Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

Praslin Sishelsse, 1881n CHarles Gordoni Edene gannatiyaa giido sohuwa

Saˈay Gannate Gidana—Hegee Aymooyye Tumee?

Saˈay Gannate Gidana—Hegee Aymooyye Tumee?

Gannatiyaa! Heeraa erissiyo brooshuriyan keehi loˈˈiya sohuwaa beˈiyo wode, nuuni gannate milatiya he sohuwaa biidi, unˈˈettanaadan oottidabaappe shemppi ekkanawu koyoos. SHin soo simmiyo wode, nu hanotay kaseegaappe aynne laamettenna.

Gidikkokka, gannatiyaabaa qoppiyoogee ufayssiyaaba. Yaatin, ‘Gannate giyoobay coo aymoo? Yaatikko, abaa qoppiyo wode asay ufayttiyoy aybissee? Qassi hegee tuma gidana danddayii?’ giidi qoppana danddayoos.

GANNATIYAA XEELLIYAAGAN ODETTIYAABATA

Daro xeetu layttaappe doommidi, asay gannatiyaabaa eranawu qoppiis. Daroti gannatiyaabaa eranawu koyidoy, Geeshsha Maxaafay ‘away mokkiyoosaa baggaara Edene giyoosan gannatee’ deˈees giyoogaa eri simmiina. He gannatee keehi loˈˈiya soho gidanaadan oottiday aybee? Geeshsha Maxaafay, “GODAI Xoossai xeellanau lo77iya, maanaukka mal77iya ubba qommo mittaa biittaappe mokissiis” yaagees. He gannatee ufayssiyaagaanne loˈˈiya soho. Harabay qassi, ‘Gannatiyaa gidduwan deˈo mittaykka’ deˈees.”—Doomettaabaa 2:8, 9.

Qassi, Doomettaabaa maxaafay gannatiyaappe goggiya oyddu shaafata yootees. He shaafatuppe naaˈˈati ha wodiyankka deˈoosona; hegeeti Xegiroosa, qassi Efiraaxiisa giyo shaafata. (Doomettaabaa 2:10-14) Ha naaˈˈu shaafati beni Parsse, haˈˈi qassi Iraaqe giyo biittaa kanttidi Parsse Abbaakko goggoosona.

Saˈan deˈiya gannatiyaara gayttida wogaa bessiya daro buquray Parssen deˈees. Amarkkan Penssilveniyan, Pilaadelifiyaa Muuzemiyan deˈiya 16tta xeetu layttaa Parsse minxxaafiyaa bolli direttida ataakiltte sohuwan mittatinne ciishshati deˈiyoogaa bessiya misilee deˈees. Parsse qaalan “direttida ataakiltte sohuwaa” giyoogee “gannate” giyoogaara issi mala; qassi he minxxaafiyan deˈiya misilee Geeshsha Maxaafay yootiyo loˈˈiya Edene ataakiltte sohuwaa bessees.

Kumetta saˈan daro qaalaaninne wogan gannatiyaabay odettees. Asay issi biittaappe harasaa biidi deˈiyoogaa doommiyo wode, gannatiyaabaa haraatuyyo odees; daro wodiyaappe guyyiyan hegee heeraa ammanuwaaranne haysiyaara walahettees. Ha wodiyankka, asay keehi loˈˈiya sohuwaa gannate milatees giyoogee meeze gididaba.

GANNATIYAA KOYIYOOGAA

Ooratta heeraa koyiya amarida asati beni gannatiyaa demmidoogaa yootoosona. Leemisuwawu, Birttaaniyaa olanchatu gadaaway CHarles Gordoni, 1881n Sishelsse biidi, Valle de May giyo keehi loˈˈiya sohuwaa (ha wodiyan alamiyan erettida buquratuppe issuwaadan mazggabettiis) beˈi garamettidi, hegee Edene gannate gidiyoogaa yootiis. Qassi 15tta xeetu layttan, issisaappe harasaa biya, Xaaliyaa biittaa asa gidida Kiristofor Kolombusi Hispaniyola haruuruwaa, ha wodiyan Dominikan Iripublikenne Heyti giyo heeri biido wode Edene gannatiyaa demmidabadan qoppiis.

Mapping Paradayiz giyo ha wodiyaa taarikiyaa maxaafan 190⁠ppe dariya beni karttati deˈoosona; hegeetuppe dariya baggan Addaameenne Hewaana Edene gannatiyan deˈiyoogaa bessiya misilee deˈees. Hegeetuppe 13tta xeetu layttan giigida Batus of Layibana giyo beni xuufiyaa koppiyan dummabay deˈees. He xuufiyan huuphessa baggaara oyddu zoozee deˈiyo saaxine malabay deˈees; hegawu giddo baggan gannatiyaa misilee deˈees. Hegee oyddu shaafati goggiyoogaa bessees; shaafatu sunttay “Xegiroosa,” “Efiraaxiisa,” “Pishoona,” qassi “Giyoona” geetettidi xaafetti uttiis; oyddaykka oyddu zooziyaara goggoosona; hegee Kiristtaane ammanoy saˈaa oyddu zooziyan aakkanaagaa bessiyaabadan qoppidi medhido misile. Hegaa mala misilee, beni Gannatee awan deˈidaakko haˈˈi erettennaba gidikkokka, abaa qoppiyoogee asaa ufayssiyoogaa bessees.

Jon Milten giyo, 17tta xeetu layttan deˈida Inggilizetto danttuwaa xaafee, Addaamee nagaraa oottidi Edeneppe yedetettidoogaa yootiya Doomettaabaa maxaafaa waabe oottidi xaafido, Paradayiz Lost giyo dantto xuufiyan erettees. He xuufiyan, asay zaarettidi saˈan merinawu deˈanaagee odettido qofaa qonccissiis; i, “He wode kumetta saˈay gannate gidana” yaagidi yootiis. Milteni hegaappe kaallidi Paradayiz Regeyind giyo xuufiyaa xaafiis.

QOFAY LAAMETTIIS

Asay saˈaappe xayida gannatiyaabaa qoppiyoogaa aggibeenna. SHin haˈˈi daro asaa qofay laamettidoy aybissee? Mapping Paradayiz giyo maxaafan qonccidaagaadan, “haymaanootiyaa asttamaareti . . . gannatee awan deˈidaakko eriiddi ammanennan” ixxido gishshataassa.

Woosa keettaa biya daroti wodeppe gannate gidana saˈan gidenna saluwan deˈanaagaa tamaaroosona. SHin Geeshsha Maxaafay Mazamure 37:29n: “Xilloti biittaa laattananne yan merinau de7ana” yaagees. Ha wodiyan alamee gannate gidenna gishshawu, ha qaalay polettanaagaa ammanettanaadan oottiyaabay aybee? *

KUMETTA SAˈAY GANNATE GIDANA

Koyro Gannatiyaa giigissida Xoossaa Yihooway xayidaagaa mala gannatiyaa zaarettidi ehaanaagaa yootiis. Waatidi? Yesuusi, “Ne kawotettai yo; ne shenee saluwan hanidoogaadan, sa7ankka hano” yaagidi nuuni woossanaadan tamaarissidoogaa hassaya. (Maatiyoosa 6:10) He Kawotettay asaa kawotettaa xayssidi haaranawu deˈiya, Yesuus Kiristtoosa haaro. (Daaneela 2:44) He Kawotettaa haaruwan, saˈay gannate gidanaadan Xoossay qoppido a shenee ‘hanana.’

Daro wodiyaappe kase, hananabaa yootiya Isiyaasi yaana Gannatiyan deˈanabaa ayyaanay denttettin qonccissiis. Payyatettaara, miishshaara, issippetettaa duussaara, zariyaara, haymaanootiyaara, heeraanne hegaa mala harabaara gayttida, ha wodiyan asaa metiya ubbabay, ooshsha ubbaynne unˈˈettanaadan oottiya ubbabay xayana. (Isiyaasa 11:6-9; 35:5-7; 65:21-23) Amarida daqiiqaa bazzada ha xiqiseta ne Geeshsha Maxaafaappe nabbabanaadan nena minttettoos. Yaatiyoogee, Xoossay azazettiya asawu immanawu giigissidobaa neeni eranaadan maaddana. He wode deˈanaageeti Addaameppe halida naaˈˈubaa demmana; hegeekka eti gannatiyan deˈana, qassi Xoossaa anjjuwaa demmana.—Ajjuutaa 21:3.

Saˈay Gannate gidanaagee odettido qaalay aymo gidennan polettiyaaba gidiyoogaa nuuni ammaniyoy aybissee? Geeshsha Maxaafay, “Bolla xoqqa saloi Xoossaabaa; shin sa7aa i asaassi immiis” giyo gishshataassa. Saˈay Gannate gidana giidi hidootiyoobay ‘worddotenna Xoossay daro wodiyaappe kase immana giidi’ qaalaa gelidoba. (Mazamure 115:16; Tiitu 1:2) Gannatiyan merinawu deˈanaagaa Geeshsha Maxaafay yootiyoobay keehi ufayssiya hidoota!

^ MENT. 15 Quuraanankka, suura 21 paydo 105n, Al-Anbiya [Hananabaa Yootiyaageeti], “Ta ashkkaratuppe xilloti saˈaa laattana” yaagidoogaadan odettida qofay deˈiyoogee ufayssiyaaba.