Kĩla ũthi ũvoonĩ ũla wĩ vo

MĨSOA YA MBIVILIA ĨELEETWʼE

Mika 6:8—“Kũendanasya na Ngai Waku wĩ na Wĩnyivyo”

Mika 6:8—“Kũendanasya na Ngai Waku wĩ na Wĩnyivyo”

 “Nake nũkũtavĩtye ũla ũseo, we mũndũ. Na nĩ kyaũ Yeova ũandũaa kuma kwaku? Ate o kũatĩĩa ũsili wa katĩ, kwenda ũĩkĩĩku, na kũendanasya na Ngai waku wĩ na wĩnyivyo!”—Mika 6:8, New World Translation.

 “Nake nũkwonetye, we mũndũ, kĩla kĩseo. Na ũndũ ũla MWĨAĨI ũnũkũandũa kwaku nĩ mwaũ? Nĩ kwĩkaa ũsili wa katĩ na kwenda tei na kũendanasya na Ngai waku wĩ na wĩnyivyo.”—Mika 6:8, The Holy Bible—New International Version.

Kĩla Ĩandĩko ya Mika 6:8 Yonanasya

 Mwathani Mika aeleetye kana ti ũndũ wĩ vinya mũno andũ kũmwendeesya Yeova a Ngai. (1 Yoana 5:3) Ve maũndũ atatũ ma vata mawetetwe o kwa ũkuvĩ mũsoanĩ ũũ, ala Ngai wendaa twĩanĩsye. Maũndũ elĩ ma mbee mawetete ũndũ mũndũ waĩle kũkuaa ala angĩ, nawʼo ũndũ wa katatũ ũkonetye ngwatanĩo yake na Ngai.

 “Kũatĩĩa ũsili wa katĩ.” Ngai endaa athaithi make mekae ũlũngalu na mayĩatĩĩaa ũsili wa katĩ. Kĩu kĩkonetye kũsũanĩa na kwĩka maũndũ kwosana na myolooto ya Ngai ya kĩla kyaĩle na kĩla kĩtaĩle. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32:4) Kwa ngelekanyʼo, ala maatĩĩaa myolooto ya Ngai, nĩmekaa kyonthe kĩla matonya nĩ kana makuae andũ onthe nesa, me aĩkĩĩku na mate kũmavathũla, o na ethĩwa maeetwe ata, maumĩte nthĩ yĩva kana nĩ ma kĩlasi kĩva.—Alivai 19:15; Isaia 1:17; Aevelania 13:18.

 “Kwenda ũĩkĩĩku.” O na ĩngĩ ndeto ii no ialyũlwe ta “kwenda ũseo wĩ wendo.” (Mika 6:8, maelesyo ma kwongeleela) Ndeto ya tene ya Kĩevelania ĩla ĩalyũlĩtwe “ũĩkĩĩku” ĩyonanasya o kwĩthĩwa wĩ mũĩkĩĩku kwa mũndũ ũngĩ, ĩndĩ nĩ vamwe na kũmwonyʼa ũseo na tei, na kũmwĩka maũndũ mathonokete ala wĩĩaĩle kũmwĩka. Ngai ndendaa ala mendaa kũmwendeesya meke o kwonyʼa angĩ ũseo na tei, ĩndĩ nĩwendaa mende mũno nguma isu na maitanĩaa kũsyonanyʼa. Ũu wĩonanyʼa kana athaithi make maĩle kũtana mũno yĩla meũtetheesya angĩ, na mũno mũno ala me na vata. Kũnengane nĩkũtũtanĩthasya.—Meko ma Atũmwa 20:35.

 “Kũendanasya na Ngai waku wĩ na wĩnyivyo.” Mbivilianĩ, ndeto “kũendanasya” no yonanyʼe “kũatĩĩa mwĩkalĩle mũna.” Mũndũ aendanasya na Ngai kwa kwĩkala mwĩkalĩle ũla ũmwendeeasya Ngai. Noa nĩ ngelekanyʼo nzeo. “Aendanasya na Ngai” ũla wa wʼo nũndũ aĩ mũlũngalu methonĩ ma Ngai na aĩ “mwĩanĩu nzyawanĩ sya ĩvinda yake.” (Mwambĩlĩlyo 6:9) Ũmũnthĩ, o naitũ ‘tũendanasya na Ngai’ kwa kwĩkala kwosana na momanyĩsyo ala mawetetwe Ndetonĩ yake, Mbivilia. Nĩ kana twĩke ũu, no nginya twĩthĩwe na wĩnyivyo. Na ũu nĩ kwasya kana no nginya twĩtĩkĩle kana ũtonyi witũ wĩ mĩvaka, na kana twaĩlĩte kũmwĩkwatasya Ngai maũndũnĩ onthe ala tũkwĩka.—Yoana 17:3; Meko ma Atũmwa 17:28; Ũvuanyʼo 4:11.

Mĩsoa Ĩla Ĩthyũlũlũkĩte Mika 6:8

 Mika aĩ mwathani mbaĩnĩ ya tene ya Isilaeli kuma mwaka wa 777 nginya wa 717 mbee wa Klĩsto. Ĩvindanĩ yĩu, nthĩ ĩsu yausĩe ũthaithi wa mĩvwʼanano, ũvenani, na andũ nĩmanyamaawʼa mũno. (Mika 1:7; 3:1-3, 9-11; 6:10-12) Aisilaeli aingĩ nĩmavũthĩĩasya kĩla Ngai wendaa meke, kĩla kyawetetwe Mĩaonĩ ĩla Mose wanengiwe, nayo nĩ Mĩao ya Mose. Ĩvindanĩ o yĩu, aingĩ maĩ na mũĩkĩĩo ũte wa wʼo wa kana Ngai no endeewʼe nĩmo maatĩĩaa o syĩthĩo imwe sya ũthaithi na maumya nthembo.—Nthimo 21:3; Osea 6:6; Mika 6:6, 7.

 Myaka maana maingĩ ĩtina wa Mika, Yesũ nĩwawetie ĩngĩ kana Asa wake nĩwendeeawʼa nĩ ala monanasya wendo, ũsili wa katĩ, na tei ĩndĩ ndendeeawʼa nĩ ala mekaa maũndũ nĩ kana monyʼe angĩ kana nĩmeyumĩtye kwa Ngai. (Mathayo 9:13; 22:37-39; 23:23) Ndeto sya Yesũ itũtetheeasya kũmanya kĩla Ngai wendaa athaithi make meke ũmũnthĩ.

Ĩloele vitio ĩĩ nguvĩ wone maelesyo makuvĩ ma ĩvuku ya Mika.

a Ĩsyĩtwa Yeova yĩalyũlĩtwe kuma ĩsyĩtwanĩ ya Kĩevelania yĩla yaandĩkawa na nthoo ii inya יהוה (YHWH), ila syĩtawa Tetragrammaton. Mbivilianĩ ya New International Version ĩsyĩtwa yĩu yĩalyũlĩtwe “MWĨAĨI” mũsoanĩ ũsu. Nĩ kana ũkwate ũvoo mwingangĩ ĩũlũ wa Yeova na nĩkĩ Mbivilia imwe itatũmĩaa ĩsyĩtwa yĩu, sisya kĩlungu kĩ na kyongo “We Yeova Nũũ?