nowe ne a zakã rãmb tʋma tʋʋm-kãngã sẽn yɩ tʋm-kẽengã yʋʋm wʋsgo, tɩ nebã fãa neẽ. Sẽn paase, a Zeova kɩtame t’a moon koɛɛga. Sɩd me, a yɩɩ “tɩrlem koe-moonda.” (2 Pɩɛɛr 2:5) Wa a Enoke, yẽ me keooga nebã tɩ sãoong n wate. Nebã maana wãna? A Zezi sẽn zĩnd saasẽ n yã rẽ fãa wã yeela kaoosg zugẽ tɩ “bãmb ka bãng hal tɩ sãoong sa-kãsengã wa, n loog ne bãmb fãa.”—Matɩe 24:39.

A Zeova paga koglgã, tɩ saagã na n ni rasem 40. Mams-y n ges-y a Nowe rãmb sẽn maan to-to. Bãmb b nii wã sẽn be koglgã pʋgã wʋmda saagã sẽn tar kiigr daar fãa. Tõe tɩ beoog ne a noor fãa, b tʋʋmd da yaa b ges taab yelle, la b modg tɩ koglgã yɩ yɩlemde, la b ges rũmsã me yelle. Koomã wa n lebga wʋsgo, tɩ koglgã tiig n yẽrge, n sɩng loogre. Koomã sẽn paasdã, koglgã tara zẽkre, hal n wa rugda. (Sɩngre 7:17) Yel-kãngã wilgdame t’a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam sẽn tõe fãa wã pãngã sɩd ka to ye.

A Nowe sũur tog n yɩɩ noog wʋsgo. Pa yẽ ne a zakã rãmb sẽn paam n põsã yĩng bal ye. Yaa a Zeova sẽn maan nimbãan-zoeer me, n kɩt tɩ bãmb keoog neb nins koomã sẽn dɩ wã. B maana rẽ yʋʋm wʋsgo, la tõe tɩ b mi n tagsame tɩ pa yãk neng ye. Nebã pa tol n sak koɛɛgã ye. Tags-y n ges-y! A Nowe ra tara yaop la kẽem dãmba, tɩ bãmb me ra tar kamba. B baa ye pa kelge, sã n pa yẽ meng zakã rãmbã. (Sɩngre 5:30) La bãmb b nii wã sẽn paam n be koglgã pʋgẽ masã wã na n põsame. Yaa vẽeneg tɩ b sã n tags sẽk ning b sẽn dɩk n keoog nebã, kengda b raood tɩ b pa ningd b mens taal ye.

Hal ne rũndã, a Zeova pa toeem ye. (Malaki 3:6) A Zezi Kirist ra wilgame tɩ tõnd wakatã na n wõnega “a Nowe wakatã” wʋsgo. (Matɩe 24:37) Tõnd zãmaanã sɩd pida ne yɛla, tɩ d miẽ tɩ fãa na n saa dũni-wẽn-kãngã sãoongã sasa. Rũndã-rũndã me, Wẽnnaam nin-buiidã tara koɛɛg sẽn yaa keoogre, n taasd ned ning fãa sẽn dat n kelge. Yãmb na n saka b koɛɛgã bɩ? Y sã n zoe n saka koɛɛgã sẽn fãagd yõyã, y taasd-a-la neb a taab bɩ? A Nowe ne a zakã rãmb kõo tõnd mak-sõng rẽ wɛɛngẽ.

B PÕSA SA-KÃSENGÃ SASA

Koglgã sẽn wa n dugdã, yaa vẽeneg tɩ sẽn da be-b a pʋgẽ wã ra wʋmda raad kẽer sẽn duud taab tɩ maand bʋʋre. A Nowe ra maanda yɩɩr ko-wiisã sẽn yaa wʋsgã yĩng bɩ? A ra tagsda koglgã na n wa sãam bɩ? Ayo. Rũndã-rũndã, neb kẽer sẽn maand sãmb-sãmb tõe n sokda sogsg a woto. La a Nowe ra pa ned sẽn maand sãmb-sãmb ye. Biiblã yetame: ‘Ne tẽebo, . . . a Nowe maana koom koglgo.’ (Hebre dãmba 11:7) A tẽe bõe? A Zeova ra maana kaool bɩ kãabg ne-a, n yeel t’a na n fãaga yẽ ne a zakã rãmb sa-kãsengã sasa. (Sɩngre 6:18, 19) Rẽ yĩnga, sẽn naan-a yĩngr la tẽngã, la bõn-vɩɩsã fãa wã pa tõe tɩ bũmb da maan koglgã sɩda? Hakɩka, a tõeeme! A Nowe sẽn kɩs sɩd t’a Zeova kãabgã na n pidsame wã, a bee bʋʋm. Sɩd me, yẽ ne a zakã rãmb põsame.—1 Pɩɛɛr 3:20.

Saagã sẽn ni rasem 40 wĩntoog la yʋngã, a wa n yoogame. Yɩɩ yʋʋmd 2370 sẽn deng a Zezi rogmã. Zemsa ne tõnd yʋʋm-sar kiuugã. La koglgã pʋgẽ yiib wakat ra nan ka ta ye. Koomã lima bũmb fãa hal baa tãensã, tɩ yaa koglgã sẽn pid ne bõn-vɩɩs buud toor-toorã a ye tãa n be koomã zug n dugda. (Sɩngre 7:19, 20) Mams-y n ges-y a Nowe sẽn sigind koglgã pʋgẽ tʋʋmã, sẽn na yɩl tɩ yẽ ne a kom-dibli a tãabã, a Sɛm ne a Kam la a Zafɛt ges rũmsã yell tɩ b paam dɩɩbo, n yɩ yɩlem la b tall keelem. Yaa vẽeneg tɩ Wẽnnaam sã n tõog tɩ we-rũmsã, baa sẽn yaa-b rũm-toosã sak n kẽ koglgã pʋgẽ, pa toog ne-a t’a kɩt tɩ b kell n zĩnd be, n pa maand ned bũmb ye. *

Sãmbg kae t’a Nowe gʋlsa bũmb nins fãa sẽn maanã n bĩngi. Rẽ n sõng tɩ d bãng saagã sẽn sɩng wakat ningã, la a sẽn yoog wakat ningã, la d bãng me tɩ koomã lima tẽngã n maan rasem 150. Rẽ poore, koomã sɩnga boogre. Tarẽ-n-tarẽ, koglgã wa n tɩ yalsa “Ararat tãensã sʋka,” sẽn be Tirki soolmã pʋgẽ rũndã-rũndã wã. Tog n yɩɩ yʋʋmd 2369 sẽn deng a Zezi rogmã, tʋʋl-nif kiuugã pʋgẽ. Yɩɩ rasem 73 poore, rat n yeel tɩ sigr kiuugã pʋgẽ la b sɩng masã n ne tãensã zutã sẽn pukdi. Kiis a tãab loogr poore, rat n yeel tɩ bõn-bɩʋʋng kiuugã, a Nowe gesa koglgã yĩngrã, n fõk raad kẽere. Yɩɩ tʋʋm-toogo, la talla yõodo, bala b paamame tɩ vẽenem la pems-maasg kẽedẽ masã. A Nowe ra zoe n maana bũmb n na n bãng b sã n tõe n sigame. A reng n basa gãabg t’a yi, la gãabgã kẽndame la a watẽ. Tõe t’a sã n lebg n wa fãa a zombda koglgã. Rẽ poore, a Nowe basa wall t’a yi, la wallã ra lebgd n wata a nengẽ, hal n wa paam zĩig n zaoonde, n ka le wa ye.—Sɩngre 7:24–8:13.

A Nowe lʋɩɩ taoor n ges a zakã rãmb yell Wẽnnaam tũubã wɛɛngẽ, baa sẽn wa n pa nana wã

Baa ne a Nowe sẽn da tar tʋʋm koglgã pʋgẽ wã, yaa Wẽnnaam tũubã n da pak-a n yɩɩda. Tags-y n ges-y yẽ ne a zakã rãmb sẽn da tigimd taab wakat fãa n pʋʋsdẽ la b sõsda, n gomd b Ba sẽn be saasẽ wã sẽn yaa b kogendã yelle. A sã n da rat n maan bũmbu, a teegda a Zeova. Baa a sẽn wa n bãng tɩ “tẽngã kʋɩɩme” wã, la baa ne b sẽn da maan sẽn yɩɩd yʋʋmd koglgã pʋgẽ wã, a pa pak rig-noorã sẽn na yɩl tɩ bãmb ne rũmsã paam n yi ye. (Sɩngre 8:14) A gũu a Zeova sẽn na n yeel bũmb ninga.

Zak-soben-dãmbã tõe n dɩka yam ra-kãngã sẽn yɩ wẽn-sakdã manesmã pʋgẽ. Yɩɩ ned sẽn da sigind bũmb fãa sõma, sẽn nong tʋʋma, n yaa maag-m-meng soaba, la sẽn kogl a zakã rãmb la rũmsã Wẽnnaam sẽn gũnug-a wã. La sẽn yɩɩd fãa, yaa a Zeova raabã la a ra lʋɩɩsd taoore. Tõnd me sã n dɩk a Nowe togs-n-taar yel-kãensã pʋgẽ, na n nafa d sẽn nong-b rãmbã fãa.

“YI KOGLGÃ PƲGẼ”

Daar a ye, a Zeova sɩd wa n goma ne a Nowe. A yeel-a-la woto: “Bɩ foo ne f pagã la f kom-dibli wã ne f kom-dibli wã pagbã yi koglgã pʋgẽ.” B fãa sɩd yiime, tɩ rũmsã me pʋg n yi. Yiibã yɩɩ wãn to? Yɩɩ zũnd-zãnd bɩ? Abada! Kibarã pʋgẽ b yeelame tɩ rũmsã “tũu taab wa sẽn zems b buud n yi koglgã pʋgẽ.” (Sɩngre 8:15-19) A Nowe rãmb sẽn yi koglgẽ wã Ararat tãensã zugã, b mikame tɩ tẽngã yɩlga zãnga, tɩ b vʋʋsd b pems-maasga. Nefilim-dãmbã, nen-kɛglem tʋʋmã, malɛg-wẽnsã la nin-wẽnsã fãa menemame. * Bũmb fãa na n le sɩnga ne a Nowe rãmba.

A Nowe ra mii a sẽn tog n maane. A reng n maana maoong n pʋʋs Wẽnnaam. A mee tẽn-kugri, n ges rũms nins a sẽn kẽes “yopoe-poe” wã sʋka, a Zeova sẽn yeel tɩ yaa rũm-sõma wã, n yãk kẽer n maan maoong sẽn yõogd bugum. (Sɩngre 7:2; 8:20) A maoongã taa a Zeova yam bɩ?

Biiblã sẽn yet bũmb ning rẽ wɛɛngẽ wã tara yamleoogo. Ad b sẽn yete: “Zu-soabã wʋma yũugã sẽn yaa noogã.” Wẽnnaam sũurã sẽn da sãam ninsaalbã tʋʋm-wẽnsã yĩngã sigame, a sẽn yã tɩ lebga wẽn-sakdb sẽn dat n maan yẽ raabã ne b sũy fãa n be tẽngã zugã. A ra pa baood tɩ b yɩ neb sẽn zems zãng ye. Vɛrse wã pʋgẽ b paasa woto: “Ninsaalbã sũyã tagsg yaa wẽns hal b yãadem wakate.” (Sɩngre 8:21) Bɩ d ges bũmb a taab a Zeova sẽn maane, tɩ wilgd t’a sɩd talla maag-m-meng la nimbãan-zoeer ne ãdem-biisã.

Wẽnnaam kɩtame tɩ kãab-wẽng ning a sẽn da kãab tẽngã sa. A Ãdem ne a Hawa kɩɩsgã poore, a ra kãaba tẽngã wẽnga, tɩ rẽ kɩt tɩ ra wae n pa sakd kood sõma ye. La a Lamɛk sẽn wa n dog bi-ribla, a pʋda a yʋʋr t’a Nowe. Tõe tɩ rat n yeelame tɩ “vʋʋsg” bɩ “belsgo.” A pĩnd n yeelame tɩ yẽ bi-riblã na n sõnga ãdem-biisã tɩ b paam vʋʋsg bɩ yolsg ne kãab-wẽng ning sẽn da be tẽngã zugã. A Nowe sẽn wa n bãng tɩ masã, bãngr-gom-kãngã na n pidsame, la tɩ tẽngã na n saka kood n são pĩndã, a sũur tog n yɩɩ noogo. Dẽnd a bee bʋʋm la a sẽn wẽneg n sɩng koobã.—Sɩngre 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

A Nowe ne a zakã rãmb yiime n mik tɩ tẽngã yɩlga zãnga

Wakat kãng me, a Zeova kõo a Nowe kambã la a yagensã noy sẽn yaa takɩ la vẽenese, sẽn na yɩl tɩ b bãng sẽn segde. Wala makre, a yeel-b lame tɩ ned kʋʋb kisame, la tɩ b pa tõe n maan b sẽn dat ne zɩɩm ye. Wẽnnaam maana kaool me ne ãdem-biisã, n pʋlem t’a kõn tol n le sãam tẽngã ne koom ye. A maana bũmb sẽn be rasãnd wʋsgo, sẽn na n mi n pukdẽ tɩ yaa bãnde, n wilgdẽ t’a na n pidsa a sẽn yeelã. A kɩtame tɩ saag-gomtɩʋʋg puki. Hal ne rũndã, d sã n yã saag-gomtɩʋʋg fãa, d tẽegda a Zeova pʋlen-kãngã sẽn wilgd a nonglmã.—Sɩngre 9:1-17.

Sã n da mik t’a Nowe kibarã yaa soalem bala, b sẽn gom saag-gomtɩʋʋgã pukr yellã, ra na n teka be. La a Nowe yɩɩ ned sẽn sɩd zĩndi, t’a vɩɩmã pa yɩ nana ye. Nebã sẽn da vɩ n kaoosd n yɩɩd rũndã-rũndã wã yĩnga, nin-kãngã sẽn da yaa wẽn-sakdã vɩɩmda yʋʋm 350 n paase, hal tɩ yɩ toog ne-a. Daar a ye, a yũu rãam n su. Yɩɩ kongr sẽn pa bilfu. Sẽn paase, yɩɩ sabab t’a yageng a ye yʋʋr sẽn boond t’a Kana maan yel-wẽn-kãsenga. Rẽ kɩtame meng tɩ kãab-wẽng zĩnd a roogã neb fãa zugu. A Nowe vɩɩmdame n kaoose, hal n yã a yagens sẽn wa n pʋʋsd bõn-naands la b tʋmd nen-kɛglem tʋʋm a Nimrood wakatã. Baasgo, bũmb kẽer n noog a sũuri. A yãame t’a biig a Sɛm talla tẽeb hakɩka, tɩ yɩ mak-sõng n kõ a zakã rãmba.—Sɩngre 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

Wa a Nowe, tõnd me segd n kell n talla tẽebo. Baa neb kẽer maand b toog kae ne Wẽnnaam, tɩ sãnda pʋd n bas a tũubu, tõnd segd n modgame n kell n tũ-a wa a Nowe. Woto nooma a Zeova wʋsgo. A Zezi Kirist meng yeelame tɩ “ned ninga sẽn na n tall a tẽeb hal tɩ wakat ta, a na n paama fãagre.”—Matɩe 24:13.

^ sull 17 Neb kẽer yeelame tɩ tõe tɩ Wẽnnaam kɩtame tɩ rũmsã lebg wa b yĩnsã kiime, tɩ rɩɩb yamleoog pa tar-b wʋsg ye. Yɩɩ woto tɩ pa yɩ woto me, Wẽnnaam pidsa a sẽn kãabã. A gesame tɩ bõn-vɩɩs nins fãa sẽn be koglgã pʋgẽ wã põse.

^ sull 22 Saagã sãama Edɛn zẽedã zĩig me, bala bũmb wʋsg tog n tũu koomã n looge. Sã n yaa rẽ, seribẽ rãmbã sẽn da gũud zẽedã zĩig noorã ra tara sor masã n na n leb saasẽ. B sẽn gũ zĩigã rat n taa yʋʋm 1600.—Sɩngre 3:22-24.