Go na content

Go na table of contents

YEPI GI DEN SMA DI LASI WAN LOBIWAN

Te yu e row​—San yu kan du nownow kaba

Te yu e row​—San yu kan du nownow kaba

Furu rai de gi sma di e row, ma a kan taki a no ala den fiti gi yu. Dati de so fu di a no ala sma e sari na a srefi fasi. A kan taki den rai di yepi a wan sma no e yepi a trawan.

Ma wan tu prenspari rai de di yepi furu sma. Disi na rai di datra e gi èn di e kruderi nanga rai di de fu feni na ini Bijbel.

1: GI FAMIRI NANGA MATI NA OKASI FU YEPI YU

  • Son sabiman e taki dati disi na a moro prenspari sani di yu musu du te yu e row. Ma son leisi yu o wani de yu wawan. A kan tu taki yu e atibron tapu den wan di e suku fu yepi yu. A no fowtu fu firi so.

  • Yu no abi fu de mindri tra sma ala ten. Ma hori na prakseri tu taki a no ala ten yu o man de yu wawan. A kan taki yu o abi tra sma fanowdu na ini a ten di e kon. Taigi trawan na wan switi fasi san yu abi fanowdu èn o ten.

  • Suku fu kon sabi o ten a moro bun gi yu fu de yu wawan èn o ten yu kan de nanga tra sma.

BIJBELTEKST: „Tu sma moro bun leki wán . . . Efu wan fu den ben o fadon, dan a trawan kan opo en patna.”​—Preikiman 4:9, 10.

2: SORGU TAKI YU E NYAN BUN ÈN BUWEIGI

  • Te yu e nyan bun dan dati o yepi yu fu no kon swaki te yu e stress. Suku fu nyan froktu, gruntu nanga meti di no abi so furu fatu.

  • Dringi furu watra nanga tra gosontu sani

  • Efu yu no e firi fu nyan dan du muiti fu nyan pikinpikin ibri leisi. Yu kan aksi yu datra tu efu yu kan dringi vitamin tablet. *

  • A bun fu buweigi a skin noso fu sport pikinso. Disi kan gi yu na okasi fu go denki fu a libi noso a kan puru yu prakseri fu no sari so.

BIJBELTEKST: „Nowan man abi bita-ati gi en eigi skin. Na presi fu dati, a e gi en nyanyan èn a lobi en.”​—Efeisesma 5:29.

3: SORGU TAKI YU E SRIBI NOFO

  • A de fanowdu taki ala sma e sribi nofo. Ma disi prenspari spesrutu gi sma di e row. Fu di te yu e sari dan disi e teki furu krakti fu yu.

  • Luku bun fa yu e gebroiki sani di abi cafeïne nanga sopi, fu di den sani disi kan meki yu no sribi bun.

BIJBELTEKST: „Pikinso rostu betre moro furu tranga wroko. A betre moro leki te wan sma ben o feti fu fanga a winti.”​​—Preikiman 4:6.

4: LUKU SAN MORO BUN GI YU

  • Hori na prakseri taki a no ala sma e row na a srefi fasi. Yusrefi musu luku san moro bun gi yu.

  • Son sma lobi taki fa den e firi ma trawan no lobi du dati. Datra no e taki sortu wan fu den fasi disi moro bun. Efu yu e firi leki yu wani taki nanga wan sma ma a muilek gi yu fu du dati, dan luku efu yu wani taki nanga wan bun mati fa yu e firi.

  • Son sma kon si taki a e yepi den te den e krei, aladi trawan no e krei so furu te den e row.

BIJBELTEKST: „Na ati wawan sabi fa wan sma e sari.”​—Odo 14:10.

5: WAI PASI GI TAKRU GWENTI

  • Son sma e go gebroiki drugs noso den e dringi tumusi furu sopi fu di den e sari. A kan taki den sani disi kan meki wan sma frigiti den problema fu en fu wan syatu pisi ten, ma disi o meki taki a e kon ini moro problema. Suku tra bun fasi di o yepi yu fu no prakseri so furu moro.

BIJBELTEKST: „Meki wi krin wisrefi fu ibri sani di kan doti wi skin nanga wi denki.”​—2 Korentesma 7:1.

6: MEKI TEN FU DU TRA SANI TU

  • Furu sma kon si taki a de wan bun sani fu du tra sani tu te den e row, tra sani di e yepi den fu frigiti a pen.

  • Meki nyun mati, pasa ten nanga den. Abi prisiri ten. Den sani disi kan frulekti a pen tu.

  • A kan taki baka wan pisi ten yu o si taki yu no e sari so furu moro. Te fu kaba, yu o si taki yu o du den sani disi moro furu èn dati na wan bun sani fu di dati e sori taki yu e bigin kisi yusrefi.

BIJBELTEKST: „Gi ala sani wan ten de, . . . Wan ten de fu krei èn wan ten de fu lafu. Wan ten de fu bari krei èn wan ten de fu dansi.”​—Preikiman 3:​1, 4.

7: GO DORO NANGA YU LIBI

  • No draidrai fu bigin du den sani di yu ben gwenti du ibri dei.

  • Te yu e meki muiti fu du den sani di yu ben gwenti, dan a kan taki yu o kisi yusrefi moro esi. Sani soleki nofo sribi, yu wroko nanga tra sani.

  • Te yu e tan meki muiti fu du bun sani dan disi kan yepi yu fu safu a pen.

BIJBELTEKST: „A sma disi no o tan prakseri den problema di e miti en na ini a syatu libi fu en, fu di a tru Gado gi en furu sani fu du, so taki a kan prisiri.”​—Preikiman 5:​20.

8: NO HASTI FU TEKI PRENSPARI BOSROITI

  • Furu sma di hasti densrefi fu teki prenspari bosroiti baka di den lasi wan lobiwan kon si taki disi no ben de wan koni sani fu du.

  • Efu a kan, wakti pikinso fosi yu froisi, fosi yu suku wan tra wroko noso fosi yu puru den sani fu a sma ini yu oso.

BIJBELTEKST: „Te wan sma e wroko tranga, dan den sani di a abi na prakseri fu du o tyari wini kon gi en. Ma ibri sma di e du sani tumusi esi o pina.”​—Odo 21:5.

9 NO FRIGITI A LOBIWAN FU YU

  • Furu sma kon si taki a de wan bigi yepi gi den te den e du sani fu tan memre a lobi wan fu den.

  • A kan de wan bigi yepi te yu e kibri fowtow nanga tra sani fu a sma. A bun tu fu skrifi den moi momenti noso tori fu a sma di yu no wani frigiti.

  • Kibri sani fu a sma di warti gi yu so taki te yu abi na okasi yu kan luku den èn memre a sma.

BIJBELTEKST: „Memre den dei fu owruten.”​—Deuteronomium 32:7.

10: TEKI WAN FAKANSI

  • A bun fu teki wan fakansi.

  • Efu yu no man teki wan langa fakansi dan teki wan tu dei fu go koiri noso fu go luku moi presi.

  • Te yu e du tra sani di yu no ben gwenti dan dati kan yepi yu tu.

BIJBELTEKST: „Kon meki wi wawan go na wan presi fu kan rostu pikinso.”​—Markus 6:31.

11 YEPI TRA SMA

  • Hori na prakseri taki te yu e yepi trawan yu o firi moro bun.

  • Bigin yepi den wan di ben sabi a sma di lasi libi, mati noso famiri fu en di abi trowstu fanowdu.

  • Te yu e yepi èn e trowstu trawan,dan disi o yepi yu. Yu o de nanga prisiri baka.

BIJBELTEKST: „Wan sma sa de moro koloku te a e gi sani, leki te a e kisi sani.”​—Tori 20:35.

12: LUKU BAKA SAN NA DEN MORO PRENSPARI SANI GI YU

  • Te wi lasi wan lobiwan dan disi kan meki wi go prakseri san na den moro prenspari sani na ini wi libi.

  • Teki ten fu denki fu a fasi fa yu e libi.

  • Tyari kenki kon efu dati de fanowdu.

BIJBELTEKST: „A moro bun fu go na wan oso pe sma e row, leki fu go na wan oso pe wan fesa de, bika dati na a kaba fu ala libisma. Den wan di de na libi, musu hori disi na prakseri.”​—Preikiman 7:2.

A no de fu taki dati noti no de di o meki taki yu no e sari moro srefisrefi. Ma furu sma di lasi wan lobiwan e taki dati den sani di skrifi na ini na artikel disi yepi den fu no sari so furu moro. Den sani disi no de den wan enkri sani di kan yepi wan sma. Ma te yu e suku fu gebroiki wan tu fu den, dan disi kan meki yu firi moro bun.

^ paragraaf 13 Ontwaakt! no e taki sortu datrayepi wan sma musu teki.