Giới trẻ thắc mắc

Tôi có nên chơi trò chơi điện tử không?

Trò chơi điện tử không chỉ là loại hình giải trí công nghệ cao. Thật thế, nó thách thức kỹ năng của bạn và giúp bạn đỡ buồn chán. Ngoài ra, trò chơi điện tử còn có thể giúp khả năng phản xạ của bạn nhạy bén hơn, và các nghiên cứu cho thấy chơi những game hay các trò chơi này sẽ cải thiện sự tập trung thị giác. Một số game cũng có thể nâng cao kỹ năng toán học và kỹ năng đọc của bạn. Hơn nữa, trò chơi mới nhất thường là đề tài bàn tán của các bạn học sinh. Nếu chơi trò chơi điện tử, bạn có chuyện để nói với các bạn đồng trang lứa.

Dĩ nhiên, cha mẹ bạn có quyền quyết định bạn được chơi trò chơi điện tử hay không (Cô-lô-se 3:20). Nếu cha mẹ cho phép, bạn có thể lựa được những game vừa thú vị vừa lành mạnh về mặt đạo đức. Nhưng, tại sao bạn cần đặc biệt cảnh giác?

Mặt trái của chúng!

Một bạn nam 16 tuổi tên là Brian nói: “Các game trên máy vi tính rất ‘ngầu’, rất cuốn hút”. Nhưng có lẽ như bạn đã biết, không phải game nào cũng vô hại. Brian thừa nhận: “Trong game bạn có thể làm những điều mà chẳng bao giờ bạn sẽ làm trong thực tế, nếu không muốn gặp rắc rối”. Thế thì, các trò chơi này khuyến khích loại hành vi nào?

 Nhiều game thẳng thừng khuyến khích sự vô luân, dùng lời tục tĩu và bạo lực, tất cả những điều này đều bị Kinh Thánh lên án (Thi-thiên 11:5; Ga-la-ti 5:19-21; Cô-lô-se 3:8). Một số game còn tán dương thực hành ma thuật. Bạn Adrian, 18 tuổi, miêu tả về một game nổi tiếng nói về “chiến tranh giữa các băng đảng, dùng ma túy, tình dục trắng trợn, ngôn từ tục tĩu, cực kỳ bạo động, đẫm máu và rùng rợn”. Và mỗi khi phiên bản mới ra đời, thì các phiên bản cũ trông có vẻ “hiền” hơn. Bạn James, 19 tuổi, nói rằng game nổi tiếng nhất thuộc dạng này có thể chơi trực tuyến. Điều này nâng việc chơi game lên một cấp độ mới. James phát biểu: “Từ máy vi tính ở nhà, bạn có thể đấu với những người sống ở phía bên kia địa cầu”.

Các trò chơi thể loại nhập vai đã trở nên hết sức phổ biến. Trong các game này, người chơi tạo ra các nhân vật trên mạng (dù là người, thú hay nửa người nửa thú) trong một thế giới ảo có hàng ngàn người chơi khác. Thế giới mạng này có các cửa hàng, xe hơi, nhà cửa, vũ trường, nhà chứa—về cơ bản, nó phỏng theo thế giới thực. Những người chơi các game này có thể viết lời thoại để trao đổi khi các nhân vật trong trò chơi (avatar) tương tác với nhau.

Chuyện gì xảy ra trong thế giới ảo này? Một nhà báo cho biết: “Những người bình thường đắm mình vào các hoạt động mà họ không bao giờ, hoặc không thể làm trong đời thực”. Ông nói thêm: “Tình dục và mãi dâm là hai điều thường thấy”. Chỉ cần bấm vài nút hay nhấn vài phím, người chơi làm nhân vật của họ tham gia vào các hoạt động tình dục, trong khi họ trao đổi với nhau về tình dục trên mạng. Hơn nữa, theo tờ New Scientist, trong thế giới ảo này “có đủ loại tội phạm, Mafia, kẻ môi giới mãi dâm, tống tiền, giả mạo và sát thủ”. Một tạp chí khác tường trình “các nhà phê bình lo ngại về các hoạt động mà trong thế giới thật là bất hợp pháp, chẳng hạn như trò nhà chứa, trong đó người chơi nhập vai vào nhân vật cưỡng hiếp gái mãi dâm, hoặc giao hợp với các nhân vật giống như trẻ em”.

Tại sao sự lựa chọn của bạn là quan trọng?

Những người chơi các trò chơi mô phỏng sống động cảnh bạo lực và khiêu dâm có thể nói: “Chúng chẳng có hại gì cả. Nó không có thật. Đó chỉ là một trò chơi mà thôi”. Tuy nhiên, đừng dại dột tin vào cách lý luận sai lầm như thế!

Kinh Thánh nói: “Công-việc con trẻ làm, hoặc trong-sạch hoặc chánh-đáng, cũng đều tỏ bổn-tánh nó ra” (Châm-ngôn 20:11). Nếu bạn quen chơi những trò bạo lực, đồi bại, có thể nào nói là bạn đang có suy nghĩ trong sạch hay chánh đáng không? Các nghiên cứu nhiều lần cho thấy xem phim ảnh bạo lực làm tăng tính hung bạo của người xem. Tờ New Scientist gần đây tuyên bố: “Tính tương tác của trò chơi điện tử làm cho nó có ảnh hưởng mạnh mẽ hơn cả tivi”.

Việc chọn chơi các game bạo lực hay vô luân cũng giống như việc chọn chơi với chất thải phóng xạ, các ảnh hưởng tai hại có thể không hiện rõ ngay, nhưng là điều không tránh được. Như thế nào? Tiếp cận với một lượng phóng xạ lớn có thể hủy hoại màng dạ dày, khiến vi khuẩn trong ruột xâm nhập vào máu, và làm cho bạn bị bệnh. Tương tự như thế, xem hình ảnh khiêu dâm và bạo lực ghê tởm có thể tác hại đến “sự cảm-biết” hay ý thức đạo đức của bạn, đồng thời khiến cho suy nghĩ và hành động của bạn bị chi phối bởi những ham muốn của xác thịt.—Ê-phê-sô 4:19; Ga-la-ti 6:7, 8.

 Tôi nên chọn trò chơi nào?

Nếu được cha mẹ cho phép chơi mọi thể loại trò chơi điện tử, làm thế nào bạn có thể biết lựa chọn trò chơi nào và dành bao nhiêu thời gian cho chúng? Hãy tự hỏi những câu hỏi sau:

▪ Lựa chọn của tôi có làm Đức Giê-hô-va buồn lòng không? Thể loại game bạn chọn có thể ảnh hưởng đến cách Đức Chúa Trời nghĩ về bạn. Thi-thiên 11:5 nói: “Đức Giê-hô-va thử người công-bình; nhưng lòng Ngài ghét người ác và kẻ ưa sự hung-bạo”. Về những người thực hành ma thuật, Lời Đức Chúa Trời nói: “Đức Giê-hô-va lấy làm gớm-ghiếc kẻ làm các việc ấy” (Phục-truyền Luật-lệ Ký 18:10-12). Nếu muốn làm bạn của Đức Chúa Trời, chúng ta cần làm theo lời khuyên nơi Thi-thiên 97:10: “Hỡi những kẻ yêu-mến Đức Giê-hô-va, hãy ghét sự ác”.

▪ Game tôi chọn ảnh hưởng thế nào đến suy nghĩ của tôi? Hãy tự hỏi: “Chơi trò này có khiến tôi khó ‘tránh sự dâm-dục’ không?” (1 Cô-rinh-tô 6:18). Các trò chơi có hình ảnh hay lời thoại kích dục sẽ không giúp bạn suy nghĩ về những điều công bình, thanh sạch và đứng đắn (Phi-líp 4:8). Một bạn nữ 22 tuổi tên Amy nói: “Nhiều game khiến bạn bị chai lì cảm xúc trước những vấn đề như bạo lực, ngôn ngữ tục tĩu, vô luân và có thể làm bạn không còn cảnh giác trong những khía cạnh khác của đời sống. Bạn phải rất cẩn thận trong việc lựa chọn trò chơi”.

▪ Tôi dành bao nhiêu thời gian để chơi game này? Bạn Deborah, 18 tuổi, cho biết: “Tôi không nghĩ mọi trò chơi điện tử trên máy vi tính đều xấu. Nhưng chúng có thể làm bạn mất nhiều thời gian và bị ghiền”. Thậm chí những trò chơi vô hại nhất cũng mất nhiều thì giờ. Vậy hãy ghi lại thời gian bạn dành ra để chơi game rồi so sánh với thời gian bạn dành cho các hoạt động quan trọng hơn. Làm thế sẽ giúp bạn biết sắp xếp thứ tự những việc ưu tiên.—Ê-phê-sô 5:15, 16.

Kinh Thánh không đòi hỏi bạn dành cả cuộc đời để học tập hay làm việc. Sách này nhắc nhở tất cả chúng ta rằng cũng “có kỳ cười. . . và có kỳ nhảy-múa” (Truyền-đạo 3:4). Đáng lưu ý là từ “nhảy-múa” không chỉ nói đến việc vui chơi mà còn bao hàm các hoạt động thể chất. Thế thì sao bạn không dành một ít thời gian rãnh rỗi để chơi những trò chơi vận động, thay vì chỉ ngồi trước màn hình vi tính?

Lựa chọn khôn ngoan

Chắc chắn, chơi trò chơi điện tử có thể rất thích thú, nhất là nếu bạn chơi giỏi. Và dưới đây là lý do tại sao bạn cần lựa chọn trò chơi một cách khôn ngoan. Hãy tự hỏi: “Ở trường, tôi học giỏi môn nào?”. Chẳng phải đó thường là môn mà bạn thích hay sao? Thật thế, bạn càng thích môn nào, nó càng tác động đến bạn. Giờ đây hãy tự hỏi: “Tôi thích nhất game nào? Game này dạy tôi bài học nào về đạo đức?”.

Đây là lời đề nghị để giúp bạn: hãy viết vắn tắt về game mà bạn muốn chơi, liệt kê mục tiêu và cách chơi game đó. So sánh những điều bạn viết với các nguyên tắc Kinh Thánh đề cập trong bài này, và rồi quyết định xem game này có thích hợp hay không.

Thay vì chơi một game chỉ vì các bạn đồng trang lứa đều chơi, hãy mạnh dạn tự lựa chọn một cách sáng suốt. Quan trọng hơn hết là áp dụng lời khuyên của Kinh Thánh: “Hãy xét điều chi vừa lòng Chúa”.—Ê-phê-sô 5:10.

VÀI ĐIỀU ĐỂ SUY NGHĨ

▪ Bạn sẽ nói gì khi được một người bạn rủ chơi một trò chơi bạo lực hoặc vô luân?

▪ Làm thế nào bạn có thể chắc chắn rằng việc chơi trò chơi điện tử không gây trở ngại cho các hoạt động quan trọng hơn?

[Câu nổi bật nơi trang 27]

Việc chọn chơi các game bạo lực hay vô luân cũng giống như việc chọn chơi với chất thải phóng xạ, các ảnh hưởng tai hại có thể không hiện rõ ngay, nhưng là điều không tránh được

[Khung nơi trang 26]

Bạn có hay chơi game không?

❑ Ít khi

❑ Mỗi tuần một lần

❑ Mỗi ngày

Bạn mất bao nhiêu thời gian để chơi một game?

❑ Vài phút

❑ Dưới một tiếng

❑ Hơn hai tiếng

Bạn thích thể loại nào nhất?

❑ Đua xe

❑ Thể thao

❑ Bắn súng

❑ Loại khác

Hãy viết ra phía dưới tên một game mà bạn biết không nên chơi

[Khung/​Hình nơi trang 28, 29]

 DÀNH CHO BẬC CHA MẸ

Như bạn có lẽ đã kết luận sau khi đọc bài trên, trò chơi điện tử đã thay đổi rất nhiều từ khi bạn còn là thanh thiếu niên. Là bậc cha mẹ, bạn có thể giúp con cái như thế nào để nhận ra và tránh những mối nguy hiểm?

Không có lợi ích gì khi lên án toàn thể ngành công nghiệp này hay quả quyết một cách võ đoán rằng các trò chơi điện tử đều làm phí thì giờ. Hãy nhớ rằng, không phải trò chơi nào cũng xấu. Tuy nhiên, chúng có thể gây nghiện và làm mất nhiều thì giờ. Vậy hãy dành thời gian để phân tích số giờ mà con bạn bỏ ra để chơi những trò chơi này. Cũng hãy xem loại trò chơi nào con bạn có vẻ thích. Bạn cũng có thể hỏi con những câu như sau:

▪ Trò chơi nào được các bạn học của con thích nhất?

▪ Nội dung của trò chơi đó là gì?

▪ Con nghĩ tại sao trò chơi này lại được nhiều người ưa thích như thế?

Bạn có lẽ thấy con bạn biết nhiều về trò chơi điện tử hơn là bạn nghĩ! Con bạn có lẽ còn chơi những trò chơi mà bạn cảm thấy không tốt. Nếu vậy, đừng phản ứng quá mạnh. Đây là cơ hội để bạn giúp con phát triển khả năng nhận thức.—Hê-bơ-rơ 5:14.

Hãy dùng những câu hỏi để giúp con bạn hiểu tại sao người ta thích những trò chơi không tốt. Thí dụ, bạn có thể hỏi một câu như:

_______________________________________________

▪ Con có cảm thấy lạc lõng vì không được chơi một trò chơi nào đó không?

Như được nêu ra ở trang đầu của bài trên, người trẻ có thể chơi một trò chơi nào đó để có chuyện nói với bạn bè. Nếu đó là trường hợp của con bạn, có lẽ bạn sẽ không xử lý tình huống đó theo cùng một cách như khi thấy con thích những trò chơi đầy bạo lực hoặc liên quan đến tình dục.—Cô-lô-se 4:6.

Nhưng nói gì nếu con bạn bị lôi cuốn bởi những yếu tố tiêu cực của trò chơi? Một số người trẻ có thể khăng khăng nói rằng mình không bị ảnh hưởng bởi những hình ảnh kinh khiếp trên máy vi tính. Họ lập luận: “Tôi làm điều đó trên máy vi tính nhưng không có nghĩa là tôi sẽ làm trong thực tế”. Nếu đó là cảm nghĩ của con bạn, hãy lưu ý con đến câu Thi-thiên 11:5 như được trích dẫn nơi trang 28. Từ ngữ trong câu này cho thấy rõ, điều khiến Đức Chúa Trời không hài lòng không chỉ là tính hung bạo mà cả thái độ ưa sự hung bạo. Nguyên tắc này cũng áp dụng cho sự vô luân hay bất cứ điều xấu xa khác mà Lời Đức Chúa Trời lên án.—Thi-thiên 97:10.

Một số chuyên gia đề nghị những điều sau đây:

▪ Đừng cho con chơi trò chơi điện tử ở nơi vắng người, như phòng ngủ chẳng hạn.

▪ Đặt ra những phép tắc cơ bản (chẳng hạn: không chơi trước khi làm xong bài tập, trước khi ăn tối hoặc làm một việc quan trọng khác).

▪ Nhấn mạnh lợi ích của những hoạt động khác đòi hỏi vận dụng sức lực.

▪ Xem con chơi game—hay tốt hơn nữa là thỉnh thoảng cùng chơi với con.

Tất nhiên, để hướng dẫn con cái trong vấn đề giải trí, bạn cần làm gương. Vậy hãy tự hỏi: “Tôi xem những loại chương trình và phim ảnh nào?”. Chớ có lầm tưởng rằng con bạn không để ý—nếu bạn có hai tiêu chuẩn, con bạn sẽ biết!