แส้เซลล์ของแบคทีเรีย
มีผู้ออกแบบไหม?
แส้เซลล์ของแบคทีเรีย
• แม้จะส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์ที่มีประสิทธิภาพสูง มันก็ยังดูมีขนาดเล็กมากและไม่สำคัญอะไร. มันถูกเปรียบเทียบกับเครื่องยนต์ติดท้ายเรือที่ทรงพลัง. แส้เซลล์ของแบคทีเรียคืออะไร?
แส้เซลล์มีหลายชนิด แต่แส้เซลล์ของแบคทีเรีย (bacterial flagellum) อาจเป็นสิ่งที่ได้รับการวิจัยมากที่สุด. มันติดอยู่กับผนังของแบคทีเรียและหมุนได้ ทำให้แบคทีเรียเคลื่อนที่ไปข้างหน้า, หยุด, ถอยหลัง, และเลี้ยวก็ได้. คาดคะเนกันว่าในบรรดาแบคทีเรียที่รู้จักกัน ครึ่งหนึ่งจะมีแส้เซลล์บางชนิดติดอยู่.
ดีเอ็นเอของแบคทีเรียหรือจุลชีพมี “แบบพิมพ์เขียว” ของแส้เซลล์และกลไกการขับดัน. กลไกทั้งหมดประกอบด้วยโปรตีนราว ๆ 40 ตัว ซึ่งเปรียบเทียบได้กับอะไหล่เครื่องยนต์. น่าทึ่งที่มันประกอบตัวเองขึ้นมาได้ในเวลาเพียง 20 นาที!
หนังสือข้อโต้แย้งเรื่องวิวัฒนาการ (ภาษาอังกฤษ) กล่าวว่า “แส้เซลล์แบคทีเรียประกอบด้วยเครื่องยนต์โรตารีซึ่งหมุนด้วยความเร็ว 6,000 ถึง 17,000 รอบต่อนาที. ที่น่าทึ่งยิ่งกว่านั้น มันสามารถเปลี่ยนทิศทางการหมุนได้เร็วมาก แล้วหมุนในอีกทิศทางหนึ่งด้วยความเร็ว 17,000 รอบต่อนาที.” วารสารนิว ไซเยนติสต์เรียกแส้เซลล์ของแบคทีเรียว่า “ตัวอย่างที่ชัดที่สุดของระบบจุลชีพที่ซับซ้อน เป็นเครื่องจักรระดับนาโนที่เหนือกว่าผลงานของวิศวกรที่เป็นมนุษย์.”
นักวิทยาศาสตร์งุนงงกับข้อที่ว่าแส้เซลล์ของแบคทีเรียขนาดจิ๋วนี้ประกอบตัวเอง ขึ้นตามขั้นตอนที่ถูกต้อง เพื่อชิ้นส่วนทั้ง 40 ชิ้นจะเข้ากันได้พอดีและทำงานได้อย่างถูกต้อง.
คุณคิดอย่างไร? แส้เซลล์ของแบคทีเรียเกิดขึ้นโดยบังเอิญไหม หรือมีผู้ออกแบบ?
[แผนภาพ/ภาพหน้า 24]
(ดูรายละเอียดในวารสาร)
โรเตอร์
บุช
ข้อต่ออ่อน
ใบพัด
แส้เซลล์
[ภาพ]
ภาพขยายของแบคทีเรีย
[ที่มาของภาพ]
Bacterium inset: © Scientifica/Visuals Unlimited Inc.; flagellum diagram: Art source courtesy of www.arn.org