Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Ua Lotomalilie e Ofo Atu i Latou Lava​—I Taiwan

Ua Lotomalilie e Ofo Atu i Latou Lava​—I Taiwan

O CHOONG KEON ma Julie, o se ulugalii ua silia i le taʻi 30 o la tausaga, ma sa auauna o ni paeonia sauatoa i Sini i Ausetalia, i le pe ā ma le lima tausaga ua mavae. Ua faapea mai Choong Keon: “Sa iai a ma galuega faavaitaimi na lelei le totogi, ma ola i se olaga sologa lelei. E ese le manaia o le tau ma le olaga filemu i le vaipanoa sa ma nonofo ai. Sa ma fiafia e nonofo vavalalata i o ma aiga ma uō.” Peitaʻi, sa iai se mea na faalavelavea ai o la lotofuatiaifo. Sa la iloa e mafai ona la faia nisi mea e sili atu i le auaunaga iā Ieova, ae sa mumusu e faia suiga manaʻomia.

Peitaʻi, ina ua la auai i se tauaofiaga i le 2009, na la faalogo ai i se lauga na matuā pāʻia ai o la loto. Sa taulaʻi upu a le failauga i ē na mafai ona faalautele atu la latou faiva. Na ia taʻua: “Seʻi manatu i le mea lenei. E faatoʻā mafai e se avetaavale ona mimilo lana taavale i le itu agavale po o le itu taumatau, pe afai o loo minoi le taavale. I se tulaga talitutusa, e ono taʻitaʻia i tatou e Iesu ina ia faalautele la tatou faiva, ae e faatoʻā mafai ona tupu pe afai o loo tatou gaoioi, e ala i le muaʻi faia o taumafaiga fitā ina ia ausia lo tatou sini.” * Na manatu le ulugalii o loo talanoa saʻo mai le failauga iā i laʻua. I lenā lava tauaofiaga, sa faatalanoa ai se ulugalii misionare o loo auauna i Taiwan. Sa la faamatalaina le olioli na la maua i le faiva, ma taʻua o loo matuā manaʻomia se fesoasoani i lenā vaipanoa. Na manatu Choong Keon ma Julie, o loo taulaʻi mai foʻi na upu iā i laʻua.

Ua faapea mai Julie: “Ina ua māeʻa lenā tauaofiaga, sa ma tatalo iā Ieova e foaʻi mai le lototele ina ia mafai ai ona ma siitia atu i Taiwan. Peitaʻi, sa ma lagona le fefe ma le matuā lē mautonu, ma tau faatalatū ai e siitia i se isi atunuu.” Ina ia laasia lea tulaga, sa fesoasoani iā i laʻua le Failauga 11:4: “O lē e matamata i le matagi e lē lūlū fatu o ia; o lē foʻi e vaavaai i ao e lē selesele lava o ia.” Ua faapea mai Choong Keon: “Sa ma filifili loa e lē toe ʻmatamata ma vaavaai,’ ae ia amata ona ʻlūlū ma selesele.’” Sa la tatalo faatauanau, faitau talaaga o soifuaga o misionare, fetufaaʻi i le imeli ma ē sa siitia atu i Taiwan, faatau ese atu taavale ma meatotino, ma i le tolu masina mulimuli ane ae la taunuu loa i Taiwan.

OLIOLI I LE TALAʻIGA

E silia i le 100 uso ma tuafāfine mai i isi atunuu o loo auauna i Taiwan, i vaipanoa o loo tele ai le manaʻoga mo tagata talaʻi o le Malo. Sa latou faimalaga mai i Ausetalia, Peretania, Kanata, Falani, Iapani, Korea, Sepania ma le Iunaite Setete, ma e i le 21 i le 73 o latou tausaga. Na aofia ai i lenā aofaʻi le silia i le 50 tuafāfine nofofua. O le ā ua fesoasoani i nei uso ma tuafāfine maelega, e faaauau ai pea la latou faiva i isi atunuu? Seʻi o tatou iloiloina.

Laura

O Laura o se tuafafine nofofua mai i Kanata, o loo auauna o se paeonia i le itu i sisifo o Taiwan. I le pe ā ma le 10 tausaga ua mavae, e leʻi fiafia o ia i le talaʻiga. Ua faapea mai o ia: “Ou te leʻi fiafia i le faiva, ona sa itiiti loʻu taimi na faaalu ai.” Mulimuli ane, sa talosaga i ai ana uō i Kanata ina ia latou ō faatasi i Mekisikō, e talaʻi ai mo se masina. “O le taimi muamua lea na ou faaaluina ai le tele o le taimi i le auaunaga, ma e ese le manaia!”

O lenā mea manaia na tupu, sa uunaʻia ai Laura e mafaufau e siitia atu i se faapotopotoga e ese le gagana i Kanata. Sa ia aʻoaʻoina le gagana Saina, auauna i se vaega o loo talaʻi i tagata Saina, ma faatū se sini ia siitia atu i Taiwan. O lenā sini sa mafai ona faataunuu iā Setema 2008. Ua faapea mai Laura: “E pe ā ma le tausaga o oʻu tau faamasani i loʻu siʻomaga fou, ae o le taimi lenei, ou te lē o mafaufau e toe foʻi i Kanata.” O ā ni ona faalogona e faatatau i le galuega talaʻi? Ua ia taʻua: “E ese loʻu fiafia i ai. E leai se isi mea e sili ona faamalieina ai, nai lo o le vaai atu i tagata aʻoga o le Tusi Paia, ua suia o latou olaga a o aʻoaʻoina e uiga iā Ieova. O le auauna i Taiwan, na ou maua ai le tele o avanoa e tofo ai i le tele o le olioli.”

FEAGAI AI MA FAAFITAULI I LE GAGANA

Brian ma Michelle

O Brian ma Michelle, o se ulugalii ua silia i le taʻi 30 o la tausaga ma e mai i le Iunaite Setete. Sa siitia atu i laʻua i Taiwan i le pe ā ma le valu tausaga ua mavae. Sa o la manatu muamua e leʻi aogā lo la sao i le faiva. Ae na faapea atu i ai se misionare ua iai le poto masani: “E tusa pe e te ofo atu se sāvali i se tasi, e tatau ona e manatua, atonu o le taimi muamua lea ua maua ai e lenā tagata le feʻau e faatatau iā Ieova. O lona uiga la o lenā ua e faia se sao tāua i le faiva!” O lenā tala faalaeiau, sa matuā fesoasoani iā Brian ma Michelle e aua ai neʻi fiu. Sa faapea atu foʻi se isi uso iā i laʻua: “Ina ia ʻalofia le lotovaivai, ia fua le tele o lo oulua iloa o le gagana Saina mai i lea fonotaga i lea fonotaga, ae e lē mai i lea aso i lea aso.” Sa agaʻigaʻi i luma i laʻua ma ua avea nei o ni paeonia taulau manuia.

O le ā atonu e uunaʻia ai oe e aʻoaʻoina se isi gagana? Taumafai e asiasi i le atunuu e te manaʻo e auauna ai. Ia auai i sauniga, auaufaatasi ma uso ma tuafāfine, ma galulue ma i latou i le galuega talaʻi. Ua faapea mai Brian: “O le a uunaʻia oe e auauna i se isi atunuu, pe a e mātauina le talia fiafia e le toʻatele o le feʻau o le Malo, ma e lagona le alofa māfana o uso ma tuafāfine.”

AE FAAPEFEA GALUEGA TOTOGI?

Kristin ma Michelle

O le toʻatele na siitia atu i Taiwan i le mea o loo tele ai le manaʻoga, sa mafai ona tausia i latou lava o ni paeonia, e ala i le aʻoaʻo atu o le gagana Peretania. E faatau atu e Kristin ma Michelle meaʻai mai i le sami. Ua faapea mai Kristin: “Ou te leʻi faia muamua lenei galuega, peitaʻi ua mafai ona fesoasoani ou te nofo ai pea i le atunuu.” Mulimuli ane, sa mafai ona maua e Kristin nisi tagata e ō atu pea e faatau iā i laʻua. O lenei galuega faavaitaimi, sa mafai ai ona maua tupe e tausia ai i laʻua ma lana avā, ma lava ai le taimi mo le galuega sa o la faamuamua, o le faiva faapaeonia.

FIAFIA I LE FAIGĀMALAGA

O William ma Jennifer, o se ulugalii mai i le Iunaite Setete, sa taunuu i Taiwan i le pe ā ma le fitu tausaga ua mavae. Ua taʻua e William: “Sa iai taimi na lagona ai le vaivai i le aʻoaʻoina o le gagana, auauna o ni paeonia, tausia o le faapotopotoga, ma le saʻilia o tupe mo le tausia o le aiga.” O le ā sa fesoasoani iā i laʻua ina ia taulau ma tumau ai i le fiafia? Sa la taumafai e faatutū ni sini talafeagai. O se faataʻitaʻiga, e ala i le lē soona mautinoa naʻuā a o la aʻoaʻoina le gagana Saina, ma pe a lē sologa lelei mea, e la te lē soona lotovaivai ai.

William ma Jennifer

Na toe taʻua e William le tala a se ovasia femalagaaʻi na fai atu iā te ia, e faapea pe a uma ona faataatia se sini faaleagaga, e tatau ona tatou fiafia i laasaga ua tatou ausia ina ia faataunuu ai lenā sini. Na taʻua e William o le faatatauina o lenā fautuaga, sa fesoasoani iā te ia ma lana avā ina ia fetuutuunaʻi ai, ia utagia fautuaga mai i uso taʻumatuaina o le faapotopotoga, ma ia fetuunaʻi le auala e la te taulima ai mea, ina ia mafai ona la taulau i le faiva i se atunuu fou. Sa faapea atili mai o ia: “Na fesoasoani foʻi iā i maʻua ia manatua, e tatau ona faatulaga se taimi e olioli ai i le siʻomaga aulelei o le atunuu ua tofia i ai i maʻua.”

I le pei o William ma Jennifer, ua fiafia Megan, o se tuafafine paeonia nofofua mai i le Iunaite Setete, i lana auaunaga a o taumafai e ausia lona sini ia lelei lana tautala i le gagana Saina. I faaiʻuga uma o vaiaso, e faatasi atu ai o ia i se vaega o tagata talaʻi, o ē e talaʻia se oganuu manaia, o le uafu sili ona telē o Taiwan, o Kaohsiung. Ua mafai ona taʻu atu e Megan le tala lelei mai i lea vaa i lea vaa, ma talaʻi atu i tagata faifaiva mai i Bangladesh, Initia, Initonesia, Filipaina, Taialani ma Vanuatu. “Talu ai e lē umi se taimi e iai tagata faifaiva i le taulaga, o lea e matou te amataina ai se suʻesuʻega faale-Tusi Paia ma i latou i le taimi lava e taunuu ai. Ina ia oo atu iā i latou uma, e masani lava ona ou suʻesuʻe ma tagata e toʻafā pe toʻalima i le taimi e tasi.” O ā mai lana faa-Saina? Na ia taʻua, “Maʻimau pe ana vave laʻu puʻe i le gagana, ae ou te manatua pea le tala a se uso na fai mai, ʻIa fai le mea sili e te mafaia, ae o isi mea uma e taulima e Ieova.’”

Megan

SAOGALEMU, FAIGOFIE MA FIAFIA

A o leʻi siitia ese atu Cathy mai i Peretania, sa ia faia ni saʻiliʻiliga po o fea se atunuu e saogalemu mo se tuafafine nofofua. Sa ia faailoa atu ona popolega iā Ieova i le tatalo, ma tusi atu i nisi o ofisa o lālā ina ia faailoa mai po o ā ni lamatiaga mo tuafāfine nofofua. Ina ua māeʻa, sa ia iloilo ma le faaeteete tali na aumai i ana tusi, ma manatu ai loa e talafeagai lelei mo ia ona alu i Taiwan.

I le 2004 ina ua 31 tausaga o Cathy, sa siitia atu ai loa i Taiwan, lea ua nofo ai ma taumafai e ola i se olaga faafaigofie. Ua ia taʻua: “Sa ou fesili atu i uso ma tuafāfine po o fea le nofoaga e sili ona lelei, e faatau ai fualaau ʻaina ma fualaau faisua e taugofie. Na aogā a latou fautuaga lelei ina ia lava ai laʻu faasoa.” O le ā sa fesoasoani iā te ia e tumau ai pea i se olaga faigofie? Ua ia faapea mai: “E masani ona ou tatalo iā Ieova e fesoasoani mai ia ou maua le lotomalie, i meaʻai taugofie ma laʻei talafeagai ua ou maua. Ou te manatu na faafofogaina e Ieova aʻu tatalo, e ala i le aʻoaʻoina o aʻu ia iloa mea ou te manaʻomia, ma fesoasoani mai ia ou lotomalie e ui ina ou lē maua mea uma ou te manaʻo i ai. Ou te fiafia i loʻu olaga faigofie, auā ua fesoasoani ou te taulaʻi atu ai i manaʻoga faaleagaga.”

Cathy

E lē gata sa faigofie le olaga o Cathy, ae sa fiafia foʻi. Na ia taʻua le māfuaaga: “Ua mafai ona ou talaʻi i se vaipanoa e toʻatele ai tagata e talia le tala lelei. O se mea e olioli tele ai!” Ina ua taunuu i Taiwan, e na o le lua faapotopotoga faa-Saina sa iai i le taulaga, lea sa amata ona ia paeonia ai. Ae i le taimi nei, ua iai faapotopotoga e fitu. Ua faapea mai o ia: “O le vaaitino i lenā faatelega mataʻina ma faia se sao i le galuega o le seleselega, o se mea e matuā faatumulia ai loʻu olaga i le fiafia i aso taʻitasi!”

“SA LATOU MANAʻOMIA FOʻI AʻU!”

O ā iʻuga ua tofo i ai Choong Keon ma Julie lea sa taʻua i le faatomuaga? I le amataga, sa manatu Choong Keon e itiiti sona aogā i le faapotopotoga, ona e lē tele sona iloa i le gagana Saina. Peitaʻi, sa ese le manatu o uso. Ua taʻua e Choong Keon: “Ina ua vaelua la matou faapotopotoga, sa tuu mai iā te aʻu le tele o isi tiute tauave faaopoopo i le avea ai ma auauna o le faiva. I lenā taimi, sa ou manatu ai o loo oʻu auauna i le mea o loo tele ai le manaʻoga. E ese le manaia.” Na ʻataʻata o ia ma faapea mai, “sa latou manaʻomia foʻi aʻu!” Ua auauna nei o ia o se toeaina. Ua faapea mai Julie: “Ua ma lagona le taulau, faamalieina, ma le fiafia lea e leʻi iai muamua. Sa ma siitia mai ina ia fesoasoani atu, ae ua ma manatu o nei mea mananaia na tutupu, ua fesoasoani iā i maʻua. E ma te faafetaia Ieova i lona faatagaina o i maʻua e auauna i inei!”

O loo iai pea i le tele o atunuu le manaʻoga mo nisi ʻaufaigaluega i le seleselega faaleagaga. Po ua uma au aʻoga ma taumānatu po o le ā o le a e faia i lou olaga? Po o e nofofua ma manaʻo ia sili atu ona e aogā i le faalapotopotoga a Ieova? Pe e te manaʻo e maua e lou aiga se tofi tautele faaleagaga? Po ua e litaea ma manaʻo e faasoa atu i isi mea mananaia na tutupu i lou olaga? Ia e mautinoa o le a e maua le tele o faamanuiaga pe a e filifili e faalautele atu lau faiva, e ala i le auauna i le mea o loo tele ai le manaʻoga mo ni tagata talaʻi o le Malo.