Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Ambuluisha bana ba “benyi”

Ambuluisha bana ba “benyi”

“Tshiena ne bualu bua kulejila dianyisha kupita ebu: bua meme kumvua ne: bana banyi badi batungunuka ne kuenda mu bulelela.”​—3 YONE 4.

MISAMBU: 134, 133

1, 2. a) Nnsombelu kayi udi bana ba bungi badi basombele mu ditunga dienyi batuilangana nende? b) Nnkonko kayi ituandamuna mu tshiena-bualu etshi?

JOSHUA udi wamba ne: “Katshia ku buana buanyi, mvua ngakula muakulu wa baledi banyi batuvua nabu ku babende kumbelu ne mu tshisumbu. Kadi pangakatuadija kalasa, ngakabanga kunanga muakulu wa muaba utuvua. Mu bidimu bikese, nkavua ngakula anu muakulu wa muaba au. Tshivua ngumvua kabidi bisangilu ne tshivua kabidi mmona ne: bilele bia baledi banyi mbianyi panyi to.” Bualu budi bufikile Joshua ebu bukadi bufikile bantu ba bungi.

2 Lelu bantu bapite pa miliyo 240 ki mbasombele mu ditunga divuabu babalele to. Wewe muikale muledi udi musombele mu ditunga dienyi, mmunyi muudi mua kupesha bana bebe mpunga muimpe wa kufikabu ku dinanga Yehowa ne wa ‘kutungunukabu ne kuenda mu bulelela’? (3 Yone 4) Mmunyi mudi bantu bakuabu mua kukuambuluisha?

BALEDI, IKALAYI TSHILEJILU TSHIMPE

3, 4. a) Mmunyi mudi baledi mua kuikala tshilejilu tshimpe kudi bana babu? b) Ntshinyi tshidi baledi kabayi mua kutekemena kudi bana babu?

3 Baledi wetu, nuenu basue bua bana benu bikale mu malanda mimpe ne Yehowa ne bikale ne muoyo bua kashidi, ikalayi tshilejilu tshimpe kudibu. Padi bana benu banumona ‘nukeba tshia kumpala Bukalenge,’ badi balonga mua kueyemena Yehowa bua majinga abu a ku dituku ne ku dituku. (Mat. 6:33, 34) Enza bua mudimu uudi wenzela Yehowa wikale pa muaba wa kumpala pamutu pa kuditua anu mu dikeba bintu bia ku mubidi. Ikala ne nsombelu mupepele ne epuka mabanza. Keba “biuma mu diulu,” mmumue ne: keba bua kupeta dianyishibua dia Yehowa pamutu pa kukeba makuta anyi “butumbi bua kudi bantu.”​—Bala Mâko 10:21, 22; Yone 12:43.

4 Kanukebi bua kuikala ne bia bungi bia kuenza bidi mua kunupangisha dîba dia nuenu kusomba ne bana benu to. Nubambile ne: nudi nusanka bikole padibu bapangadija bua kuteka Yehowa pa muaba wa kumpala pamutu pa kukeba lumu anyi makuta, buabu bobu anyi buenu nuenu. Epukayi mmuenenu mubi wa ne: bana badi ne bua kupetesha baledi babu nsombelu mutambe buimpe. Vuluka ne: “ki mbana batu balamina baledi babu bintu, kadi baledi ke batu balamina bana babu bintu.”​—2 Kol. 12:14.

BALEDI, DIENZEJAYI BUA KUTANTAMENA NTATU YA MUAKULU

5. Bua tshinyi baledi badi ne bua kuyisha bana babu malu a Yehowa misangu yonso?

5 Anu mukavuabu balaye, bantu “ba mu muaku ne mu muaku” badi benda babuela mu bulongolodi bua Yehowa. (Zek. 8:23) Kadi bana benu bobu kabayi bumvua muakulu wenu bimpe, bidi mua kunukolela bua kubalongesha bulelela. Bobu ke balongi benu ba Bible ba katshia ne katshia, ne padibu ‘bafika kudimanya’ Yehowa badi bapeta muoyo wa tshiendelele. (Yone 17:3) Bua muanenu kulongaye malongesha a Yehowa, nudi ne bua ‘kumuyishawu’ misangu yonso.​—Bala Dutelonome 6:6, 7.

6. Mmasanka kayi adi bana benu bapeta padibu balonga muakulu wenu? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.)

6 Pamuapa bana benu nebalonge muakulu wa muaba unudi mu kalasa anyi kudi bantu bakuabu. Kadi badi balonga muakulu wenu panudi nuyukila nabu pa tshibidilu. Padi bana benu bakula muakulu wenu, nebikale bipepele bua bobu kuyukila nenu ne kunuambila mudibu badiumvua. Kadi kudi masanka makuabu. Padi bana benu bakula miakulu ya bungi, bidi biakaja ngelelu wabu wa meji ne bibambuluisha bua kumvua mmuenenu ya bantu bakuabu. Bidi mua kubapetesha kabidi mpunga ya kuyisha bikole. Carolina udi baledi bende basombele mu ditunga dienyi udi wamba ne: “Kuikala mu tshisumbu tshia muakulu muenyi kudi kuenza disanka. Nkuimpe kabidi bua kuambuluisha muaba udibu dijinga ne bamanyishi ba bungi.”

7. Ntshinyi tshiudi mua kuenza muakulu wowu utatshisha bena mu dîku dienu?

7 Kadi padi bana badi basombele ne baledi babu ku babende balonga bilele ne muakulu wa muaba au, bamue bana badi mua kujimija dijinga diabu anyi mushindu wabu wa kuyukila mu muakulu wa baledi babu. Baledi wetu, biobi nanku bua bana benu, kanuenaku nansha mua kulonga muakulu wa muaba unudi anyi? Nebikale bipepele bua kukolesha bana benu mu buena Kristo nuenu numvua bidibu bayukila, malu adibu bajikija nawu lutetuku ne midimu idibu babapesha mu kalasa bua kuenza pambelu, ne nuenu nuyukila buludiludi ne balongeshi babu. Bulelela, kulonga muakulu mupiamupia kudi kulomba dîba, kudienzeja ne budipuekeshi. Kadi mbualu bua mushinga wa bungi. Tshilejilu, muanenu yeye mulue mpudi matshi, kanuenaku mua kulonga muakulu wa tumama bua nuikale nuyukila nende anyi? Bua muana udi uyukila bimpe mu muakulu mukuabu, mbimpe nulonge kabidi muakulu au, ki mmuomu anyi? *

8. Nuenu kanuyi nuakula bimpe muakulu wa muaba unudi, mmunyi munudi mua kuambuluisha bana benu?

8 Bidi mua kukolela bamue baledi badi basombele ku babende bua kuakula bipepele muakulu muenyi udi bana babu bakula. Bidi mua kukolela baledi bua kuambuluisha bana babu bua kumvua “mifundu ya tshijila.” (2 Tim. 3:15) Nuenu mu nsombelu eu, nudi mua kutungunuka ne kuambuluisha bana benu bua kufikabu ku dimanya Yehowa ne ku dimunanga. Shan udi mukulu udi wamba ne: “Muledi wetu wa bakaji uvua mushale utukolesha kavua umvua menemene muakulu utuvua bamanye bimpe to, ne meme ne bana betu ba bakaji katuvua tuakula muakulu uvuaye yeye pende mumanye bimpe to. Kadi patuvua tumumona udilongela, usambila, ne wenza muende muonso bua kulombola ntendelelu wa mu dîku lumingu luonso, tuakajingulula ne: kufika ku dimanya Yehowa kuvua ne mushinga wa bungi.”

9. Mmunyi mudi baledi mua kuambuluisha bana badi mua kujinga bua kulonga mu miakulu ibidi?

9 Bamue bana badi mua kujinga bua kulonga malu a Yehowa mu miakulu ibidi. Bua tshinyi? Bualu badi bakula muakulu umue mu kalasa, ne mukuabu kumbelu. Bua bualu abu, bamue baledi batu benza mudimu ne mikanda yetu, mêyi makuata ne filme mu miakulu yonso ibidi. Bulelela, baledi badi basombele ku babende badi ne bua kuenza mudimu bikole menemene bua kuambuluisha bana babu bua kusemenabu pabuipi ne Yehowa.

NTSHISUMBU TSHIA MUAKULU KAYI TSHINUDI NE BUA KUIKALA?

10. a) Nnganyi udi ne bua kusungula tshisumbu tshia muakulu tshidi bena mu dîku mua kubuela? b) Ntshinyi tshidi bamfumu ba mêku ne bua kuenza kumpala kua kuangata dipangadika kampanda?

10 Padi “benyi” basombele kule ne Bantemu bakuabu badi bakula muakulu wabu, badi ne bua kudisangisha ne bena mu tshisumbu badi bakula muakulu wa muaba udibu. (Mis. 146:9) Kadi koku tshisumbu pabuipi tshidi tshiakula muakulu wabu wa ku dibele, mfumu wa dîku udi ne bua kusungula tshisumbu tshia muakulu udi bena mu dîku diende bumvua bimpe. Kumpala kua kuangata dipangadika edi, udi ne bua kuela meji bikole ne kusambila. Mbimpe ayukile kabidi ne mukajende ne bana bende. (1 Kol. 11:3) Mmalu kayi akonkononaye? Mmêyi kayi manene a mu Bible adi mua kumuambuluisha bua kuangata dipangadika edi?

11, 12. a) Mmunyi mudi muakulu muikale ne buenzeji bua mushindu udi bisangilu mua kuambuluisha muana? b) Bua tshinyi bamue bana ki mbasue kulonga muakulu wa baledi babu?

11 Baledi badi ne bua kukonkonona tshidi bana babu bajinga menemene. Pa kumbusha mêba makese adi bana bapitshisha mu bisangilu bua kulonga malu a mu Bible lumingu luonso, badi kabidi dijinga ne mêba a bungi bua kumvuabu bulelela bua mu Bible bimpe. Kadi tshia kumanya tshidi ne: Bisangilu bidibu benza mu muakulu udi bana bumvua bimpe, bidi mua kubambuluisha anu bua dikalamu diabu patupu, pamuapa badi mua kulonga malu a bungi kupita mudi baledi bela meji. Kadi bana bobu kabayi bumvua muakulu au bimpe, kabiena mua kuenzeka nanku to. (Bala 1 Kolinto 14:9, 11.) Dîba adi nansha muakulu wa ku dibele wa muana kawakushala anu muakulu udi ulenga mushindu udiye wela meji ne udiumvua to. Bushuwa, bamue bana badi mua kulonga mua kufila mandamuna, kuenza manaya, ne kuenza miyuki mu muakulu wa baledi babu kadi kabayi bapatula menemene ngenyi yabu ne mushindu udibu badiumvua to.

12 Bualu bukuabu, muoyo wa muana utu ulengibua kudi miakulu ya bungi. Ke tshivua tshifikile Joshua utukadi batele. Esther muanabu wa bakaji udi wamba ne: “Bua bana batekete, muakulu wa baledi babu, bilele biabu ne tshitendelelu bitu bienda pamue.” Bana bobu kabayi bamona ne: bilele bia baledi mbiabu pabu, kabakujinga bua kulonga muakulu wa baledi babu ne kubuela mu tshitendelelu tshiabu to. Ntshinyi tshidi baledi badi basombele ku babende mua kuenza?

13, 14. a) Bua tshinyi bena dibaka kampanda bavua basombele ku babende bakaya ne bana babu mu tshisumbu tshia muakulu wa muaba uvuabu basombele? b) Ntshinyi tshivua baledi benze bua kulama malanda abu ne Yehowa makole?

13 Baledi bena Kristo badi bateka majinga a bana babu kumpala kua bidibu bobu basue. (1 Kol. 10:24) Samuel, tatuende wa Joshua ne Esther udi wamba ne: “Meme ne mukajanyi tuakatangila bana betu ne ntema bua kumanya muakulu uvua bulelela bulenga muoyo wabu, ne tuakalomba Nzambi meji. Tshituakalua kumona ki ntshituvua tuelela meji to. Kadi patuakamona ne: bana kabavua bumvua bimpe bisangilu bivua bienzeka mu muakulu wetu, tuakangata dipangadika dia kumbuka ne kuya mu tshisumbu tshia muakulu wa muaba au. Bonso tuvua ne tshibidilu tshia kubuela mu bisangilu ne kuyisha. Tuvua kabidi tubikila balunda betu bua kulua kudia netu ne kuya kuendakana. Malu onso aa akambuluisha bana betu bua kuibidilangana ne bena Kristo ne kufika ku dimanya Yehowa, ki nganu bu Nzambi wabu patupu, kadi kabidi bu Tatu wabu ne mulunda wabu. Tuakamona bualu ebu ne mushinga wa bungi kupita kubambila bua kulonga muakulu wetu.”

14 Samuel udi wamba ne: “Bua kulama malanda etu ne Nzambi makole, meme ne mukajanyi tuvua petu tubuela mu bisangilu bia mu muakulu wetu.” Tuvua ne bia bungi bia kuenza, ne tuvua tutshioka bikole. Kadi tudi tuela Yehowa tuasakidila bua mudiye mubeneshe madikolela etu ne bionso bitudi benze. Bana betu bonso basatu badi benzela Yehowa mudimu wa ku dîba ne ku dîba.”

TSHIDI BANSONGA MUA KUENZA

15. Bua tshinyi Kristina wakamona ne: uvua mua kulubuluka mu tshisumbu tshia muakulu wa muaba uvuabu basombele?

15 Padi bana bakola, badi mua kumona ne: badi mua kuenzela Yehowa mudimu mu tshisumbu tshia muakulu udibu bumvua bimpe. Biobi nanku, baledi babu kabena ne bua kuela meji ne: bana babu badi babalekela to. Kristina udi uvuluka ne: “Mvua mumanye muakulu wa baledi banyi ndambu, kadi muakulu uvuabu bakula mu bisangilu uvua umpitshila. Pangakakumbaja bidimu 12, ngakabuela mu mpungilu wa mu muakulu utuvua tuakula mu kalasa. Bua musangu wa kumpala ngakumvua ne: malu amvua nteleja avua bulelela! Bualu bukuabu buakenzeka pangakatuadija kusambila mu muakulu utuvua tuakula mu kalasa. Mvua mua kuambila Yehowa malu a mu muoyo wanyi!” (Bien. 2:11, 41) Pakakumbaja Kristina bidimu 18, wakambila baledi bende bualu ebu ne kuangataye dipangadika dia kuya mu tshisumbu tshia muakulu wa muaba uvuabu basombele. Udi wamba ne: “Kulonga malu a Yehowa mu muakulu utuvua tuakula mu kalasa kuakansaka ku tshienzedi.” Mu matuku makese Kristina wakalua mpanda-njila wa pa tshibidilu ne udi ne disanka dia bungi.

16. Bua tshinyi Nadia udi ne disanka dia kuikala mu tshisumbu tshia muakulu muenyi?

16 Bansonga wetu, nudiku nuela meji a kubuela mu tshisumbu tshia muakulu wa muaba unudi anyi? Biobi nanku, diebeja bua tshinyi udi usua kuenza nanku. Mbualu kuya mu tshisumbu atshi kudi mua kukuambuluisha bua kusemena bikole pabuipi ne Yehowa anyi? (Yak. 4:8) Anyi mbualu kuena musue bua baledi bebe kutangila bionso biudi wenza peshi bualu kuena musue kuenza madikolela nansha amue anyi? Nadia udi mpindieu ku Betele udi wamba ne: “Meme ne bana betu patuakakumbaja bidimu dikumi ne pa mutu, tuakajinga bua kuya mu tshisumbu tshia muakulu wa muaba utuvua.” Kadi baledi bende bavua bamanye ne: kumbuka mushindu eu kakuvua kuimpe bua malanda abu ne Yehowa to. Nadia udi wamba ne: “Lelu tudi ne dianyisha bua muvua baledi betu baditatshishe bua kutulongesha muakulu wabu ne batulame mu tshisumbu tshia muakulu muenyi. Mbitupeteshe malu mimpe a bungi ne mbitupeshe mpunga ya bungi ya kuambuluisha bantu bakuabu bua bafike ku dimanya Yehowa.”

MUDI BAKUABU MUA KUAMBULUISHA

17. a) Mbanganyi badi Yehowa mupeshe bujitu bua kukolesha bana? b) Mmunyi mudi baledi mua kupeta diambuluisha bua kulongesha bana babu?

17 Yehowa mmupeshe baledi bujitu bua kulongesha bana babu bulelela. Ki mmubupeshe bakakuabu anyi muntu mukuabu to. (Bala Nsumuinu 1:8; 31:10, 27, 28.) Tshidibi baledi badi kabayi bamanye muakulu wa muaba udibu basombele badi mua kuikala dijinga ne diambuluisha bua kulengabu muoyo wa bana. Padi baledi balomba diambuluisha, kabiena biumvuija ne: bakadi banyema bujitu buabu bua kukolesha bana to. Kadi kuenza nunku kudi mua kuikala mushindu wa kukolesha bana “ne mibelu ne didimuija bia Yehowa.” (Ef. 6:4) Tshilejilu, baledi badi mua kulomba bakulu ngenyi ya mua kulombola ntendelelu wa mu dîku ne ya mua kupetela bana babu balunda bimpe.

Padi baledi ne bana badisangisha mu tshisumbu bidi bibambuluisha (Tangila tshikoso tshia 18, 19)

18, 19. a) Mmunyi mudi bena Kristo bakuabu mua kuambuluisha bansonga? b) Ntshinyi tshidi baledi mua kutungunuka ne kuenza?

18 Bua kuambuluisha bana, baledi badi mua kuikala babikila bena mu mêku makuabu bua kuenza nabu ntendelelu wa mu dîku. Bualu bukuabu, bansonga ba bungi batu bamanyina malu kudi bena Kristo bakuabu padibu bayisha nabu ne benza nabu malu makuabu pamue. (Nsu. 27:17) Shan utukadi batele, udi wamba ne: “Ndi mvuluka bimpe muvua bena Kristo netu bangela mu diapa pavuabu bampesha midimu mu bisangilu, mvua ndonga malu a bungi. Mvua nsanka bua malu atuvua tuenza pamue mu mêba atuvua tupitshisha kapepe.”

19 Bushuwa, bantu badi baledi basungula bua kuambuluisha bana babu badi ne bua kuikala misangu yonso babakankamija bua kunemeka baledi babu. Bidi mua kuenzeka nunku padibu bakula bimpe bua baledi ne padibu kabayi bangata muaba wa baledi wa kukolesha bana babu. Bualu bukuabu, aba badi bambuluisha badi ne bua kuepuka bua kuenza malu adi bamue bena mu tshisumbu anyi bantu ba pambelu mua kumona bu malu a bikadilu bibi. (1 Pet. 2:12) Nansha mudi baledi mua kulomba diambuluisha kudi bantu bakuabu, kulongesha bana babu bulelela mbujitu buabu. Badi ne bua kutabalela diambuluisha didi bena Kristo bakuabu bapesha bana babu.

20. Mmunyi mudi baledi mua kuambuluisha bana babu bua kulua batendeledi ba Yehowa ba lulamatu?

20 Baledi wetu, sambilayi bua Yehowa anuambuluishe, ne dienzejayi ne muenu muonso. (Bala 2 Kulondolola 15:7.) Tekayi malanda a bana benu ne Yehowa kumpala kua majinga enu. Enzayi tshionso tshinudi mua kuenza bua ne: Dîyi dia Nzambi dilenge mioyo ya bana benu. Kanuambi ne: muanenu kakulua mutendeledi wa Yehowa to. Padi bana benu batumikila Dîyi dia Nzambi ne balonda tshilejilu tshienu tshimpe, nenudiumvue anu bu muvua mupostolo Yone mumvue bua bana bende ba mu tshimfuanyi ne: “Tshiena ne bualu bua kulejila dianyisha kupita ebu: bua meme kumvua ne: bana banyi badi batungunuka ne kuenda mu bulelela.”​—3 Yone 4.

^ tshik. 7 Bala tshiena-bualu tshia «Vous pouvez apprendre une langue étrangère !» mu Réveillez-vous ! wa ngondo 3/2007, dibeji dia 10-12.