Ndaku munda

Anyima ntshinyi?

Anyima ntshinyi?

Tshidi Bible wamba

 Mu Bible, mbakudimune muaku wa mu tshiena Ebelu nephesh ne wa mu tshiena Greke psykhe ne: “anyima.” Muaku wa mu tshiena Ebelu au udi umvuija ku muaku ku muaku ne: “tshifukibua tshidi tshipuyakana,” ne wa mu tshiena Greke udi umvuija ne: “tshintu tshidi ne muoyo.” * Nunku, anyima ntshifukibua mu kabujima katshi, ki ntshitupa kampanda tshidi munda mua tshitshidi tshishala ne muoyo padi mubidi ufua to. Mona mudi Bible uleja ne: anyima ke muntu mu kabujima kende:

Adama kavua mupete anyima to, kadi “wakalua anyima wa muoyo”

  •   Pavua Yehowa mufuke muntu wa kumpala Adama, Bible udi wamba ne: “muntu wakalua anyima wa muoyo.” (Genese 2:7, King James Version) Adama kavua mupete anyima to, kadi wakalua anyima (anyi muntu) wa muoyo.

  •   Bible udi wamba ne: anyima udi mua kuenza mudimu, kumvua nzala, kudia, kutumikila mikenji, ne kulenga tshitalu. (Lewitiki 5:2; 7:20; 23:30; Dutelonome 12:20; Lomo 13:1) Malu aa batu baenza kudi muntu mu kabujima kende.

Anyima utu ufua anyi katu ufua?

 Anyima utu ufua. Mvese ya bungi ya mu Bible idi ileja ne: anyima utu ufua. Mona imue ya kudiyi:

  •   “Anyima udi wenza mpekatu, udi ne bua kufua.”​—Yehezekele 18:4, 20, King James Version.

  •   Mu Isalele wa kale, dinyoka divuabu bafila bua dienza malu mabi menemene divua dia “kumbusha anyima” au. (Ekesode 12:15, 19; Lewitiki 7:20, 21, 27; 19:8, King James Version) Muntu au bavua ne bua “kumushipa.”​—Ekesode 31:14, King James Version.

  •   Mu imue mvese ya mu Bible, mbenze mudimu ne tshiambilu tshia ne: “anyima mufue” bua kuakula bua tshitalu tshia muntu udi mufue. (Lewitiki 21:11, dimanyisha; Nomba 6:6, dimanyisha) Nansha mudi Bible ya bungi yakula bua “mubidi mufue” anyi “muntu mufue,” mu mvese eyi, mu tshiena Ebelu tshia ntuadijilu mbenze mudimu ne muaku nephesh, anyi “anyima.”

“Anyima” udi mua kumvuija “muoyo”

 Mu Bible, muaku “anyima” udi kabidi mua kuleja “muoyo.” Tshilejilu, mu Yobo 33:22 mbenze mudimu ne muaku wa mu tshiena Ebelu nephesh, mmumue ne: “anyima,” bua kuakula bua “muoyo.” Bia muomumue, Bible udi uleja ne: tudi mua kuteka anyima wetu (anyi muoyo) mu njiwu anyi kumujimija.​—Ekesode 4:19; Balumbuluishi 9:17; Filipoyi 2:30.

 Mushindu wa kuenza mudimu ne muaku “anyima” eu udi utuambuluisha bua kumvua bimpe mvese ya mu Bible idi yakula bua mudi anyima “upatuka” anyi “uya.” (Genese 35:18, King James Version) Ngakuilu wa mu tshimfuanyi au udi uleja ne: muoyo wa muntu udi uya mutangile ku ndekelu. Imue Bible mmikudimune tshiambilu tshidi mu Genese 35:18 etshi ne: “kukulaye muoyo.”​—Mukanda wa Mvidi Mukulu.

Dilongesha dia ne: anyima katu ufua ndifumine kuepi?

 Bena mu bitendelelu bia buena Kristo bidi bilongesha ne: anyima katu ufua mbangatshile dilongesha edi mu nkindi ya kale ya bena Greke, kadi ki mmu Bible to. Mukanda kampanda udi wamba ne: “Padi Bible wakula bua anyima, udi wakula bua dipuyakana, kadi kena uleja ne: kudi dishilangana pankatshi pa anyima udi kayi umueneka ne mubidi udi umueneka to. Malongesha a buena Kristo a ne: anyima udi pa bule ne mubidi pawu pa bule mmafumine kudi bena Greke ba kale.”​—Encyclopædia Britannica.

 Nzambi kena wanyisha bua kusambakaja malongesha ende ne nkindi ya bantu, bu mudi dilongesha dia ne: anyima katu ufua to. Kadi Bible udi utudimuija ne: “Nudimuke bua muntu nansha umue kanukuatshi ku diambuluisha dia nkindi ne mashimi a patupu bilondeshile bilele bia bantu.”​—Kolosayi 2:8.

^ Tangila mukanda wa The New Brown, Driver, and Briggs Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, dibeji dia 659, ne wa Lexicon in Veteris Testamenti Libros, dibeji dia 627. Bible ya bungi itu ikudimuna muaku nephesh ne psykhe mu mishindu mishilashilangane bilondeshile tshidibu bakuila, bawukudimuna tshilejilu ne: “anyima,” “muoyo,” “muntu,” “tshifukibua,” anyi “mubidi.”