Kasi Chiuta Wakachita Kusintha Vyamoyo Vinyake Kuti Walenge Mitundu Yakupambanapambana ya Vyamoyo?

JULANI

Ivyo Baibolo likuyowoya

Yayi. Baibolo likuyowoya mwakupulikikwa makora kuti Chiuta wakalenga ŵanthu na “mitundu” yakupambanapambana ya vinyama na vyakumera. a (Genizesi 1:12, 21, 25, 27; Chivumbuzi 4:11) Baibolo likuti ŵanthu wose ŵakafuma kwa Adamu na Eva, awo mbapapi ŵithu ŵakwambilira. (Genizesi 3:20; 4:1) Baibolo likukhozgera yayi fundo yakuti Chiuta wakachita kusintha vinthu vinyake kuti walenge mitundu yakupambanapambana ya vyamoyo. Ndipouli, Baibolo likususka yayi fundo iyo ŵasayansi ŵakuyowoya kuti vyamoyo vilivyose vilipo mitundu yakupambanapambana.

Kasi Chiuta wakachita kusintha vinthu vinyake kuti walenge vinthu?

Ŵanthu awo ŵakugomezga kuti Chiuta wakachita kusintha vinthu vinyake kuti walenge vyamoyo ŵali na maghanoghano ghakupambana pa umo Chiuta wakachitira nthena. Kuyana na Encyclopædia Britannica, ŵanthu ŵanyake ŵakugomezga kuti “para vyamoyo na vyakumera vikuzgoŵera malo agho viliko ni nthowa yimoza iyo Chiuta wakulongozgera vinthu pa charu.”

Chisambizgo chakuti vinthu vikachita kusintha kufuma ku vinyake, chili na fundo zakulondezgapo izi:

Vyamoyo vyose vikafuma ku chinthu chimoza vyaka vinandi ivyo vyajumpha.
Mtundu umoza wa chamoyo, ungasintha na kuzgoka chamoyo chakupambana chomene na chamoyo cheneko.
Nyengo zinyake Chiuta ndiyo wakupangiska kuti vinthu visinthenge.

Kasi chisambizgo chakuti vinthu vikachita kusintha chikukolerana na Baibolo?

Chisambizgo chakuti vinthu vikachita kusintha chikupangiska kuti nkhani yakuti vinthu vikachita kulengeka iyo yili mu buku la Genizesi yiwonekenge yautesi. Ndipouli, Yesu wakazunura nkhani ya mu buku la Genizesi kuti wapeleke ukaboni wa fundo iyo wakayowoyanga. (Genizesi 1:26, 27; 2:18-24; Mateyu 19:4-6) Baibolo likuti pambere Yesu wandize pa charu chapasi, wakakhalanga kuchanya na Chiuta ndipo wakawovwirananga na Chiuta pa kulenga “vinthu vyose”. (Yohane 1:3) Ntheura, fundo yakuti Chiuta wakachita kusintha vinthu vinyake kuti walenge vyamoyo vyakupambanapambana, yikususkana na ivyo Baibolo likusambizga.

Wuli pakuyowoya za vyakumera na vinyama ivyo vikusintha mawonekero kuti vizgoŵere malo agho viliko?

Baibolo likuyowoya yayi kuti mtundu umoza wa vyamoyo ungaŵa na mitundu yilinga. Nakuti likususka yayi fundo yakuti mitundu yakupambanapambana ya vinyama na vyakumera ivyo Chiuta wakalenga mukuluta kwa nyengo yingamba kuŵa yakupambana na yinyake ndipo nyengo zinyake chingaŵa chifukwa cha malo agho viliko. Nangauli ŵanyake ŵakuwona kuti para vyanthena vyachitika ndikuti vyamoyo ivyo vyaŵako chifukwa cha kusintha, kweni unenesko ngwakuti pakuŵavya mtundu wachilendo uwo ukupangika.

a Baibolo likugwiliskira ntchito mazgu ghakuti “mitundu,” agho ghakung’anamura vinandi chomene padera pa mitundu ya vyamoyo iyo ŵasayansi ŵakumanya. Kanandi ŵasayansi ŵakuyowoya kuti mtundu unyake wa vyamoyo waŵako chifukwa cha kuchita kusintha kufuma ku vinthu vinyake, kweni unenesko ngwakuti ni mtundu waka unyake wa vyamoyo ivyo, nga umo Baibolo likuyowoyera mu buku la Genizesi.