Rabiguet

¿Xí láani ngú alma?

¿Xí láani ngú alma?

Mod ni rabexa la Biblia láani

 Ló la Biblia, diitz alma rac traducirni xomod néfesch né ló diitz griego rac traducirni xomod psykjé. Ló diitz hebreo rarexani «ni goyaʼ né ni racaʼ buu», né ló diitz griego rarexani xomod «ni nabany», «buñ». a Por ngú, labúu guinino que alma raduidyni diitz ni nabany, o guidopyzoo buñ; diti ni napno niis lainy ni diti raity. Guibiʼno tipnés textos ni rasuidytzay de láani.

Adán diti cuaʼ toib alma, láabu «Bidxinbu gócbu toib alma»

  •   Órni Jehová bisaʼbu Adán, primer buñgudxlio, la Biblia raslooy que «buñguieeu bidxin góc alma ni nabany» (Génesis 2:7, Biblia Textual). Adán diti cuaʼbu toib alma, láabu bidxinbu gócbu toib alma, labúu guinino que bidxin gócbu toib buñ.

  •   La Biblia raniʼ que toib alma labúu raganni toib ni ma goity (Levítico 5:2, Jünemann), rooni galrro (Levítico 7:20, Katznelson), ronyni dxiin (Levítico 23:30, Huerin), nigolú raniiny guáni beʼel (Deuteronomio 12:20, Nácar-Colunga, 1974) né labúu rasobdiitzni ley (Romanos 13:1, Reina-Valera, 1909). Nosi toib buñ ni nabany labúu rony guirá ndeʼ.

¿Nacni toib ni diti raity la?

 Yaca. Alma labúu raityni. Xidal lagary ló la Biblia raslooy que scú nacni. Guibiʼno tipnés textos ni ná que scú nacni:

  •   La Biblia ná: «Alma ni rony galkié, alma cú saity» (Ezequiel 18:4, 20, La Biblia de las Américas).

  •   Órni bitlaa castig ni guicaʼ buñ israelita ni ñab ló galkié rodann, ley goniʼni: «Alma cú guirocni» (Éxodo 12:15, 19; 31:14, Reina-Valera, 1909; Levítico 7:20, 21, 27, Biblia de Ferrara). Ló Levítico 19:8, La Biblia de las familias católicas rasetlani castig reʼca né diitzreʼ: «Alma cu guinitloni».

  •   Tipnés lagary ló la Biblia órni raniʼni de toib buñ ni ma goity rasetlani «alma ni ma goity» (Levítico 21:11; Números 6:6). Ná ló xidal biblias rony traducirni diitzreʼ xomod «gueʼet» o «buñ ni ma goity» per mod ni cuá la Biblia nirdiguié ló diitz hebreo biquiinni diitz néfesch, ni raduidy diitz, «alma».

«Alma ne galnabany»

 Ló la Biblia, alma láacani galnabany. Susi ló Job 33:22 diitz hebreo «alma» (néfesch) raduidyni diitz que nacni galnabany. Né rioʼ ór, órni la Biblia raniʼ de tipnés buñ ni mersi ñaity, raniʼni que «alma» xtunybu goyoʼni ló riesga (Éxodo 4:19; Jueces 9:17; Filipenses 2:30).

 Órni rimbuno xí raduidy diitz alma racnéni lóono guienno stipnés versículos ni sieed ló la Biblia. Suusi ló Génesis 35:18 raniʼni que alma xtuny toib buñgonaʼ «bireʼni», o xomod raniʼ stoib Biblia ni la Torres Amat «godobladx alma xtunybu». Guirá ndeʼ raduidy diitz que buñgonaʼ reʼ mápa cadopy galnabany xtunybu. Por ngú, ló tipnés biblias ló versículo reʼ náni que buñgonaʼ reʼ «cagobladx por ultima buelt» (La Biblia Latinoamérica, 2011).

¿Púti golainy crenys ni ná que alma diti raity?

 Crenys reʼ —ni xidal religión raluladx— diti sieedni ló la Biblia; sieedni de griegos ni bibany ma xidzú íz. Scú láani, Diccionario enciclopédico del Cristianismo rabexa laani scareʼ: «Pensary reʼ de alma sieedni de griegos ni bibany ma xidzú íz, layibu bunyibu pensary que buñgudxlio o laidy buñ (sōma) diti toibsi nacni ne alma (psychḗ), ro ronyni dxiin. Per la Biblia diti raniʼ que buñ nap toib alma, xalagary ngú raniʼni que buñ nac alma.»

 Dios diti rioladxbu mod rony buñgudxlio pensary ni ná que alma diti raity, diti rioladxbu que crenys reʼ guiotzni né ni sieed ló la Biblia. La Biblia ná: «Cuidadsi: Siaca guigaʼto né tzoʼ toib ni tzané lóoto né guiabto ladxñabu xtol xcalrrasuidy buñgudxlio né galrrascú de crenys falz xtuny buñ» (Colosenses 2:8.)

a Nueva Concordancia Strong Exhaustiva, de James Strong, Editorial Caribe, sección «Diccionario de palabras hebreas y arameas», página 89, entrada número 5315, y Diccionario del griego bíblico, de Amador Ángel García Santos, Editorial Verbo Divino, página 926. Xidal traducciones xtuny la Biblia ratza’yibu diitz néfesch né psykjé de xidal mod, por ejemplo ratza’yibu láani scáre’: «alma», «vida», «persona», «criatura» o «cuerpo».