1. Ano an panhunahuna han pipira mahitungod ha pagkaada han Dios hin mga magsiringba dinhi ha tuna?

DAMU yana an nasiring nga an dagku nga relihiyon, sekta man ito han Kakristianohan o diri, gutiay la an naibubulig ha katawohan. An pipira naghuhunahuna nga diri ito inuuyonan han Dios tungod kay diri ito nagtututdo han kamatuoran mahitungod ha Dios ngan nagbubuhat ito hin maraot. Kondi natoo hira nga may sinsero nga mga tawo ha ngatanan nga relihiyon. Natoo liwat hira nga ito nga mga tawo nakikita han Dios ngan iya ito ginkakarawat sugad nga iya mga magsiringba dinhi ha tuna. Para ha ira, an sugad nga mga tawo diri na kinahanglan bumaya ha buwa nga mga relihiyon basi makagsingba ha iya. Kondi ito ba an panhunahuna han Dios? Basi hibaroan an baton, aton repasuhon an pipira nga kasaysayan han totoo nga mga magsiringba ni Jehova nga nakarekord ha Kasuratan.

2. Hin-o an nagin katawohan ni Jehova? Ano an nagin tigaman nga hira an katawohan nga may espesyal nga relasyon kan Jehova? (Kitaa an retrato hini nga pahina.)

² Mga 4,000 ka tuig na an naglabay, hi Jehova nagpili hin usa nga  grupo basi magin iya katawohan dinhi ha tuna. Hi Abraham, nga gintawag nga ‘amay han ngatanan nga may pagtoo,’ amo an nagin ulo ha usa nga panimalay nga may ginatos nga membro. (Roma 4:11; Gen. 14:14) Para ha mga magmarando ha Canaan, usa hiya nga “prinsipe han Dios” ngan ginrirespeto nira hiya. (Gen. 21:22; 23:6) Hi Jehova naghimo hin “kauyonan,” o kasabotan kan Abraham pati ha iya katulinan. (Gen. 17:1, 2, 19) An Dios nagsiring kan Abraham: “Ini amo an akon kauyonan nga imo pagtitipigan, ha akon ngan ha imo ngan han imo mga katulinan nga urhi nimo: nga an tagsa nga lalaki ha iyo pagsirkumsisyonan. . . . Ngan ito mahimo nga tigaman ha kauyonan ha akon ngan ha iyo.” (Gen. 17:10, 11) Salit ginturi hi Abraham ngan an ngatanan nga lalaki ha iya panimalay. (Gen. 17:24-27) An pagturi usa nga pisikal nga tigaman nga nagpapakilala nga an katulinan ni Abraham amo la an katawohan nga may espesyal nga relasyon kan Jehova.

3. Paonan-o nagdamu an katulinan ni Abraham?

³ An apo ni Abraham nga hi Jacob, o Israel, may 12 nga anak nga lalaki. (Gen. 35:10, 22b-26) Ha urhi, hira an nagin ulo han 12 nga tribo han Israel. (Buh. 7:8) Tungod han gutom, hi Jacob ngan an iya panimalay nag-ukoy ha Ehipto, diin an iya anak nga hi Jose nagin administrador han pagkaon ngan nagin ikaduha kan Paraon. (Gen. 41:39-41; 42:6) An katulinan ni Jacob nagdamu gud, usa nga ‘kadam-an nga katawohan.’—Gen. 48:4; basaha an Buhat 7:17.

4. Ha siyahan, ano an pagtratar han mga Ehiptohanon ha katulinan ni Jacob?

⁴ An katulinan ni Jacob nag-ukoy ha Ehipto ha sulod hin sobra 200 ka tuig, ha usa nga rehiyon nga hirani ha Nilo nga gintawag nga Gosen. (Gen. 45:9, 10) Baga hin ha sulod hin mga 100 ka tuig, nagkinabuhi hira nga mamurayawon kaupod han mga Ehiptohanon, diin nag-ukoy hira ha gutiay nga mga bungto ngan nag-ataman hin mga hayop. Malipayon nga ginkarawat hira ni Paraon, nga nakilala ngan nagpabili kan Jose. (Gen. 47:1-6) An mga Ehiptohanon nangangalas ha paraataman hin mga karnero. (Gen. 46:31-34) Bisan pa hito, kinahanglan nira karawaton an mga Israelita tungod kan Paraon.

5, 6. (a) Paonan-o nabag-o an kahimtang han katawohan han Dios ha Ehipto? (b) Kay ano nga nameligro an kinabuhi ni Moises, ngan ano an ginbuhat ni Jehova para ha ngatanan Niya nga katawohan?

⁵ Kondi nabag-o gud an kahimtang han katawohan han Dios. “Niyan tinubo an bag-o nga hadi ha Ehipto, nga waray kumilala kan Jose. Ngan hiya siniring ha iya katawohan: Kitaa, an katawohan han mga anak ni Israel darodamu ngan makurokusog kay ha aton: Ngan ginpaalagad han mga Ehiptohanon an mga anak ni Israel hin lugos. Ngan ira ginmapait an ira mga kinabuhi pinaagi han makuri nga panhimo hin balaw ngan hin baldosa, ngan han ngatanan nga paagi hin buhat ha hagna, ngatanan nga buhat, nga pinapagbuhat ha ira nira hin lugos.”—Eks. 1:8, 9, 13, 14.

⁶ Iginsugo pa ngani ni Paraon nga patayon an ngatanan nga ig-aanak nga Hebreohanon nga bata nga lalaki. (Eks. 1:15, 16) Ito an panahon nga natawo hi Moises. Han tulo ka bulan pa la hiya, gintago hiya han iya nanay ha katangboan han Nilo, diin nabilngan hiya han anak nga babaye ni Paraon. Katapos, gin-ampon hiya hito. Iginpaataman hiya ha iya matinumanon nga nanay nga hi Jokebed ngan nagin maunungon hiya nga surugoon ni Jehova. (Eks. 2:1-10; Heb. 11:23-25) ‘Nakita’ ni Jehova an pag-antos han iya katawohan salit nagdesisyon hiya nga talwason hira tikang ha panalumpigos pinaagi ha pagpanguna ni Moises. (Eks. 2:24, 25; 3:9, 10) Hini nga paagi, nagin katawohan hira nga ‘ginbawi,’ o gintalwas ni Jehova.—Eks. 15:13; basaha an Deuteronomio 15:15.

7, 8. Paonan-o an katawohan ni Jehova nagin baraan nga nasud?

⁷ Bisan kon waray pa organisaha ni Jehova an  mga Israelita sugad nga usa nga nasud, ginpili na niya hira sugad nga iya katawohan. Salit iya ginsugo hira Moises ngan Aaron nga sidngon hi Paraon: “Amo ini an siring ni Jehova, an Dios ni Israel: Palakta an akon katawohan, basi hira managtawo ha akon didto ha kamingawan.”—Eks. 5:1.

⁸ Kondi waray tumugot hi Paraon nga palakton an mga Israelita. Salit nagpadara hi Jehova hin napulo nga peste ha mga Ehiptohanon ngan ha urhi ginpatay niya hi Paraon pati an kasundalohan hito didto ha Dagat nga Pula basi matalwas an iya katawohan tikang ha panalumpigos. (Eks. 15:1-4) Waray pa magtulo ka bulan an naglabay, hi Jehova naghimo hin kasabotan ha mga Israelita didto ha Bukid Sinai ngan nagsaad hiya ha ira: ‘Kon masugot kamo ha akon tingog hin ungod, ngan babantayan niyo an akon kauyonan, dida hito maaakon kamo kalugaringon labaw ha ngatanan nga katawohan, [usa nga] baraan nga nasud.’—Eks. 19:5, 6.

9, 10. (a) Sumala ha Deuteronomio 4:5-8, paonan-o nagin iba an mga Israelita ha ngatanan nga nasud tungod han Balaud? (b) Paonan-o iginpakita han mga Israelita nga hira an ‘baraan nga katawohan ni Jehova’?

⁹ Han an mga Israelita nakadto pa ha Ehipto, antes pa hira magin uripon, gin-organisar hira sugad nga usa nga grupo hin katawohan nga ginpangunahan han mga ulo han pamilya, o mga patriarka. Ini nga mga ulo han pamilya, pariho han mga surugoon ni Jehova nga nabuhi antes ha ira, nag-alagad sugad nga mga magmarando, hukom, ngan mga saserdote ha ira mga panimalay. (Gen. 8:20; 18:19; Job 1:4, 5) Kondi pinaagi kan Moises, naghatag hi Jehova ha mga Israelita hin usa nga balaud nga magpapakita nga naiiba hira tikang ha ngatanan nga nasud. (Basaha an Deuteronomio 4:5-8; Sal. 147:19, 20.) An Balaud nag-establisar hin usa nga grupo nga magigin mga saserdote, ngan an “mga tigurang” nga ginrirespeto tungod han ira kahibaro ngan kinaadman amo an magigin mga hukom. (Deut. 25:7, 8) An Balaud naghatag liwat ha katawohan hin mga instruksyon may kalabotan ha ira pagsingba ngan ha adlaw-adlaw nga pagkinabuhi.

¹⁰ Han an mga Israelita hirani na sumulod ha Tuna nga Iginsaad, gin-unabi utro ha ira ni Jehova an iya mga balaud, ngan hi Moises nagsiring ha ira: “Hi Jehova nagpasarig ha imo yana nga adlaw ha pagka-iya katawohan nga ha iya pagkatag-iya, sugad han iginsaad niya ha imo, ngan bantayan mo an ngatanan nga mga sugo niya; ngan ha paghimo ha imo nga labaw han ngatanan nga mga nasud nga iya ginhimo, ha pagdayaw, ngan ha ngaran, ngan ha kadungganan: ngan basi ikaw mahimo nga baraan nga katawohan kan Jehova, nga imo Dios.”—Deut. 26:18, 19.

11-13. (a) Hin-o an umupod ha pinili nga katawohan han Dios? (b) Ano an kinahanglan buhaton han usa nga diri Israelita nga naruruyag magsingba kan Jehova?

¹¹ Bisan kon hi Jehova may pinili na nga usa nga nasud dinhi ha tuna, gintugotan niya adton diri mga Israelita nga mag-ukoy kaupod han iya katawohan. Gintugotan niya nga an “nagkakasaralakot nga kadam-an” nga diri mga Israelita, pati na an mga Ehiptohanon, umupod ha iya katawohan han iya gintalwas hira tikang ha Ehipto. (Eks. 12:38) Han nahitabo an ikapito nga peste, may pipira nga “surugoon ni Paraon” nga nahadlok ha ginsiring ni Jehova ngan sigurado nga nagin bahin ha nagkasaralakot nga katawohan nga binaya ha Ehipto kaupod han mga Israelita.—Eks. 9:20.

¹² Antes gud tumabok an mga Israelita ha Jordan basi tag-iyahon an Canaan, ginsidngan hira ni Moises nga kinahanglan nira ‘higugmaon an humarapit’ nga kaupod nira. (Deut. 10:17-19) Kinahanglan karawaton han pinili nga katawohan han Dios an bisan hin-o nga diri Israelita nga mag-uukoy ha ira komunidad nga andam sumunod ha importante nga mga balaud nga iginhatag pinaagi kan Moises. (Leb. 24:22) An pipira nga diri Israelita nagin mga magsiringba ni Jehova. Usa ha ira an Moabita  nga hi Ruth nga nagsiring ha Israelita nga hi Naomi: “An imo katawohan maaakon katawohan, ngan an imo Dios akon Dios.” (Rut 1:16) Ini nga diri mga Israelita nagin mga proselita, ngan nagpaturi an kalalakin-an. (Eks. 12:48, 49) Ginkarawat hira ni Jehova sugad nga mga membro han iya pinili nga katawohan.—Num. 15:14, 15.

¹³ Han an templo ni Solomon igindedikar kan Jehova, may probisyon para ha diri Israelita nga mga magsiringba, sugad han iginpakita ha pag-ampo ni Solomon: “Mahatungod han dumuruong, nga diri han imo katawohan nga Israel, kon hiya makanhi tikang ha harayo nga tuna tungod la han makatarag-ob mo nga ngaran, ngan han imo kamot nga makusog, ngan han imo inunat nga butkon; kon hira makanhi ngan mag-ampo tipakanhi hini nga balay: Dida hito pamatian mo tikang ha langit, bisan tikang ha imo lugar nga puroy-anan, ngan buhata sumala han ngatanan nga kanan dumuruong itinatawag ha imo; nga an ngatanan nga mga katawohan ha tuna kumilala han imo ngaran, ngan mahadlok ha imo, sugad han kahadlok ha imo han imo katawohan nga Israel, ngan nga hira kumilala nga ini nga balay nga akon gintindog tinatawag ha imo ngaran.” (2 Kron. 6:32, 33) Bisan ha panahon ni Jesus, mahimo makagsingba kan Jehova ngan makig-upod ha iya pinili nga katawohan an bisan hin-o nga diri Israelita nga naruruyag pagbuhat hito.—Juan 12:20; Buh. 8:27.

14-16. (a) Ha ano nga paagi an mga Israelita nagin usa nga nasud han mga saksi ni Jehova? (b) Ano an ginlalaoman ni Jehova nga bubuhaton han iya katawohan yana?

¹⁴ An mga Israelita nagsingba ha ira Dios nga hi Jehova, samtang an iba nga nasud nagsingba ha ira mga dios. Ha panahon ni propeta Isaias, igintanding ni Jehova an kahimtang han kalibotan ha usa nga bista ha korte. Iya gin-ayat an mga dios han mga nasud nga magkaada mga saksi nga magpapamatuod han ira pagkadios, hiya nagsiring: “Ipatirok ha tingob an ngatanan nga mga nasud, ngan ipapagtirok an mga katawohan: Hin-o [ha ira mga dios] dida ha ira an makakag-asoy hini, ngan makakagpakita ha aton han hadto nga mga butang? Papagdad-a hira han ira mga saksi, nga hira pagmatadungon; o papamatia hira ngan pasidnga: Ini kamatuoran.”—Isa. 43:9.

¹⁵ An mga dios han mga nasud waray makagpamatuod  nga totoo hira nga dios. Mga dios-dios la hira nga diri nakakayakan ngan kinahanglan may magdara pa ha ira basi makagios. (Isa. 46:5-7) Ha luyo nga bahin, ginsidngan ni Jehova an iya katawohan nga mga Israelita: “Kamo an akon mga saksi, . . . ngan akon surugoon nga akon ginpili; nga kamo kumilala ngan tumuod ha akon, ngan sumabot nga ako amo hiya; han waray pa ako waray Dios nga ginhitsura, mawawaray man liwat ha akon urhi. Ako, bisan ako, amo hi Jehova; ngan labot ha akon waray manluluwas. . . . Busa kamo an akon mga saksi, . . . ngan ako amo an Dios.”—Isa. 43:10-12.

¹⁶ Pariho ha mga saksi ha usa nga bista ha korte, an katawohan ni Jehova may pribilehiyo nga makagpamatuod nga hi Jehova gud la an totoo nga Dios. Iya gintawag hira nga “an katawohan nga akon ginhitsura para ha akon ngahaw, nga hira magdayaw ha akon.” (Isa. 43:21) Hira an katawohan nga gintawag ha iya ngaran. Tungod kay gintalwas hira ni Jehova ha Ehipto, naglaom hi Jehova nga kinaburut-on nga masugot hira ngan magdadayaw ha iya sugad nga ira Soberano. An ira disposisyon sadang magin pariho ha ginsiring ni propeta Mika nga disposisyon han katawohan ni Jehova yana: “An ngatanan nga katawohan naglalakat an tagsa-tagsa ha ngaran han iya dios: ngan kita maglalakat ha ngaran ni Jehova nga aton Dios ha kagihaponan.”—Mika 4:5.

17. Para kan Jehova, paonan-o an Israel nagin pariho hin waray pulos nga balagon hin ubas?

¹⁷ Makasurubo, an Israel waray magin matinumanon ha ira Dios nga hi Jehova. Gintugotan nira nga maimpluwensyahan hira han mga nasud nga nagsisingba ha mga dios-dios nga hinimo ha kahoy ngan bato. Han ika-8 ka siglo B.C.E., hi propeta Hosea nagsiring nga an Israel pariho hin waray pulos nga balagon hin ubas. Hiya nagdugang: “An Israel . . . nagpadamu han iya mga halaran . . . An ira kasingkasing nagkabahinbahin; yana hira hiaagian nga salaan.” (Hos. 10:1, 2) Paglabay hin mga usa ngan tunga ka siglo, iginsurat ni Jeremias ini nga mga pulong ni Jehova para ha Iya diri matinumanon nga katawohan: “Akon ka gintanom nga balagon han ubas nga hamili, maopay gud nga liso: Naonan-o man nga ikaw nahimo para ha akon nga nagtitikaraot nga mga sanga han lain nga balagon han ubas? . . . Hain an imo mga dios nga imo ginhimo para ha imo? Pabangona hira, kon hira makaluwas ba ha imo ha panahon han imo kasamokan . . . An akon katawohan nalimot ha akon.”—Jer. 2:21, 28, 32.

18, 19. (a) Paonan-o igintagna ni Jehova nga magkakaada hiya bag-o nga katawohan nga magrirepresentar ha iya? (b) Ano an hihisgotan ha sunod nga artikulo?

¹⁸ Imbes nga an Israel mamunga hin mag-opay nga bunga pinaagi ha pagbuhat han putli nga pagsingba ngan pagin matinumanon nga mga saksi ni Jehova, namunga hira hin dunot nga mga bunga pinaagi ha pagbuhat hin idolatriya. Salit ginsidngan ni Jesus an hipokrito nga mga lider han mga Judio ha iya panahon: “Kukuhaon han Dios an iya Ginhadian tikang ha iyo ngan ihahatag ha usa nga nasud nga nagbubuhat han iya kaburut-on.” (Mat. 21:43) Adton membro la han “bag-o nga kauyonan,” o kasabotan, nga igintagna ni Jehova pinaagi kan Jeremias an mahimo magin bahin han bag-o nga nasud, an espirituwal nga Israel. Mahitungod ha ira, hi Jehova nagtagna: “Ako an maiira Dios ngan hira maaakon katawohan.”—Jer. 31:31-33.

¹⁹ Han waray magin matinumanon an literal nga Israel, gin-establisar ni Jehova an espirituwal nga Israel ha siyahan nga siglo basi magin iya katawohan, sugad han nahisgotan na. Kondi hin-o yana an iya katawohan dinhi ha tuna? Paonan-o makikilala hadton may tangkod nga kasingkasing an totoo nga mga magsiringba han Dios? Ini an ginhihisgotan han sunod nga artikulo.