Onlad karga

Onlad saray karga

Marundunong so Inkiwas To

Marundunong so Inkiwas To

Aligen so Pananisia Ra

Marundunong so Inkiwas To

SANKANENGNENG nen Abigail a manputi busaleg to ’may balolaki. Natatakot iyan laki lapud delikadoy situasyon da. Diad saman a bekta et mamapaarap la ray 400 a sundalo ed lugar da, labay dan pateyen si Nabal ya asawa nen Abigail, tan amin a lalakin walad pudir to. Akin kasi?

Say sengegan na sayan amin et si Nabal. Anggapoy panangasi to tan magasgasal so kagagawa to, tan talagan ontan to la. Diad sayan pankanawnawa balet et alingo-lingo, ta say toon ininsulto to et say inad-aron komandante na matoor tan nipasal a maong iran sundalo. Satan so rason no akin a samay balolakin aripen nen Nabal, a nayarin sakey ed saray managpastol to, et batik ed kinen Abigail. Sikatoy matalek a manggawa si Abigail na paraan pian niliktar so interon sankaabungan nen Nabal. Balet, wala ’tay nagawaan na sakey a bii sumpa’d sakey ya armada?

Antis tayon ebatan itan, kabaten tayo pa ni iyan makapadinayew a bii. Siopa ta si Abigail? Akin et agawa iyan problema? Tan antoy naaralan tayo ed pananisian impanengneng to?

‘Makatalos a Maong tan Marakep ed Pakanengneng’

Diad tua, aperperdi si Abigail ed si Nabal. Si Nabal balet et anggapo lay naalmo ton mas maong nin asawa nen say si Abigail. Tua, mayaman si Nabal. Lapud satan et atagtagey so pakanengneng to’d inkasikato. Balet ta anto kasi pakanengneng na arum ed sikato? Diad Biblia et talagan negatibo so impaneskribe ed si Nabal. Say labay ya ibaga na mismon ngaran to et “Bagel,” odino “Andi-kabaliksan.” Satan kasi so inngaran na atateng to ed sikato, odino nipangaran la’d sikato itan lapud ugali to? Agtayo amta, balet ta say segurado et inanga-angay to itan a ngaran. Sikatoy “maramsak tan mauges ed saray gawa to.” Ontan met, sikatoy abusado tan buanges, kanian antako-takot tan kabkabusol na arum.​—1 Samuel 25:2, 3, 17, 21, 25.

Balet ta nidumadumay Abigail. Say labay ya ibaga na ngaran to et “Manliket so Amak.” Siempre, maliket so sakey ya ama no say anak to et maganggana, balet ta lalon manliket no makalakal so anak to. Maslak ed saray guapo odino magana et ag-importante ed sikara no wala kasi pakatebek, inkadunong, pakpel, odino pananisia ra. Aliwan ontan si Abigail. Ibabaga na Biblia a sikatoy ‘makatalos a maong tan marakep ed pakanengneng.’​—1 Samuel 25:3.

Ompan isipen na arum natan no akin ya akiasawa iyan intelihentin marikit ed andiay-kakanaan a too. Tandaan tayo a nensaman, maslak a saray ateng so mamipili tan mipapakna ed no siopay naasawa odino napiasawaan na anak da. Balet no bilang ta aliwan ontan, siansia nin kakkaukolan so abobon na atateng. Posible ta’n saray atateng nen Abigail so malabay ed si Nabal, tan angiyuksoy ni ingen ed impankasal da lapud sikatoy mayaman tan prominente? Kasin impakasal day Abigail ed Nabal pian naagwat ira’d kairapan? Antokaman ni rason, agto labay ya ibagan no makuartay Nabal et maong lan asawa.

Ipupurek na saray marunong ya atateng ed anak da a pagalangan so panangasawa. Agda lalagyaten iray anak da a mangasawa odino miasawa lapu labat ed kuarta. Tan agda ra pipiliten a miinaroan sano agda ni nasarag iray betang tan responsabilidad na sakey ya asawa. (1 Corinto 7:36) Balet diad kipapasen nen Abigail, anggapo lay nagawaan to ta sikatoy kasal la’d si Nabal. Ingen ta sikatoy determinadon gawaen so anggaay nayarian to anggaman mairap so situasyon to.

‘Minudmora To Ra’

Lalon pinairap nen Nabal so situasyon nen Abigail. Samay lakin ininsulto to et anggapoy arum noag si David. Sayan laki et matoor a lingkor nen Jehova a nilanaan na larak nen propetan Samuel. Satan so pakanengnengan a pinili na Dios si David ya onsalat ed si Saul bilang ari. (1 Samuel 16:1, 2, 11-13) Si David tan saray 600 a matoor a sundalo to so manaamot-amot ed saman diad kadesiertoan lapud sikatoy labay a pateyen na maimon ya Arin Saul.

Say panaayaman nen Nabal et diad Maon, balet ta sikatoy mankikimey diad asingger ed Carmel, tan nayarin walaray dalin to ditan. * Saratan a baley et ompugta ed marika iran kapukdolan, a balibalin pangipastolay 3,000 a karnero nen Nabal. Balet diad kaliberliber na satan et agmabuna so dalin. Diad abalaten et wadtan so maaw-awang a desierto na Paran. Diad bukig, say nadalan a mamaarap ed Salt Sea et kelang iran lugar, ya amayamay so kelas tan ungi-ungib. Diad sarayan lugar so panaamot-amotan nen David tan saray sundalo to, a panir-irapan da kalamor so pakalmo na naakan tan aanosan day arum ni ran kairapan. Ditan da maslak a nababanaan iray managpastol nen mayaman a Nabal.

Panoy impantrato na sarayan makukulin sundalo ed saray managpastol? Sarasarag da komoy manakew na pigaran karnero sagpaminsan, balet ta agda ginawa itan. Imbes, prinotektaan da iray karnero tan managpastol nen Nabal. (1 Samuel 25:15, 16) Saray karnero tan managpastol et naynay a walad kapeligroan. Dakel so onaatakin masisibeg ya ayayep. Sakey ni, asingsingger ditan so abalaten a ketegan na Israel kanian mabetbet met ya onaataki iray matatakew a taga’d arum a bansa. *

Seguradon baleg a responsabilidad so pananap na naakan parad saraman a sundalo diad desierto. Kanian aminsan et angibaki si David na samploran sundalo ya onkerew na tulong ed si Nabal. Pinilipili toy dugan panaon. Diad saman et panaoy panagpoklis ed saray karnero, tan niyugali lay inkamaiter tan pamponsia kaleganan na saratan a panaon. Magalang iray salitan impaibaga nen David. Tinawag to ni ingey sarili to a say “anak mo a David,” a nayarin sakey a marespeton panamidbir ed inkamaedad nen Nabal. Anto kasi reaksion nen Nabal?​—1 Samuel 25:5-8.

Sikatoy sinmulag! Imbaga na samay balolakin angibalita ed si Abigail a ‘minudmora ira nen Nabal.’ Masibsiblet ya imbaga nen Nabal ya agton balot mangiter na tinapay, danum, tan karne. Agto inkabkabilangan si David tan inkompara to ed sakey ya aripen ya imbatikan toy amo to. Say panmoria nen Nabal et mipadpara’d si Saul, a mamubusol ed si David. Midumaan ed kinen Jehova so panmoria ran dua. Inad-aro na Dios si David tan say pangipapasen na Dios ed sikato et aliwan sakey a rebelyoson aripen, noag say onsublay ya ari na Israel.​—1 Samuel 25:10, 11, 14.

Sanen impasabi na saramay imbaki nen David so agawa, sikatoy sinmanok! Oniay ingganggan to: “Ibalkes yo ray espada yo!” Imbalkes met nen David so espada to tan pinmikal a kaibay 400 ed saray sundalo to pian onataki. Insamba ton pateyen si Nabal tan amin a lalaki a walad pudir to. (1 Samuel 25:12, 13, 21, 22, Maung a Balita) Natural labat ya onsanok si David, say makapuy balet et say plano ton gawaen. Oniay kuan na Biblia: “Say sanok na too agto gawaen so kaptekan na Dios.” (Santiago 1:20) Panon kasin iliktar nen Abigail so sankaabungan to?

“Bendito so Karunongan Mo”

Naimano tayo ed inkiwas nen Abigail a labay ton ipetek so teriblin lingo nen asawa to. Aliwan singa si Nabal, sikatoy dinmengel ed samay aripen. Oniay inkuan to ’may balolakin aripen nipaakar ed si Nabal: “Sikatoy sakey a mauges a too, ya agmakapisalita so sakey ed sikato.” * (1 Samuel 25:17) Lapud atagtagey so pakanengneng nen Nabal ed sarili to, agto labay so ondengel ed arum. Dakel so ontan natan. Balet amta na samay balolakin aripen ya aliwan ontan si Abigail, kanian sikatoy angibagaan to na problema.

Nan-isip tan kinmiwas a tampol si Abigail. Nabasa tayo a “si Abigail [et] nansiglat.” Diad sayan salaysay et amipat ya abitlan “nansiglat” si Abigail. Dakel so imprepara ton regalo parad si David tan saray sundalo to, a singa say tinapay, alak, karnero, insanglil iran bukel, bibingka a gawa’d pasas, tan bibingka a gawa’d igos. Malinlinew ya amta nen Abigail so walad sankaabungan to tan talagan gagawaen to ray responsabilidad to, a singa samay maong ya asawan biin indeskribe diad libron Uliran. (Uliran 31:10-31) Pinauna to la ray aripen to, ya awi-awit da iramay imparaan to, insan met la tinmumbok a bukor. “Balet,” inkuan na salaysay ya “agto imbaga ed asawa to a Nabal” itan a ginawa to.​—1 Samuel 25:18, 19.

Labay kasin ibaga na saya ya agmanpapasakop si Abigail ed asawa to? Andi. Mauge-uges so ginawa nen Nabal ed pinili nen Jehova a magmaliw ya ari. Tan lapud satan et nayarin dakel so napapatey ya inosentin membro na sankaabungan nen Nabal. No anggapoy gawaen nen Abigail, agta singa kokonsintien toy masiken to? Kanian kaukolan a mas iyuna nen Abigail so pampasakop to ed Dios nen say diad si asawa to.

Agnambayag, akapan-abet a siansia si Abigail tan si David a kaiba to ray sundalo to. Diad saman et “nansiglat” lamet si Abigail ya inmepas ed asno tan dinmakmomo ed salian nen David. (1 Samuel 25:20, 23) Insan to imbalikas so walad utel na puso to, a say inkerew toy panangasi parad asawa to tan ed interon sankaabungan da et talagan makakombinse. Akin ya ontan?

Inako nen Abigail so tetel ed amin ya agawa tan sikatoy kinmerew na perdona. Binidbir ton say asawa to et bagel, a singa ipapanengneng na ngaran a Nabal. Nayarin say labay ton ibaga et iyabeba labat nen David so reputasyon to no ombawi ed ontan a klase na too. Imbalikas nen Abigail so panagmatalek to ed si David bilang representanti nen Jehova, a binidbir ton si David et milalaban “ed saray bakal nen Jehova.” Impaamta nen Abigail a kabat toy sipan nen Jehova a man-ari si David, lapud inkuan to: “Si Jehova . . . sika so turoen to a prinsipe [odino, lider] ed Israel.” Ontan met, akikasi ed si David ya agkomon manggagaway bengatlan pankasalananan to ed dala odino sengegay ‘pakagapolan’ to, salanti, pakakonsiensiaan to. (1 Samuel 25:24-31) Agaylan abig tan makapakiwas iran salita!

Antoy reaksion nen David? Inawat to ray regalo nen Abigail tan inkuan to: “Bendito si Jehova, a Dios na Israel, ya angibaki ed sika ed sayan agew ya onabet ed siak. Et bendito so karunongan mo, tan bendito ka ya angiyagel ed siak ed sayan agew ed pankasalanan ed dala.” Nandinayewan nen David so inkakpel tan impangganat nen Abigail ya angabet ed sikato, tan binidbir ton si Abigail so makasengeg ya apaliisan toy pankasalanan ed dala. Oniay mapaabeban inkuan nen David ed si Abigail: “Ontatdang ka ed kareenan ed abung mo . . . Dinengel ko so boses mo.”​—1 Samuel 25:32-35.

“Nia, Say Aripen Mo a Bii”

Kapansian da, natural met labat a sankanonot ni nen Abigail itan ya agawa, tan posiblin naimano toy pidumaan nen matoor tan mapangasin si David ed busangel a masiken to. Balet ta agto la ra ’tan pinonot kasempet to. Oniay nabasa tayo: “Si Abigail linma ed Nabal.” On, pinmawil ed si asawa to tan determinado nin siansia a gawaey anggaay nayarian to bilang asawa. Kaukolan ton ibaga ed si Nabal ya inikdan toy regalo si David tan saray sundalo to. Walay kanepegan nen Nabal a naamtaan itan. Kaukolan met ya ibaga nen Abigail so impangamper to ed dawdawit lan pamatey ed sikara, antis nin naamtaan itan nen Nabal ed arum, a lalon pakabalawan to. Balet agto ni iratan nibagan tampol ta si Nabal et mamangan a singa ari tan abuek a maong.​—1 Samuel 25:36.

Impanengneng lamet nen Abigail so pakpel tan karunongan. Inalagar to ni kaimbuasan sanen amawmawan lay Nabal. Tua, la’d satan a katongtong si Nabal, ingen ta siansia nin makapanerbiyos no manpasnok. Anggaman kuan, sikatoy nila nen Abigail tan impatua to so amin ya agawa. Seguradon iilaloan ton onsaboy dala nen Nabal, ya ompan sakitan to ni ingey Abigail. Say makapakelaw balet et ameneng si Nabal, ya aglabat anggan ginmala-galaw.​—1 Samuel 25:37.

Antoy agawa’d si Nabal? “Say puso to inatey ed loob to, tan nagmaliw a singa bato.” Posiblin sikatoy na-stroke. Bangbalet ta linmabas ni samploran agew insan sikatoy inatey, tan aliwa labat a lapud sakit. Say inkuan na Biblia et: “Si Jehova kinabil toy Nabal, dia ed ontan sikatoy inatey.” (1 Samuel 25:38) Makatunongan labat itan ya impamatey nen Jehova ed si Nabal, tan anampot a siansia so abayag lan singa bangungot ya impiasawa nen Abigail. Anggaman diad sayan panaon et agla manggagawa si Jehova na ontan a pananusa, ipapanonot na sayan salaysay ya agbalot niyamot ed sikato so antokaman a panangabuso ed loob na panamaley. Nasabin-nasabi panaon ya iter toy hustisya.

Nilikud ni ed impanampot na aliwliwan impiasawa nen Abigail, wala ni sananey a bendisyon ed sikato. Sanen akabatan nen David so impatey nen Nabal, sikatoy angibaki na ariripen to a mangibagan labay ton magmaliw ya asawa si Abigail. “Nia, say aripen mo a bii,” so kuan nen Abigail, “sakey ya aripen a mananguras ed saray sali na saray ariripen na katawan ko.” Mapatnag ya agbinmaleg so ulo nen Abigail anggano sikatoy asawaen la nen David. Inkuan to ni ingen a panlingkoran to ray ariripen nen David! Insan nabasa tayo lamet a sikatoy “nansiglat,” diad sayan pankanawnawa et pian manparaan ya onla ed si David.​—1 Samuel 25:39-42.

Agto labay ya ibagan magmaliw lan puros inawa so bilay nen Abigail. Aliwan mainomay so magmaliw ya asawa nen David. Wala lay akaunan asawa nen David, si Ahinoam. Tan say poligamya et aliwan mainomay parad saray matoor a bibii nensaman. * Sakey ni, aliwa nin ari si David ed saman. Wala ni ray dalanen ton irap tan problema antis a makapanlingkor ed si Jehova bilang ari. Balet, diad lawas impanulong tan impanuporta nen Abigail ed si David, ya anggad inlukon toy sakey ya anak a laki, apaneknekan ton sikatoy pinabpabli tan proprotektaan nen masiken to. Aminsan et sikato ni ingey inliktar nen David ed saray manag-kidnap! (1 Samuel 30:1-19) Inalig sirin nen David si Jehova a Dios, a mangaaro tan mamapabli ed marunong, makpel, tan matoor iran bibii, a singa si Abigail.

[Saray paimano ed leksab]

^ par. 13 Aliwan saya imay kabkabat a Palandey Carmel a walad arawin amianen noagta sakey iyan baley a walad ketegan na abalaten a kadesiertoan.

^ par. 14 Nayarin parad si David, say pamprotekta ed saray kanasyonan ton akandalin tan ed saray karnero ra et panaglingkor ed Jehova a Dios. Diad saraman a panaon, gagala nen Jehova a saray anak nen Abraham, Isaac, tan Jacob et manayam ed satan a dalin. Kanian say pangiyagel ed satan ed saray managsakop tan matatakew et sagradon panaglingkor.

^ par. 19 Samay imbaga na balolaki nipaakar ed si Nabal et literal a mankabaliksan na “ilalak nen belial (andi-kana).” Say impangipatalos na arum a bersion na Biblia ed saya et “anggapon balot so dedengelen” na sayan too, odino “anggapoy gunggona na pitongtong ed sikato.”

^ par. 30 Nengnengen so artikulon “Aabobonan Kasi na Dios so Poligamya?” diad pahina 30.

[Litrato ed pahina 19]

Si Abigail et maong ya ondengel, aliwan singa si masiken to

[Litrato ed pahina 20]

Si Abigail et mapaabeba, makpel, tan marundunong ya akitongtong ed si David