“Sa miaging mga tuig, grabe kaayo ang akong kabalaka, ug mora nig kalayo sa sulod nako nga dili nako mapalong. Nakahunahuna ko nga maghikog. Pero sa tinuod lang, dili gyod ko gusto nga mamatay. Gusto lang nakong matapos ang akong pag-antos.”—Jonathan, 17.

 Sa dihang gi-survey ang mga 14,000 ka estudyante sa high school, halos 1 sa kada 5 ang miangkon nga nakahunahuna silang maghikog sa miaging 12 ka bulan. a Kon gibati nimo nga wala nay pulos nga mabuhi, unsay imong mahimo?

•   Ayaw pagdalidalig desisyon. Pahinumdomi ang imong kaugalingon nga dili dayon ka modesisyon base sa imong gibati. Bisan pag nabug-atan na kaayo ka sa imong mga problema, naa pa kay mahimo aron makaya nimo ang imong mga problema.

 Tingali bation nimo nga na-trap ka sa usa ka maze, nga mora bag wala nay solusyon ang imong mga problema. Kon mao nay imong gibati, wala na magpasabot nga wala na gyod kay mahimo sa imong situwasyon. Kon madawat nimo ang hustong tabang, posible nga mas dali nimong makita ang solusyon.

•  Prinsipyo sa Bibliya: “Kami ginapiit pag-ayo sa tanang paagi, apan dili kay dili na makalihok; kami nangalibog, apan dili kay wala na gyoy kalingkawasan.”—2 Corinto 4:8.

   Sugyot: Kon magsige kag hunahuna nga maghikog, sayra kon asa ka makakitag tabang. Puwede kang manawag sa suicide-prevention hotline o moadto sa emergency room sa usa ka ospital. Ang mga nagtrabaho didto gi-train nga mohatag ug tabang, ug gusto gyod silang motabang nimo.

•   Pakig-estorya sa uban. Naay mga tawo nga nagmahal nimo ug gustong motabang, sama sa imong mga higala ug pamilya. Pero kon dili nimo sila sultihan sa imong gibati, dili sila mahibalo sa imong problema.

 Ang ubang tawo kinahanglang mogamit ug eyeglasses aron makakitag tarong. Parehas ana ang usa ka higala. Matabangan ka niya nga makita ang solusyon sa imong mga problema ug mabalik ang imong tinguha nga padayong mabuhi.

•  Prinsipyo sa Bibliya: “Ang tinuod nga higala . . . masaligan panahon sa kalisdanan.”—Proverbio 17:17.

   Sugyot: Puwede kang moingon sa imong higala: “Negatibo kaayo kog hunahuna karong panahona. Okey ra ba nga isulti nako ni nimo?” O kaha moingon ka: “Naa koy mga problema nga morag dili nako masulbad. Puwede ko nimong tabangan?”

•   Magpadoktor. Tungod sa problema sa panglawas, sama sa sobrang kabalaka o depresyon, ang uban dili na gustong mabuhi. Pero kini nga mga kondisyon puwede pang matambalan.

 Sama nga ang flu makawala sa imong gana nga mokaon, ang depresyon makawala sa imong gana nga padayong mabuhi. Pero kini nga mga sakit puwede pang matambalan.

•  Prinsipyo sa Bibliya: “Ang mga tawong himsog wala magkinahanglag doktor, apan kadto lang mga masakiton.”—Mateo 9:12.

   Sugyot: Seguroa nga naa kay saktong tulog, pag-exercise, ug kaon ug sustansiyadong pagkaon. Ang maayong panglawas dakog epekto sa imong emosyon.

•   Pag-ampo. Ang Bibliya nag-ingon nga ang atong Maglalalang “mas labaw sa atong kasingkasing ug nahibalo sa tanang butang.” (1 Juan 3:20) Sulayi nga moampo niya karon. Gamita ang iyang ngalan nga Jehova, ug isulti kon unsa gyoy imong gibati.

 Naay mga problema nga dili nimo kaya kon ikaw lang. Ang imong Maglalalang, si Jehova, andam motabang nimo.

•  Prinsipyo sa Bibliya: “Ipahibalo sa Diyos ang inyong mga hangyo . . . ug ang kalinaw nga gikan sa Diyos, nga labaw sa tanang pagsabot, magbantay sa inyong kasingkasing ug hunahuna.”—Filipos 4:6, 7.

   Sugyot: Gawas nga isulti nimo kang Jehova ang imong mga problema, paghunahunag usa ka maayong butang kada adlaw nga gusto nimong pasalamatan si Jehova. (Colosas 3:15) Kon kanunay kang magpasalamat, makatabang na nimo nga mahimong positibo sa imong kinabuhi.

 Kon gibati nimo nga wala nay pulos nga mabuhi, pangayog tabang. Mao nay gihimo ni Jonathan, nga gihisgotan ganiha. Miingon siya: “Kinahanglan kong makig-estorya pirme sa akong mga ginikanan ug mokonsulta sa doktor. Mas okey na ko karon. Bisag maguol ko usahay, wala na ko maghunahuna nga maghikog.”