Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NJIRA TOERA KUKHALA WAKUTSANDZAYA

Kukomerwa na Piri na Ife na Kupasa Mwakudzala Manja

Kukomerwa na Piri na Ife na Kupasa Mwakudzala Manja

MWATOMA KALE KUBVA ANTHU MBAKALONGA KUTI KUTSANDZAYA NA KUKHALA NA UMASO WADIDI KUSANYINDIRA KUKHALA NA KOBIRI IZINJI? Anthu ananyerezera munjira ineyi asaphata basa mwakuwanga, pontho mu ndzidzi uzinji toera kugumana kobiri izinji. Kodi kobiri na kukhala na pinthu pizinji pisabweresa kutsandzaya kwandimomwene? Pinthu pisapangizanji?

Mwakubverana na Journal of Happiness Studies, tingatsalakana pinthu pyakufunika mu umaso wathu, kuwina kobiri izinji kunathimizira pang’ono kutsandzaya kwathu. Kobiri nee ndi yakuipa. Mwakubverana na revista Monitor on Psychology, “kutowerera kobiri nkhabe bweresa kutsandzaya.” Mafala anewa alandana na uphungu udalembwa m’Bhibhlya pyaka pikwi piwiri nduli: ‘Kufuna kobiri ndi ntcitci wa pyakuipa pyonsene. Anthu anango na thangwi yakusirira kakamwe kobiri, athabuka na nyatwa zizinji.’ (1 Timoti 6:9, 10) Nyatwa zenezi zisaphatanizanji?

KUDZUDZUMIKA, PONTHO KUKHONDA GONA THANGWI YAKUFUNA KUTSIDZIKIZA MPFUMA. ‘Nyabasa angakhuta peno angakhonda kukhuta asagona mwadidi, mbwenye nyakupfuma, upfumi wace nkhabe kun’gonesa.’—Koelete 5:11.

KUIPIRWA THANGWI KUTSANDZAYA KUKHADIKHIRWA NEE KWAFIKA. Cifuno cakusaka kobiri izinji nkhabe mala. Bhibhlya isalonga: ‘Munthu anafuna kobiri, nkhabe kukwanirwa nayo. Munthumbo anafuna pya upfumi nkhabe kwana na pinthu pinagumana iye.’ (Koelete 5:9) Kusiyapo pyenepi, kufuna kobiri kunacitisa munthu kusiya kucita pinthu pyakuti mbapidabweresa kutsandzaya, ninga kucedza na banja, na axamwali peno kucita mabasa anakomeresa Mulungu.

KUTSUKWALA THANGWI YAKUGWA KWA NTENGO WA KOBIRI PENO MASASANYIRO ADACITA IFE ANGAKHONDA KUFAMBA MWADIDI. ‘Leka kuthabuka pezi na kusaka pya upfumi, mbuneta na kupinyerezera, thangwi ungapilang’anisa, ipyo pinapita ninga mphepo mbapikhala na maphaphido mbapimburuka kudzulu kakamwe ninga nkhwazi.’—Misangani 23:4, 5.

MAKHALIRO AKUTI ASABWERESA KUTSANDZAYA

KUKOMERWA NA PIRI NA IFE. ‘Thangwi ife pano nee tadza pantsi pano na cinthu tayu, mphapo tinacimwanambo kwenda na pinthu. Khala tiri na cakudya na cakubvala, tikwane napyo.’ (1 Timoti 6:7, 8) Anthu anakomerwa na piri na iwo nkhabe kudungunya, pontho pyenepi pisaaphedza toera kukhonda kukhala na bibvu. Nakuti iwo nkhabe kufuna pinthu pyakumanungo pyakuti nee anakwanisa kupigula, iwo asacalira kudzudzumika peno kupswipa ntima.

KUPASA MWAKUDZALA MANJA. ‘Kupasa kusatsandzayisa kupita kutambira.’ (Machitiro 20:35) Anthu akupasa ndi akutsandzaya thangwi asakomerwa kutsandzayisa anango, ngakhale angaphatisira ndzidzi wakucepa peno mphambvu. Iwo asawina pinthu pizinji pyakuti nkhabe kugulwa na kobiri, ninga ufuni, cilemedzo na axamwali andimomwene akuti asapasambo mwakudzala manja!—Luka 6:38.

ANTHU NDI AKUFUNIKA KAKAMWE KUPIRINGANA PINTHU. ‘Mphyadidi kudya na masamba na anthu akuti asapangiza ufuni, kupita kudya nyama ya ng’ombe na anthu abibvu.’ (Misangani 15:17) Tisapfundzanji pa vesi ineyi? Kukhala na ufuni, pontho na axamwali adidi mphyakufunika kakamwe kupiringana kukhala na mpfuma. Tinadzapfundza kuti ufuni ndi wakufunika kakamwe toera kutsandzaya.

Nkazi m’bodzi wa ku Amerika do Sul anacemerwa Sabina, apfundza kufunika kwa midida ya Bhibhlya. Nakuti Sabina asiyiwa na mamunace, iye akhafunika kuwangisira kakamwe toera kutsalakanika ekhene na kutsalakana anace awiri acikazi. Iye akhaphata mabasa mawiri, pontho akhalamuka ndzidzi 4 wakumacibese. Ngakhale iye akhali wakuphatika na mabasa, Sabina asankhula kupfundza Bhibhlya. Ndi maphindu api adakhala na iye?

Ntengo wa kobiri ikhatambira iye nee wacinja maka. Mbwenye maonero ace thangwi ya umaso acinja kakamwe! Mwacitsandzo, iye atsandzaya kakamwe thangwi yakudziwa Mulungu na kukhala xamwali wace. (Mateo 5:3) Iye akhala na axamwali andimomwene pakati pa alambiri andzace. Iye atsandzayambo thangwi yakupanga anango pinthu pikhapfundza iye.

Bhibhlya isalonga kuti ‘udziwisi wa munthu usapangizika na mabasa akulungama anacita iye.’ (Mateo 11:19, Tradução do Novo Mundo) Munjira ineyi, tinapangiza udziwisi tingakomerwa na piri na ife, tingapasa na kuona anthu kukhala akufunika kakamwe kupiringana mpfuma!