Bai na kontenido

Bai na kontenido

Entrevista | Rajesh Kalaria

Un Patólogo di Selebro Ta Splika Dikon E Ta Kere den Dios

Un Patólogo di Selebro Ta Splika Dikon E Ta Kere den Dios

PROFESOR Rajesh Kalaria, di e Universidat di Newcastle, Inglatera, a studia e selebro humano pa mas ku 40 aña. Un tempu e tabata kere den evolushon, pero awor no mas. Spièrta! a hasi Rajesh un par di pregunta enkuanto su trabou i su kreensianan.

Konta nos algu di bo mes. Den ki religion bo a lanta?

Mi tata a nase na India, i aunke mi mama a nase na Uganda, e tambe tin mayornan hindú. Nan tabata sigui kasi tur e kustumbernan hindú. Nos ta tres ruman i ami ta esun di dos. Nos tabata biba na Nairobi, Kenia. I tabatin hopi hindú den nos bario.

Kiko a lanta bo interes den siensia?

Semper mi tabata gusta bestia, i mi tabata bai kana òf kamper den mondi ku mi amigunan pa nos disfrutá di e naturalesa impreshonante. Promé mi kier a bira un siruhano veterinario. Pero despues ku mi a gradua na un universidat tékniko na Nairobi, mi a bai Inglatera pa studia patologia na e Universidat di Lònden. Despues mi a spesialisá den investigá e selebro humano.

Bo estudio tabatin efekto riba bo kreensianan?

Sí. Mas konosementu mi a haña, mas difísil tabata pa kere den mitologia i tradishonnan hindú, entre otro, adorashon di imágen i di bestia.

Dikon bo tabata kere den evolushon?

Tempu mi tabata yòn, hopi hende rònt di mi tabatin e pensamentu ku evolushon a kuminsá na Afrika, i hopi biaha nos tabata papia riba e tópiko akí na skol. Ademas, mi dosente- i profesornan di universidat tabata duna nos di komprondé ku tur sientífiko respetá ta kere den evolushon.

Dikon bo a kuminsá kuestioná e teoria di evolushon?

Ora mi tabatin algun aña ta studia biologia i anatomia, un kompañero di klas tabata konta mi loke Testigunan di Yehova tabata siñ’é for di Beibel. Esaki a lanta mi interes i ora Testigunan di Yehova a tene un asamblea den e oula di mi universidat na Nairobi, mi a disidí di asistí. Despues di algun tempu, dos misionero Testigu di Yehova a splika mi algun doktrina di Beibel. Nan kreensia den un Gran Diseñadó, kende ta kontestá e preguntanan mas importante di bida, no a zona manera mitologia. Esaki a lanta mi interes pasobra nan splikashon tabata zona lógiko.

Akaso bo konosementu médiko a stroba bo di kere den kreashon?

Al kontrali! Segun ku mi tabata studia anatomia, mi a ripará kon bon i kompliká e diseño di sernan bibu ta. P’esei, pa mi no tabata lógiko mas pa kere ku algu asina kompliká a bini pa kasualidat.

Bo por duna nos un ehèmpel?

Mi a studia e selebro humano for di kuminsamentu di añanan ’70, i kada bes e maravioso órgano akí ta sorprendé mi. Den nos selebro tin tur nos pensamentunan i memorianan. Ademas, e ta dirigí gran parti di e funshonnan di e kurpa. Tambe nos selebro ta e sentro di nos sinku sentidonan, ya ku e ta prosesá informashon ku ta bini di paden i di pafó di e kurpa.

E manera ku nos selebro ta funshoná pa un gran parti ta debí na e prosesonan kímiko kompliká ku ta tuma lugá eiden i debí na e ret kompliká di neuron, esta, e sèlnan prinsipal di e selebro. E selebro humano tin míles di miónes di neuron ku ta komuniká ku otro pa medio di fibranan largu ku yama akson. For di e aksonnan akí, un solo neuron por establesé míles di konekshon ku otro neuron via di fibranan ku ta ‘rama’ i ku yama dendrita. Komo resultado, e kantidat di konekshon den nos selebro ta inmenso. I loke ta mas asombroso ainda ta ku den e ‘mondi’ será di neuron i dendrita no tin káos sino presishon. Ta trata akí di un “ret di konekshon” sumamente maravioso.

Bo por splika nos un tiki mas tokante esei?

E ret di konekshon akí ta formá den un sekuensia hopi eksakto ora un bebi ta desaroyá den barika di su mama, i e proseso akí ta sigui tambe despues ku e bebi nase. E neuronnan ta manda fibra pa otro neuronnan ku ta keda algun centimeter for di otro. Den e mundu di sèl, esei ta un distansia bastante grandi. Por sierto, un fibra por bai den direkshon di un sèl spesífiko, pero no esei so, e por bai tambe na un parti spesífiko di e sèl ei.

Ora un fibra nobo sali for di un neuron, sierto kímiko, na moda di papia, ta bis’é ki ora e tin ku “stòp,” “sigui” òf “bira” te ora e yega su destinashon. Si e fibranan ku ta kresiendo no haña instrukshon spesífiko, nan ta pèrdè kaminda. E proseso akí ta super bon organisá, i tur kos ta kuminsá ku e informashon ku tin skirbí den nos DNA.

Pero mi tin ku bisa sí ku tin hopi kos pa siña ainda enkuanto kon nos selebro ta desaroyá i funshoná, entre otro, kon e ta krea rekuerdo, sintimentu i pensamentu. Djis e echo ku e selebro ta funshoná, sin papia mes di kon bon e ta funshoná i kon bon e ta desaroyá, ta un prueba pa mi ku mester tin un mente hopi mas superior ku esun di nos.

Dikon bo a bira un Testigu di Yehova?

Testigunan di Yehova a mustra mi ku Beibel ta e Palabra di Dios. Por ehèmpel, Beibel no ta un buki sientífiko, pero ora e ta papia di tópikonan sientífiko semper e ta sientífikamente eksakto. Ademas, e tin profesianan ku a kumpli te den e mínimo detaye. I e ta mehorá bida di esnan ku ta apliká su prinsipionan. Esei ta asina den mi kaso tambe. Desde ku mi a bira un Testigu na 1973, Beibel ta mi guia den bida, i komo resultado, mi ta felis i mi bida tin propósito.