Cambridge universidadmanta Peter Wadhams profesormi willan: “Kay kinsa chunka wata qhepakunapin kuskanin mastaraq rit’i chullurqan q’oñi tiempo chayamuqtin”, nispa. Kay pachaq q’oñirisqanraykun 2012 watapi Ártico ladopi rit’ikuna chullurqan, chayraykun phisqa chunka barcokuna hinaraq chay ladoman riyta atirqanku.

Yachayniyoq runakunan imaymanata tarinku qholla wawayoq mamaq lechenpi, ñawpaq p’unchaykuna lloqsisqan lechepin tarinku 700 más imaymana clase huch’uy mana rikuna kuruchakunata. Chay kuruchakuna qholla wawaq wiksachanpaq allin kasqanta, mana onqonanpaqpas imaynata yanapasqantan estudiaq runakunaqa astawan t’aqwishanku.

Gran Bretañamanta cientificokunan estudiarqanku gripeyoq runa trago ukyasqa runapas imaynata manejasqankuta. Chaypin yacharqanku ukyasqa runamantaqa gripeyoq runa ima peligropas kaqtin mana usqhayllachu imatapas ruwasqanta.

África nacionpin sapa watan elefantekunata waranqanpi wañuchishanku waqsa hatun kirunkunata horqonankupaq, chhayna mana chanintaqa manas hayk’aqpas ruwasqakuchu, chaytan ninku askha runakuna. Huk kutinmi askha wañusqa elefantekunata tarirqanku, umankupi baleasqatakama, yaqachus hina helicopteromanta baleamusqaku.

Australia nacionpin (Gran Barrera de Arrecifes) kay 27 watakunapi yaqa kuskan hinaraq coral nisqakuna wañurqanku. Yachaysapakunaq nisqanman hinaqa chay coralkunan wañurqan lamar-qochapi hatun wayrakunaq kasqanwan, lamar-qochaq nishuta q’oñirisqanwanpas, hinaspapas estrella de mar (Acanthaster planci) nisqan nishuta mikhupushan.