Guruka oze aha biriho

Obukomooko bwa Halowiini ni Buuha?

Obukomooko bwa Halowiini ni Buuha?

Eki Baibuli erikugarukamu

 Baibuli terikugamba ahari Halowiini, ekiro kikuru eki abantu barikukira kukuza Okwaikumi 31 buri mwaka. Kwonka, obukomooko n’emigyenzo ya Halowiini tibirikuhikaana n’enyegyesa za Baibuli.

Omu kicweka eki

 Ebyafaayo n’emigyenzo ya Halowiini

  •   Samahaini: Omukoro gwa Halowiini gukatandikira “omu bantu ba ira aba Bungyereza na Ireland obwo barikukuza ekiro ky’ekikaafiire emyaka erengire 2,000 ehingwire,” ekitabo World Book Encyclopedia nikwo kirikukira. “Abantu ba Bungyereza na Ireland bakaba nibaikiriza ngu omu bwire obwo, abafu bakaba nibabaasa kwija bagyendagyende omu nsi y’abantu abahuriire. Aha kiro kya Samahaini, abahuriire bakaba nibataayaayira abaafiire.”—Reeba ekicweka, “Why Is It Called Halloween?”

  •   Ebijwaro bya Halowiini, switi, na nkugobeze nari ompe: Kurugiirira aha kucondooza kumwe, abantu ba Bungyereza bakaba nibajwara ebijwaro birikutiinisa kugira ngu emyoyo erikugyendagyenda “eteekateeke ngu n’emyoyo migyenzi yaayo,” reero ebure kubakora kubi. Abamwe bakaba nibaha emyoyo egyo switi kugira ngu etaguubwa kubi. a

     Ira omuri Buraaya, abeebembezi b’Abanyakaturiki bakatandika kukuza omugyenzo gw’ekikaafiire, reero abakuratsi baabo baaguma nibagyenda enju aha nju bajwaire ebijwaro birikutiinisa barikushaba ebiconco.

  •   Emizimu, waringa, ebyehindure, abafumu, n’abacwezi: ebi byona bitwire biine akakwate n’emyoyo mibi. Ekitabo Halloween Trivia kirikubigambaho kikabyeta “ebihangirwe by’amaani gatarikwetegyerezibwa, ebiine akakwate na rufu, abafu, nari okutiina okufa.”

  •   Ebyozi n’etaara: Ira omuri Bungyereza, abantu “bakaba nibagyendagyenda enju aha nju barikushaba eby’okurya reero ngu bashabire abafu,” kandi bakaba nibagyenda bakwaitse “ekintu kyekurungiriire omunda yaakyo harimu kanduro ezaabaire nizijwekyera amagara g’omuntu gakwatiirwe omu purigatiri.” (ekitabo Halloween—From Pagan Ritual to Party Night nikyo kirikuigira) Ebyafaayo ebimwe nibyoreka ngu etaara zikaba nizikoresibwa kubinga emyoyo mibi. Omu myaka ya 1800 omu bukiizi-bwa-bumosho bw’America, bakatandika kukoresa ebyozi ahabw’okugira ngu bikaba biri bingi, kandi byorobi kucokonorwa n’okutereezibwa.

 Obukomooko bwa Halowiini shi bwine enshonga?

 Eego. N’obu abantu abamwe baraabe nibareeba Halowiini nk’omukoro gw’okweshemeza ogutaine kabi, ebirikukorwa aha mukoro ogu tibirikuhikaana n’enyegyesa za Baibuli. Omukoro gwa Halowiini nigwegamira aha nyikiriza zigwire ezirikukwata aha bafu n’emyoyo etarikureebwa, nari baadaimoni.

 Yetegyereze ebyahandiikirwe ebi ebirikworeka oku Ruhanga arikureeba enyikiriza eziine akakwate na Halowiini:

  •   “Hatarigira omuntu weena omuriimwe . . . owaabandwa emizimu, nari emyoyo, nari orikubuuza abafu.”—Eky’Ebiragiro 18:10-12, envunuura ya Baibuli Jerusalem.

     Amakuru: Ruhanga tarikusiima abarikuteeraho kuhurizana n’abafu nari okweshushaniriza nk’okuhurizana nabo.

  •   ‘Abafu tihaine eki barikumanya’ na kakye.—Omubuurizi 9:5.

     Amakuru: Obu abafu bataine ki barikumanya na kakye, tibarikubaasa kuhurizana n’abahuriire.

  •   “Tindikwenda imwe kukwatanisa na baadaimoni. Timurikubaasa kunywa ekikopo kya Mukama, kandi n’ekya baadaimoni.”—1 Abakorinso 10:20, 21, envunuura ya Baibuli eya New International.

     Amakuru: Abarikwenda kusiimwa Ruhanga, baine kwetantara akakwate koona na baadaimoni.

  •   ‘Mwemerere mutasingwirwe bugobya bwa Sitaane. Ahabw’okuba niturwana n’amahe g’emyoyo emibi.’—Abaefeso 6:11, 12.

     Amakuru: Abakristaayo baine kurwanisa emyoyo mibi, beitu kutari kushemererwa nayo.

a Reeba ekitabo Halloween: An American Holiday, an American History, orupapura 4.