Hii Nan Ve Uaahe Ve Ngee Yumu?

AAHE ka kwagh u i teren sha abaver hanma shighe yô. Iyenge i ior mba ve lu yan atsan sha ci u uaahe kposo kposo la ki seer a seer. Ijiir igen ken tar u Belgium, i tôvon sha kwagh u uaahe, i í yer i ér Centre for Research on the Epidemiology of Disasters la due a ibaver ér ken inyom 2010 la tseegh uaahe er kuma 373, nahan ior kpe je kuma 296,000 shin hemba nahan je kpaa.

Shi ingyegh ki uaahe mba i er kwagh ve la kpa seer kpishi ken anyom a karen ne. U tesen ikyav yô, hii ken inyom i 1975 zan zan 1999 la, ingyegh ki uaahe mba ve er ken hanma inyom mba i er kwagh ve la yina 300 ica je. Nahan kpa, hii ken inyom i 2000 zan zan 2010 la, hanma inyom yô, uaahe er je nôngo u kuman 400. Adooga we kpa ka u pine mpin u ior ve pinen ne, wer: ‘Hii nan ve uaahe ve ngee hegen yum nahana?’

Shin er ashighe kpishi ior ka ve ôr kwagh u uaahe mban ér ka “ityom i Aôndo” nahan kpa, jighilii yô, ka nahan ga. Ka Aôndo a ne akaabo a lu eren ior kpishi nyian ga. Nahan kpa, Bibilo tsengapasen ér uaahe vea er sha shighe wase ne. U tesen ikyav yô, Yesu ôr kwagh ken Mateu 24:7, 8 kaa ér: “Ijen ia gba man ityartenger ia lu sha ajiir kposo kposo. Kpa akaa ne cii yô, ka a ka mhii u ican tsô.” Yesu yange tsengapasen ér akaa ne aa er sha ci u nyi, man inja i kwagh ne hen a vese yô ka nyi?

Yesu, wan u Aôndo, yange ôr kwagh ne sha u nan ikyar sha mpin u i pine un ér “ka nyi ia lu ikyav i . . . mkurtara?” la. (Mateu 24:3) Yange ôr akaa kpishi a aa er yô, kua ambaakaa a i ter sha heen ne nahan. Maa a za hemen a ôr mkaanem ma lun a inja man ér: “Shighe u né nenge akaa ne aa eren yô, fa nen ner, tartor u Aôndo mgbôghom ve.” (Luka 21:31) Sha nahan yô, uaahe mba ve lu eren mbara mba tesen kwagh u vesen u a lu se a inja kpishi yô. Mba tesen kwagh u mbamgem mba vesen mba ve lu ikyua ikyua yô.

Akaa a A Ne Ve Uaahe Ve Lu Eren Yô

Nahan cii kpa, ior kpishi mba pinen her tsô ér, Aluer ka Aôndo a lu van a uaahe mban ga yô, ka an, shin ka nyi i ne ve ve lu erene? Cii man se zua a mlumun sha mpin ne yô, saa se vande kaven mimi u hange hange u ken Bibilo ne ve, ér: “Tar cii ngu sha ikyev i Orbo.” (1 Yohane 5:19) Ivur ne tese ér ka Aôndo a ve a akaabo sha tar ga, kpa ashighe kpishi ka i lu orihyom na, u i yer un ér “orbo” la. Shi Bibilo yila un kpaa ér “Diabolo.”—Mpase 12:9, 12.

 Er awashima u orihyom u Aôndo ne i lu u wan iyol na ikyo tseegh yô, nengen uumace ér ka kwagh u eren kwagh a mi gban ifeesegh maa geman tan kera. Er tar cii u lu sha ikyev na yô, ngu samber a mnenge na ne sha uumace. Sha kpôô yô, Bibilo tsengapasen kwagh ne ér ken “ayange a masejime yô,” ior vea hingir “mbawan ayol a ve ikyo tseegh man mba inyaregh ki doo ve ishima man mbahagher sha akaa man mbagengese iyol.” (2 Timoteu 3:1, 2) Sha nahan yô, kera kpiligh se iyol er ior mba shin tar u Diabolo ne ve lu eren aeren a bo ne, kua agen kpaa nahan ga. Ngu tuur ior ken ijime, mba keren mtsera sha hua man sha gbenda u tesen ér ve wa ayol a ve ikyo tseegh, nahan ashighe kpishi ieren ve ne ngi i gbihi ior mbagenev ken ican.

Ka sha nyi gbenda nahan man tar u ior ve we hua ker ne u lu nan uaahe ve lu eren seer a seere? Mzough u Ityar Cii u i yer ér United Nations la ôr kwagh sha kwagh u uaahe mba ve eren tar sha won cii ne ér: “Ior kpishi mba teman uya sha ajiir a bo, er sha akpe a uifi nahan. Heela tseegh ga, mpaa u i lu paan akô shi i lu vihin azande la na yô tar kera ngu fantyô u yangen uaahe ga. Kwagh u a hembe vihin ken akaa ne cii je yô, ka mzeyol u alaghga uumace vea va tagher a mi sha ci u tar u lu tseen sha ajiir agen kpishi shi i gem i ndôhôr sha ajiir agen je i gande, shi mngerem ma lun ivin shin utyeku seer a seer la; man akaa ne nga eren, sha ci u ityom i uumace ve eren la na yô ahumbe a bo nga seer a seer sha tar.” Shin er ka i kaa ér mba eren “ityom i uumace” igen kpishi sha u keren mkpeyol u uumace nahan kpa, sha kpôô yô, ka hua kua ieren i or wan iyol i nan ikyo tseegh, i̱ i samber sha tar la ka i mgbegha ior u eren akaa ne ye.

Sha nahan yô, ior kpishi mba ve fe kwagh u uaahe tsema tsema yô, kav ér ityom i uumace ve eren sha tindi ga la, na yô, uaahe mba ve eren la seer gbihin ior ken ican i vihin tsung. Jighilii yô, uumace mba dondon gbenda u Diabolo a eren tom a mi sha u seer ican i ior ka ve ya shighe u aahe a er la.

Nahan yô, se nenge ser ka ityom i uumace ve eren sha tindi ga la i ve a uaahe kpishi ye. Shi uaahe mbagenev ka ve wua ior kpishi, sha ci u ijiir i ve er her la. Ken ityar igen kpishi, aeren a ubombaiorov na yô uaahe mba ve er ken ityar shon la vihi akaa kpishi shi wua ior kpishi hemba er ma i lu la; sha ajiir agen di mkposo u a lu hen atô u mbanyarev man mbaatsanev ken tar u ainge ne, shin ashagbaior man mba lun sha kwar ikyaa ga la na yô, ior hingir u za teman ya hen uharegh mba bov, nahan aahe ka una va eren sha ajiir shon yô ior ve kpe kpishi i hemba er ma ve kpe la. Sha kpôô yô, ior mbagenev aahe ngu a er ve, ka i lu sha ci u ibo i ma or shin ikyoiwan i mbagenev ve ban a mi la ga, kpa ka i lu sha ci u “shighe man aikyôr mba ve sha gbenda [wase] cii.”—Orpasenkwagh 9:11.

Aluer ka nyi je i ve a aahe kpa, shighe u aahe a er u yô, ka nyi ia wase ú u wan ishima? Se time ase sha kwagh u u er shighe u aahe a tser u yô, sha er u kera ya ican yum ga yô.

[Foto u sha peeji 5 la]

Mngee u ior ngeen hen ma ijiir karen ikyaa inya

[Foto u sha peeji 5 la]

Mpaa u i lu paan akô cica cii la

[Foto u sha peeji 5 la]

Mvihi u ahumbe

[Ape i zough a ufoto mban yô u sha peeji 5]

Ken imese: © Ufoto mba Mark Henley man Panos

Hen atô: © Ufoto mba Jeroen Oerlemans man Panos