Ang Bibliya ay may 66 na banal na aklat. Isinulat ito sa loob ng mga 1,600 taon. Galing sa Diyos ang laman ng Bibliya kaya tinatawag itong—“salita ng Diyos.”—1 Tesalonica 2:13.

Sa artikulong ito

•  Mga impormasyon tungkol sa Bibliya

•  Tungkol saan ang Bibliya?

•  Nabago ba ang Bibliya?

•  Bakit napakaraming salin ng Bibliya?

•  Sino ang nagdesisyon kung ano ang dapat na kasama sa Bibliya?

•  Mayroon bang nawawalang mga aklat ng Bibliya?

•  Kung paano hahanapin ang mga teksto sa Bibliya

•  Mga aklat ng Bibliya

• ●  Sino ang sumulat ng Bibliya? Ang Diyos ang Awtor ng Bibliya, pero gumamit siya ng mga 40 lalaki para isulat ito. Ang ilan sa kanila ay sina Moises, Haring David, Mateo, Marcos, Lucas, at Juan. a Inilagay ng Diyos sa isip ng mga manunulat ang kaisipan niya para mairekord nila ang mensahe niya.—2 Timoteo 3:16.

   Pag-isipan: Kapag may ipinapagawang sulat ang isang negosyante sa secretary niya, at kahit nga ideya lang ng sulat ang sinabi niya, hindi ba ang negosyante pa rin ang awtor ng sulat na iyon? Kaya kahit ipinasulat ng Diyos sa mga tao ang mensahe niya, siya pa rin talaga ang Awtor ng Bibliya.

•   Ano ang ibig sabihin ng salitang “Bibliya”? Galing ito sa salitang Griego na biblia, na nangangahulugang “maliliit na aklat.” Sa paglipas ng panahon, ang salitang Griegong ito ay tumukoy sa pinagsama-samang maliliit na aklat na kilala sa ngayon na Bibliya o Banal na Kasulatan.

•   Kailan isinulat ang Bibliya? Sinimulang isulat ang Bibliya noong 1513 B.C.E. at natapos ito makalipas ang mahigit 1,600 taon, noong mga 98 C.E.

•   Nasaan ang orihinal na Bibliya? Sa ngayon, walang makikitang orihinal na mga kasulatan ng Bibliya. Kasi ang mga materyales noon na ginamit ng mga manunulat ng Bibliya ay madaling masira, gaya ng papiro at pergamino. Pero napakaingat na kinopya ng mga propesyonal na tagakopya ang mga kasulatan sa Bibliya sa loob ng daan-daang taon, kaya naingatan ang nilalaman ng mga ito para patuloy na mabasa ng mga tao.

•   Ano ang “Lumang Tipan” at ang “Bagong Tipan”? Ang karaniwan nang tinatawag na Lumang Tipan ay ang bahagi ng Bibliya na pangunahin nang isinulat sa wikang Hebreo, b at kilala rin bilang ang Hebreong Kasulatan. Ang “Bagong Tipan” naman ay tumutukoy sa bahagi ng Bibliya na isinulat sa wikang Griego, na kilala bilang Kristiyanong Griegong Kasulatan. Ang dalawang bahaging ito ang kumpletong aklat na tinatawag na Banal na Kasulatan. c

•   Ano ang nilalaman ng Bibliya? Naglalaman ito ng kasaysayan, mga batas, hula, tula, kawikaan, awit, at mga liham.—Tingnan ang “ Mga aklat ng Bibliya.”

 Nagsisimula ang Bibliya sa paglalang ng Diyos sa langit at lupa. Sa pamamagitan ng Bibliya, sinabi niyang Jehova ang pangalan niya, at gusto niyang makilala siya ng mga tao.—Awit 83:18.

 Sinasabi ng Bibliya na siniraan ang Diyos, at ipinapakita nito kung paano niya lilinisin ang reputasyon niya.

 Ipinapakita ng Bibliya ang layunin ng Diyos para sa mga tao at sa lupa. Sinasabi nito kung paano aalisin ng Diyos sa hinaharap ang mga dahilan ng pagdurusa ng tao.

 May mga payo ang Bibliya na magagamit sa pang-araw-araw na buhay. Halimbawa:

•   Magandang kaugnayan sa iba. “Lahat ng gusto ninyong gawin ng mga tao sa inyo, iyon din ang gawin ninyo sa kanila.”—Mateo 7:12.

   Ibig sabihin: Dapat nating tratuhin ang iba kung paano natin gustong tratuhin nila tayo.

•   Pagharap sa stress. “Huwag kayong mag-alala tungkol sa susunod na araw, dahil ang kasunod na araw ay magkakaroon ng sarili nitong mga álalahanín.”—Mateo 6:34.

   Ibig sabihin: Imbes na masyadong mamroblema sa mga puwedeng mangyari sa hinaharap, magpokus lang sa mga kasalukuyang sitwasyon.

•   Masayang pagsasama ng mag-asawa. “Mahalin ng bawat isa sa inyo ang kaniyang asawang babae gaya ng sarili niya; ang asawang babae naman ay dapat magkaroon ng matinding paggalang sa kaniyang asawang lalaki.”—Efeso 5:33.

   Ibig sabihin: Napakahalaga ng pagmamahal at respeto para magtagumpay ang pagsasama ng mag-asawa.

 Hindi. Maingat na ikinumpara ng mga iskolar ang mga sinaunang manuskrito ng Bibliya sa Bibliya ngayon, at nakita nilang hindi nabago ang orihinal na mensahe nito. Pag-isipan ito: Kung gusto ng Diyos na mabasa at maintindihan ang mensahe niya, hindi ba sisiguraduhin niyang hindi mababago ito? d—Isaias 40:8.

 Hindi naiintindihan ng marami sa ngayon ang mga wikang ginamit noon sa Bibliya. Pero may “mabuting balita” ang Bibliya para sa “bawat bansa at tribo at wika.” (Apocalipsis 14:6) Kaya kailangan ng mga tao ang isang salin ng Bibliya sa wikang alam nila para mabasa at maintindihan nila ang mensahe ng Diyos.

 May tatlong paraan ng pagsasalin ng Bibliya:

•   Ang salita-por-salitang pagsasalin ay pagsasalin nang literal hangga’t posible.

•   Ang pagsasalin ng ideya ay gumagamit ng mga salitang nagtatawid ng kahulugan ng teksto sa orihinal na wika.

•   Ang paraphrase na pagsasalin ay malayang pagbago sa mga salita ng teksto, para masarap itong basahin. Pero kung minsan, dahil masyadong malaya ang ganitong pagsasalin, naiiba o nagiging malabo ang totoong kahulugan ng teksto.

 Ang magandang salin ng Bibliya ay balanseng gumagamit ng literal na salin at makabagong wika na naiintindihan para maitawid nang tama ang mensahe ng Diyos sa mga tao. e

 Dahil ang Diyos ang Awtor ng Bibliya, siya ang nagdesisyon kung ano ang isasama dito. Una, pinili niya ang sinaunang bansang Israel at “ipinagkatiwala sa kanila ang salita ng Diyos,” kaya sila ang naging tagapangalaga ng Hebreong Kasulatan.—Roma 3:2.

 Wala. Kumpleto ang Bibliya; walang “nawawalang” aklat. Sinasabi ng ilan na may mga sinaunang aklat na matagal nang nakatago at dapat na isama sa Bibliya. f Pero may sariling pamantayan ang Bibliya para masabi kung dapat bang isama ang isang aklat o hindi. (2 Timoteo 1:13) Ayon sa pamantayang iyan, ang mga aklat sa Bibliya na mula sa Diyos ay magkakasuwato o hindi nagkokontrahan. Hindi nakakaabot sa pamantayang iyan ang lahat ng sinaunang kasulatan na sinasabi ng ilan na kasama sa Bibliya. g