•  Kendini gözden geçir

•  Yapıcı eleştirilere neden ihtiyacım var?

•  Yapıcı eleştirileri kabul edebilmek için ne yapabilirim?

•  Yaşıtların ne diyor?

 Hepimiz zaman zaman yapıcı eleştirilere, yani yaptığımız işler ya da tutumumuz konusunda gelişmemize yardım edecek öğütlere ihtiyaç duyarız. Bunu aklında tutarak şu durumlarda vereceğin tepkileri düşün:

1.  ● Öğretmenin yaptığın son proje ödevini aceleye getirdiğini düşünüyor ve şöyle diyor: “Araştırma yapmak için daha fazla zaman harcamalısın.”

    Bu eleştiriye nasıl karşılık verirsin?

   1.   Reddederim. (“Öğretmen bana taktı!”)

   2.   Kabul ederim. (“Bir sonraki proje ödevimde bu öğüdü dikkate alacağım.”)

2.  ● Annen odanın darmadağınık olduğunu söylüyor. Halbuki daha yeni temizlemiştin.

    Bu eleştiriye nasıl karşılık verirsin?

   1.   Reddederim. (“Annemi memnun etmek imkânsız!”)

   2.   Kabul ederim. (“Gerçekten daha titiz olabilirdim.”)

3.  ● Kız kardeşin patronluk taslamandan hoşlanmadığını söylüyor.

    Bu eleştiriye nasıl karşılık verirsin?

   1.   Reddederim. (“Patronluk taslayan asıl kim acaba?”)

   2.   Kabul ederim. (“Galiba biraz daha nazik olabilirim.”)

 Bazı gençler havadan nem kapan biri olarak tanınırlar. Yani onlar küçücük bir eleştiriyi bile kaldıramayacak kadar alıngan olabilirler. Sen böyle biri misin? Eğer öyleysen çok önemli bir fırsatı kaçırıyorsun! Çünkü yapıcı eleştirileri kabul etmeyi öğrenmek hem şimdi hem de bir yetişkin olduğunda sana çok yarar sağlar.

•   Çünkü kusursuz değilsin. Kutsal Kitap “Hepimiz birçok kez hata yaparız” der (Yakup 3:2). Bu nedenle herkesin düzeltilmeye ihtiyacı var.

   “Hepimizin kusurlu olduğunu ve hata yapmanın hayatın bir parçası olduğunu kendime hatırlatmaya çalışıyorum. Bu yüzden biri beni düzelttiğinde bundan ders alıp aynı hatayı tekrarlamamak için çaba gösteriyorum” (David).

•   Çünkü daha çok gelişebilirsin. Kutsal Kitap “Hikmetli kişiyi eğit, daha da hikmetli olur” der (Özdeyişler 9:9). Yapıcı bir tavsiye sana yarar sağlayabilir, tabii eğer kabul edersen.

   “Eleştiriyle ilgili yanlış bir bakış açım vardı. Eleştirildiğimde kendimi küçük düşürülmüş hissediyordum. Ama şimdi eleştiriyi kabul ediyorum, hatta insanların bana tavsiye vermesini kendim istiyorum. Gelişmem gereken yönleri merak ediyorum” (Selena).

 Birinden eleştiri istemek başka, hiç istemediğin halde eleştirilmek başka bir şey. Aldığı bir kartla beklemediği bir eleştiri alan Natalie şöyle diyor: “Kendimi çok kötü hissettim ve cesaretim kırıldı. Tüm çabalarımın karşılığında aldığım tek şey bir öğüttü.”

 Sen de buna benzer bir şey yaşadın mı? Yaşadıysan bununla nasıl başa çıktın?

•   Dinle.

   Kutsal Kitap şöyle der: “Bilgili kişi dilini tutar; ayırt edici insan serinkanlıdır” (Özdeyişler 17:27). Biri sana öğüt verirken o kişinin sözünü kesme. Ayrıca düşünmeden karşılık verip daha sonradan pişman olacağın sözler söyleme.

   “Düzeltildiğimde genelde hemen savunmaya geçiyorum. Aslında bunun yerine eleştiriden ders çıkarıp bir sonraki sefer daha iyisini yapmaya çalışmalıyım” (Sara).

•   Öğüdü veren kişiye değil, öğüde odaklan.

   İçinden seni eleştiren kişinin kusurlarına dikkat çekmek gelebilir. Bunu yapmak yerine Kutsal Kitabın “Herkes dinlemeye hevesli olsun, fakat konuşmakta ve gazaplanmakta acele etmesin” öğüdüne uyman senin için çok daha iyi olur (Yakup 1:19). Genelde her eleştiride küçük de olsa bir doğruluk payı vardır. İhtiyacın olan sözlere sırf duymak istemediğin için kulak tıkama.

   “Anne babam beni bir konuda düzelttiğinde sinirlenip ‘Bunu zaten biliyorum’ derdim. Ama anladım ki onları gerçekten dinlediğimde ve öğütlerini uyguladığımda sonuç her zaman daha iyi oluyor” (Edward).

•   Kendinle ilgili dengeli bir bakış açın olsun.

   Eleştirilmen başarısız biri olduğun anlamına gelmez, sadece senin de herkes gibi kusurlarının olduğunu gösterir. Emin ol sana öğüt veren kişi de yapıcı eleştiriye zaman zaman ihtiyaç duyuyor. Kutsal Kitap şöyle der: “Yeryüzünde hep iyilik yapan ve hiç günah işlemeyen doğru bir kişi yoktur” (Vaiz 7:20).

   “Bir arkadaşım hiç hak etmediğimi düşündüğüm halde beni bir konuda eleştirdi. Ona açık sözlülüğü için teşekkür ettim ama doğrusu alınmıştım. Fakat zamanla söylediklerinde doğruluk payı olduğunu fark ettim. Verdiği öğüt sayesinde üzerinde çalışmam gereken noktaları gördüm. Muhtemelen bunları başka türlü fark edemezdim” (Sophia).

•   Gelişmek için kendine hedef koy.

   Kutsal Kitap “Yanlışı gösterildiğinde kabul eden akıllıdır” der (Özdeyişler 15:5). Yanlışın gösterildiğinde bunu kabul et. Çünkü ancak o zaman kırgınlığına değil, sana gösterilen alanda gelişmeye odaklanabilirsin. Bunu başarabilmek için yapman gerekenler konusunda plan yap ve sonraki birkaç ay boyunca gelişimini takip et.

   “Eleştiriyi kabul etmek ve dürüstlük, birbiriyle yakından bağlantılıdır. Çünkü hatalarını kabul etmek, bunlar için özür dilemek ve gelişmeyi öğrenmek kendine karşı dürüst olmayı gerektirir” (Emma).

 Sonuç: Kutsal Kitap şöyle der: “Demir demiri biler, insan da insanı” (Özdeyişler 27:17). Yapıcı eleştiri seni geliştiren, kişiliğini şekillendiren bir araç gibidir; hem şimdi hem de bir yetişkin olduğunda sana yarar sağlar.