Skip to content

Skip to table of contents

ITA-NIA KONTRIBUISAUN UZA BA SAIDA

Defende direitu kona-ba fiar iha komunidade étniku indíjena

Defende direitu kona-ba fiar iha komunidade étniku indíjena

1 MAIU 2021

 Husi ema millaun ba millaun neʼebé hela iha Amérika Latina, ema barak iha sira-nia língua no kostume rasik. Sira barak mak ita-nia irmaun no irmán neʼebé hafolin sira-nia kultura. Atu bele ajuda ema seluk aprende kona-ba lia-loos husi Bíblia, sira tradús no fahe publikasaun sira husi Testemuña ba Jeová iha língua indíjena husi Amérika Latina hamutuk 130 liu. a Maski nuneʼe, ema balu fó-terus ba ita-nia maluk balu tanba sira hili atu adora Jeová no lakohi hola parte iha kostume neʼebé kontra Bíblia nia prinsípiu. Oinsá ita-nia kontribuisaun apoia sira?

Ajuda sira atu fila ba uma

 Iha rai-Méxiku, ita-nia irmaun-irmán sira iha komunidade Huichóis neʼebé hela iha foho sira iha distritu Jalisco ho respeitu lakohi partisipa iha atividade relijiaun nian neʼebé kontra malu ho sira-nia konxiénsia. b Ida-neʼe halo ema balu iha komunidade sai hirus makaʼas. Iha 4 Dezembru 2017, ema-lubun boot ataka no halo violénsia ba Testemuña grupu ida. Ema-lubun boot neʼe obriga sira sai husi komunidade, estraga sira-nia uma, no ameasa atu oho sira se sira mai fali.

 Testemuña sira husi sidade viziñu mak tau matan ba irmaun-irmán sira-neʼe nia presiza. Maibé oinsá sira bele fila fali ba sira-nia uma? Irmaun ida naran Agustín hatete: “Ami-nia osan la toʼo atu selu advogadu no ami mós la hatene atu husu ajuda ba sé kona-ba situasaun neʼe.”

 Tanba ita-nia irmaun-irmán sira hetan problema ho sira-nia liberdade atu halaʼo adorasaun, sukursál Amérika Sentrál halo kedas buat ruma atu ajuda. Primeiru, sira husu ba autoridade lokál atu investiga kazu krime neʼe. Tuirmai, sira hetan aprova husi Komisaun Koordenadór nian ba Grupu Administradór husi Testemuña ba Jeová atu serbisu hamutuk ho Departamentu Legál iha sede-jerál no lori kazu kona-ba ita-nia irmaun-irmán sira iha komunidade Huichóis ba tribunál. Ikusmai, kazu neʼe toʼo iha Tribunál Aas iha rai-Méxiku.

 Grupu advogadu internasionál prepara argumentu klaru neʼebé esplika katak atu ema seluk bele respeitu komunidade étniku ida nia kultura, komunidade neʼe rasik tenke respeitu no proteje liberdade husi ninia membru hotu. Ema hotu iha direitu rasik, neʼe la depende sira hela iha neʼebé.

 Iha 8 Jullu 2020, Tribunál Aas konkorda ho Testemuña ba Jeová. Tribunál deside katak Testemuña neʼebé ema-lubun duni sai bele fila fali ba sira-nia komunidade. Irmaun Agustín neʼebé temi ona ohin, hatoʼo sira-nia agradese hodi hatete: “Ami sente agradese no kontente ho buat neʼebé irmaun sira halo atu ajuda ami. Se sira la ajuda ami, ami labele halo buat ruma.”

“Halo buat barak atu ajuda ema uitoan”

 Ita-nia irmaun-irmán sira iha knua San Juan de Ilumán, iha rai-Ekuadór mós hasoru susar neʼebé hanesan. Grupu étniku indíjena Otavalo Valley hela iha knua neʼe. Iha tinan 2014, kuandu kumpre ona kritéria legál hotu, sira komesa harii Reuniaun-Fatin ida. Maibé padre ida dirije ema naʼin-100 liu atu hapara serbisu konstrusaun. Komunidade neʼe mós bandu Testemuña ba Jeová atu la halibur hamutuk hodi halaʼo adorasaun.

 Departamentu legál iha sukursál Ekuadór no sede-jerál serbisu hamutuk atu defende kongregasaun nia direitu atu halaʼo adorasaun. Ita-nia irmaun sira lori kazu neʼe ba tribunál. Desizaun neʼe book komunidade atu la kontra tan ita-nia maluk sira no kongregasaun bele halaʼo fali sira-nia reuniaun no kontinua harii Reuniaun-Fatin. Atu proteje ita-nia irmaun-irmán sira-nia direitu iha futuru, ita-nia reprezentante husu xefe ba tribunál aas kona-ba pergunta importante: Komunidade étniku indíjena presiza respeitu lei internasionál kona-ba direitu umanus ka lae?

 Iha 16 Jullu 2020, Tribunál Konstitusionál neʼebé mak aas liu iha rai-Ekuadór, halaʼo julgamentu ba kazu neʼe. Ita-nia irmaun advogadu sira iha rai-Ekuadór mak reprezenta kongregasaun. No irmaun naʼin-haat neʼebé iha esperiénsia nuʼudar advogadu internasionál mós koʼalia iha tribunál. Tanba situasaun pandemia COVID-19, sira ida-idak iha sira-nia nasaun uza vídeo konferénsia atu koʼalia hamutuk. Neʼe mak dala primeiru tribunál fó lisensa ba grupu advogadu neʼebé reprezenta Testemuña ba Jeová atu hatoʼo sira-nia argumentu hodi uza dalan neʼe. c Grupu advogadu neʼe temi autoridade legál internasionál atu konfirma katak ema husi komunidade étniku la lakon sira-nia direitu umanu tan deʼit sira mak parte ba komunidade étniku indíjena ida.

Liuhusi vídeo konferénsia, grupu advogadu internasionál defende ita-nia irmaun-irmán sira-nia direitu

 Ita-nia irmaun-irmán sira iha Otavalo Valley hein namanas desizaun husi Tribunál Konstitusionál. Iha tempu hanesan, sira mós sente agradese tebes ho ajuda neʼebé sira simu. Irmaun César neʼebé serbí nuʼudar katuas iha kongregasaun Ilumán Quichua hatete: “Só Jeová deʼit liuhusi ninia organizasaun mak halo buat barak atu ajuda ema uitoan.”

 Advogadu sira neʼebé hola parte atu defende irmaun-irmán sira mak Testemuña ba Jeová no sira kontente atu ajuda ho gratuitu deʼit. Maski tuir loloos atu lori kazu sira-neʼe ba tribunál, gasta tempu no mós osan. Ita-nia advogadu sira no irmaun seluk uza oras 380 atu prepara argumentu legál no oras 240 atu tradús dokumentu sira neʼebé sei uza iha tribunál iha Méxiku. Ho kazu iha Ekuadór, maizumenus advogadu naʼin-40 husi mundu tomak uza oras atus ba atus. Oinsá ita-nia organizasaun bele taka gastu sira atu defende ita-nia irmaun-irmán sira? Hodi uza kontribuisaun sira neʼebé Ita fó liuhusi dalan oioin neʼebé temi iha donate.isa4310.com. Obrigada barak ba Ita-nia laran-luak.

a Testemuña ba Jeová mós tradús publikasaun sira ba língua sira seluk neʼebé ema koʼalia iha Amérika Latina no tradús mós ba língua jestual sira neʼebé uza deʼit iha área balu.

b Ema Huichóis mós koñesidu ho naran Wixáritari, no sira-nia língua mak Wixárika.

c Maski ita-nia organizasaun laʼós parte ba kazu neʼe, maibé juís sira fó lisensa ba ita-nia irmaun sira atu koʼalia iha tribunál nuʼudar amicus curiae katak “tribunál nia belun”.