Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Ua Lotomalilie e Ofo Atu i Latou Lava​—i Nouē

Ua Lotomalilie e Ofo Atu i Latou Lava​—i Nouē

SA SOLOGA lelei le olaga na ola ai Roald ma Elsebeth, o se ulugalii ua toeitiiti atoa le taʻi 50 o o la tausaga. Sa la nonofo i Bergen, o se tasi o aai telē i Nouē. Na la auauna ma le faamaoni, faatasi ma le la fanau o Isabel ma Fabian i le faapotopotoga. Sa auauna Roald o se toeaina, avea Elsebeth o se paeonia, ae o Isabel ma Fabian o ni tagata talaʻi maelega.

Peitaʻi, iā Setema 2009, na filifili ai le aiga e faia se suiga, e ala i le talaʻi i se oganuu maotua mo se vaiaso. O lea, na faimalaga atu ai Roald, Elsebeth, ma Fabian i Nordkyn, o se tasi o tolotolo i le itumalo o Finnmark, lea e i le itu i mātū o Nouē. O le taimi lenā o loo 18 tausaga o Fabian. I le aai o Kjøllefjord, na latou talaʻi faatasi ai ma isi uso ma tuafāfine, o loo galulue foʻi i oganuu e manaʻomia ai le fesoasoani. Na faapea mai Roald: “Na ou lagona le fiafia, ona sa mafai ona faatulaga lelei aʻu fuafuaga, ina ia maua ai le avanoa e auai ai i le talaʻiga mo le vaiaso atoa.” Peitaʻi, a o faagasolo le vaiaso, na iloa ai e Roald e sili atu mea e mafai ona latou faataunuuina. I le ā le itu?

SE TULAGA E LEʻI FAATALITALIA

Na faapea mai Roald: “Na faateʻia i matou i le faapea mai o Mario, o se paeonia i Finnmark, pe e mafai ona matou siitia atu i le aai o Lakselv, e fesoasoani i se faapotopotoga e toʻa 23 le ʻautalaʻi. Sa ma mafaufau ma Elsebeth e auauna i se oganuu e manaʻomia tele ai le fesoasoani. Ae na ma faatali seʻia tuua e le fanau le aiga.” Peitaʻi, i nai aso na talaʻi ai Roald i Nordkyn, na ia iloa ai le naunau o tagata e aʻoaʻoina mea e faatatau iā Ieova i le taimi lenei. Na ia taʻua atili: “Na lē maua saʻu moe i le tele o pō ona o le lē mautonu i le mea o le a fai.” O lea, na latou faimalaga faatasi ai loa ma Mario i Lakselv, pe tusa ma le 150 maila (240 km) le mamao i le itu i saute o Kjøllefjord. Na naunau Mario e iloa e Roald ma lona aiga le tulaga o le faapotopotoga i lenā vaipanoa.

E toʻalua toeaina i le faapotopotoga i Lakselv. O se tasi o toeaina o Andreas, lea na faamatalaina iā i latou le siʻomaga o lea vaipanoa. Na talileleia i latou e le faapotopotoga, ma sa latou talosagaina Roald ma Elsebeth, pe mafai ona siitia atu i inā e fesoasoani ai i le talaʻiga. Na faapea mai ma le fiafia Andreas, ua uma ona ia faatulaga ni faatalatalanoaga mo ni galuega mo Roald ma Fabian. O le ā nei le filifiliga o le a faia e Roald ma lona aiga?

O LE Ā SA LATOU FILIFILIGA?

Na taʻua e Fabian, i le taimi muamua, e leʻi iai sona faanaunauga e siitia atu i lea vaipanoa, auā ua na o se aai laʻitiiti. E lē gata i lea, o le a ia tuua foʻi ana uō sa latou feola faatasi aʻe i le faapotopotoga, ae e leʻi māeʻa foʻi ana aʻoaʻoga e avea ai o ia o se fai eletise. Peitaʻi, e ese le manatu o Isabel. O le taimi lenā o loo 21 ona tausaga. Ina ua vili i ai ona mātua, na ia faapea mai, o lona faanaunauga lenā ua leva ona iai. Peitaʻi, ina ua ia toe mafaufau i lea mataupu, sa ia lagona ai le lē mautonu. O lea, na ia faapea ifo ai: “Pe e tatau ona matou siitia i lea vaipanoa? Pe o le a ou misia aʻu uō? Pe e tatau ona suia la matou faapotopotoga, e ui o loo sologa lelei mea uma?” Ae faapefea Elsebeth? Na ia taʻua: “Na ou manatu o lenei tofiga e mai iā Ieova. Peitaʻi, sa ou mafaufau foʻi i lo matou fale e leʻi leva ona toe faafou, faapea a matou meatotino sa iai mai le 25 tausaga ua mavae.”

Elsebeth ma Isabel

Ina ua māeʻa le vaiaso atoa sa talaʻi ai i Nordkyn, ona toe foʻi lea o Roald ma lona aiga i Bergen. Peitaʻi, sa latou mafaufau pea i o latou uso ma tuafāfine i Lakselv, lea pe ā ma le 1,300 maila (2,100 km) le mamao mai lo latou nuu. Na faapea mai Elsebeth: “Sa ou tatalo atu pea iā Ieova, ma fesootaʻi pea ma a matou uō, e ala i le lafo i ai o tusi ma ata.” Na taʻua e Roald: “Sa manaʻomia ona ou faaalu se taimi e mafaufau loloto ai i le faaiʻuga e tatau ona fai. Sa matou popole foʻi pe mafai, ma po o le ā foʻi le auala o le a tausia ai o matou lava manaʻoga. Ou te tatalo iā Ieova i le tele o taimi, ma talatalanoa ma loʻu aiga faapea uso taʻumatuaina.” Na faapea mai Fabian: “O le tele o taimi e mafaufau loloto ai i lea mataupu, na ou iloa ai e lē iai se māfuaaga tatau o le a ou lē alu ai. Sa ou tatalo atu pea iā Ieova, ma na faasolosolo lava ona faamalosia ai loʻu faanaunauga e siitia atu i se isi vaipanoa.” Ae faapefea Isabel? Ina ia nofosauni mo lo latou tofiga, sa amata ona ia paeonia i lana faapotopotoga, ma faaaluina le tele o le taimi e faia ai ana lava suʻesuʻega totino. Ina ua māeʻa le ono masina talu ona ia paeonia, sa ia lagona ua ia lava tapena e siitia atu i Lakselv.

LAASAGA NA FAIA

Sa faamalosia le faanaunauga o Roald ma lona aiga, ina ia auauna i se oganuu o loo manaʻomia tele ai le fesoasoani. O lea, ina ia ausia lo latou sini, sa iai laasaga na latou uia. E ui sa lelei le totogi o le galuega a Roald, ae sa ia talosaga pe mafai ona ave ni ona aso mālōlō mo le tausaga atoa. Peitaʻi, sa talosagaina o ia ina ia galue faavaitaimi. E mafai ona ia galue i se faasologa e faigaluega mo vaiaso e lua, ona mālōlō lea mo vaiaso e ono. Na faapea mai Roald: “Sa sologa lelei mea uma, e ui lava sa faaitiitia loʻu totogi.”

Na faapea mai Elsebeth: “Na manaʻo laʻu tane e saʻili so matou fale i Lakselv, ae mautotogi tagata i lo matou fale i Bergen. Na taulau manuia a matou taumafaiga, e ui i le tele o le taimi ma le malosi sa alu ai. Mulimuli ane, sa maua ni galuega faavaitaimi a la ma fanau, ma sa fesoasoani lea i le tausiga o lo matou aiga.”

Ua faapea mai Isabel: “Talu ai o Lakselv o se aai laʻitiiti, sa faigatā ai mo aʻu ona maua se galuega e fesoasoani ai i laʻu paeonia. E iai taimi na ou manatu ai ua lē aogā aʻu taumafaiga.” Peitaʻi, o le tausaga muamua talu ona latou iai i Lakselv, sa ia galue ai i ni galuega faavaitaimi se iva. O na galuega, sa mafai ona fesoasoani i aʻu tupe faaalu. Ae faapefea Fabian? Na ia taʻua: “Ina ia mafai ona avea aʻu ma fai eletise, sa manaʻomia pea ona ou aʻoga ma faigaluega i lea lava matātā. O le tulaga lenā sa iai i Lakselv. Mulimuli ane, sa manuia aʻu suʻega, ma faigaluega faavaitaimi ai o se fai eletise.”

AUALA ESEESE E FAALAUTELE AI LE AUAUNAGA

O loo talaʻi atu Marelius ma Kesia i se tagata Sami mai i Nouē

Na mananaʻo foʻi Marelius ma lana avā o Kesia, e auauna i se oganuu o loo manaʻomia tele ai le fesoasoani. Na faapea mai Marelius, lea ua 29 nei ona tausaga: “O lauga e faia i tauaofiaga, faapea faatalatalanoaga e faatatau i le auaunaga faapaeonia, na uunaʻia ai aʻu ina ia mafaufau i ni auala e faalautele ai laʻu auaunaga.” Peitaʻi, sa faigatā tele mo Kesia, lea ua 26 nei ona tausaga, le siitia atu i se vaipanoa e mamao ese mai i aiga. Na ia taʻua: “Ou te lagona le faanoanoa, pe a manatu i le nofo valavala ai ma ē e pele iā te aʻu.” E lē gata i lea, sa faigaluega faasoloatoa Marelius, ina ia totogi ai lo la fale. Na ia faapea mai: “Sa mafai ona ma faia le tele o suiga, ona o le tatalo atu pea iā Ieova mo lana fesoasoani.” Muamua, sa la faaaluina le tele o le taimi i le faia o suʻesuʻega faale-Tusi Paia. Mulimuli ane, sa faatau atu lo la fale, ma faamavae mai i a la galuega. Iā Aokuso 2011, na la siitia atu ai i le aai o Alta, i le itu i mātū o Nouē. Ina ia fesoasoani i le la auaunaga faapaeonia, o loo galue Marelius o se suʻetusi, ae faigaluega Kesia i se faleoloa.

O Knut ma Lisbeth, o se ulugalii ua silia ma le taʻi 30 o la tausaga. Na pāʻia o la loto ina ua faitau i le Yearbook i tala e faatatau i ē o loo auauna i vaipanoa o loo manaʻomia ai le ʻautalaʻi. Na faapea mai Lisbeth: “O le faitau i nei tala, na uunaʻia ai i maʻua e mafaufau e auauna i se isi atunuu. Peitaʻi, ou te leʻi mautinoa pe mafai ona ou faia lea mea, auā e lē o se tulaga e masani ai.” E ui i lea, sa la faia pea taumafaiga ina ia ausia lo la sini. Na taʻua e Knut: “Sa faatau atu lo ma fale, ae matou nonofo faatasi ma loʻu tinā, ina ia faaitiitia ai tupe faaalu. Na ma fia iloa foʻi pe faapeʻī le galulue i se oganuu e ese le gagana e tautatala ai. O lea, na ma siitia ai i se faapotopotoga faa-Peretania i Bergen, ma e tasi le tausaga sa ma iai i inā. Sa matou nonofo faatasi ma le tinā o Lisbeth.” E leʻi umi lava, ae filifili loa Knut ma Lisbeth e siitia atu i se isi atunuu. Na matuā telē se suiga, ina ua la filifilia le atunuu o Uganda. E taʻi lua masina i tausaga taʻitasi e la te toe foʻi ai i Norway e faigaluega ai, ina ia tausia ai o laʻua manaʻoga, ma talaʻi faataimi atoa ai pea i lenā atunuu.

ʻINĀ TOFOTOFO IA MA ILOA AI E LELEI IEOVA’

“Ua matuā māfana lo matou aiga.”​—Roald

O ā ni iʻuga ua maua e nei auauna a Ieova, na lotomalilie e siitia atu i se vaipanoa o loo telē ai le manaʻoga? Na taʻua e Roald: “Ua sili atu ona tele le taimi e faifaimea faatasi ai lo matou aiga, nai lo o le tulaga sa iai i Bergen. Ua matuā māfana lo matou aiga. O se faamanuiaga le vaaia o le agaʻigaʻi i luma faaleagaga o la ma fanau. E lē gata i lea, e lē o toe faaaluina le tele o lo matou taimi ma le malosi i le saʻilia o meafaitino, e pei o le taimi muamua.”

Sa iloa e Elsebeth, sa tatau ona ia aʻoaʻoina se isi gagana fou. E aofia i le oganuu a le faapotopotoga i Lakselv le nuu o Karasjok. E nofoia lea vaipanoa e le toʻatele o tagata Sami, lea e mai le itu i mātū o Nouē, Suetena, Finilani ma Rusia. O lea, ina ia faafaigofie ona talanoa atu Elsebeth i tagata Sami, sa ia aʻoaʻoina ai loa lea gagana. Na faapea mai ma le fiafia Elsebeth: “E ono suʻesuʻega faale-Tusi Paia o loo oʻu faia, ma ua ou matuā fiafia lava i laʻu auaunaga.”

Ua avea nei Fabian o se auauna o le faiva ma o se paeonia foʻi, i la latou faapotopotoga fou. Na ia taʻua, e toʻatolu ni talavou i le faapotopotoga na la fesoasoani ai ma Isabel. Sa la faalaeiauina i latou ina ia faatele so latou sao i mea fai a le faapotopotoga. Ua avea i latou o ni talavou maelega i le galuega talaʻi i le taimi lenei. Ua papatiso le toʻalua, ma na avea i laʻua o ni paeonia lagolago iā Mati 2012. Sa faafetaia e le isi talavou Fabian ma Isabel, ona o le la fesoasoani sa mafai ona toe faamalosia ai lona itu faaleagaga. Na faapea mai Fabian: “Na matuā pāʻia lava loʻu loto ona o lenā faamatalaga. O se fiafiaga le fesoasoani i isi tagata.” Na taʻua e Isabel: “Ua ou matuā fiafia lava i laʻu auaunaga, ma ua ou talitonu i le moni o upu nei, ʻia tofotofo ma iloa e lelei Ieova.’”​—Sala. 34:8.

Ua faatamaoaigaina Marelius ma Kesia i le itu faaleagaga, ona ua faafaigofie le auala e la te ola ai. Ua toʻa 41 le ʻautalaʻi i le faapotopotoga i Alta. Na faapea mai Marelius: “E tele ni suiga ua mafai ona faia i o ma olaga, pe a toe faatusatusa i le taimi ua teʻa. E leai se isi olaga e sili atu ona faamalieina ai. O lea, e ma te faafetaia ai Ieova, ona ua mafai ona ma auauna o ni paeonia i lenei oganuu.” Ua faapea mai Kesia: “Ua fesoasoani lea iā te aʻu e faatuatua atoatoa ai iā Ieova. E na te leʻi tuulafoaʻiina lava i maʻua. O le nofo valavala mai aiga, ua aogā lea iā te aʻu e faaaogā tatau ai le taimi pe a toe faatasi ma i latou. E leai se taimi e lagona ai le faanoanoa ona o la ma filifiliga.”

O loo suʻesuʻe Knut ma Lisbeth ma se aiga i Uganda

Ae faapefea Knut ma Lisbeth? Na faapea mai Knut: “Na umi se taimi o tau faamasani i le siʻomaga fou, faapea tū ma aga a lea atunuu. E tele taimi e ma te fesagaʻia ai faafitauli, e pei o le faalētonu o le suāvai, eletise, ma le tigā o le manava mai lea taimi i lea taimi. Peitaʻi, e lē avea na mea ma itu e faavaivaia ai i maʻua mai le faia o a ma suʻesuʻega faale-Tusi Paia.” Ua faapea mai Lisbeth: “E iai oganuu e leʻi oo ai lava le talaʻiga, lea e lē mamao ese mai le mea e ma te nonofo ai. Peitaʻi, e mātauina i taimi uma e talaʻia ai na vaipanoa, le fiafia o tagata e faitau le Tusi Paia. E latou te mananaʻo e aʻoaʻoina i latou i le Tusi Paia. E lē mafaatusalia le olioli e ma te mauaina mai i le aʻoaʻoina o nei tagata lotomaulalo.”

E mautinoa le fiafia o lo tatou Taʻitaʻi o Iesu Keriso, ona ua mafai ona oo atu le galuega sa ia amataina, i le tele o atunuu i le lalolagi. O se fiafiaga mo auauna uma a Ieova, le ofo atu o i latou lava e faataunuuina le poloaʻiga a Iesu, ina ia “fai tagata o nuu uma lava ma soo.”​—Mata. 28:19, 20.