Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

Makoho a Alipa Awaalakhanya

Makoho a Alipa Awaalakhanya

Taani ori “muthiyana” onalociwa mu Yesaya 60:1, nave ti mwawiihai owo ‘okhumelenleiye’ nave ‘omwaleela wawe onaarya’ hai?

Yesaya 60:1, TNM oni: “Ovinye, Weyo muthiyana, ohiye omwaleela waa waarye, woona wi omwaleela waa woophiya. Ncicimiho na Yehova ninnawaaryela.” Masu yaala ennooniherya wi “muthiyana” aari Siyoni naari Yerusalemu, epooma etokweene ya Yuta mu elukuluku yeele. a (Yes. 60:14; 62:1, 2) Epooma eneemelela nloko noothene. Masu a Yesaya ennakumiherya makoho meeli: Noopacerya, ti liini nave ti mwawiihai Yerusalemu ‘okhumelenleiye’ nave ‘omwaleela wawe onaarya’ hai? Nanaawiili, masu a Yesaya apwanne ennaakhwanela olelo?

Ti liini nave ti mwawiihai Yerusalemu ‘okhumelenleiye’ nave ‘omwaleela wawe onaarya’ hai? Yerusalemu ni empa ya Muluku yaari milepe vaavaa Ayuta yaaryaaya wookapuroni o Papulo mu iyaakha 70. Nyenya amanle Papulo otoloxiwa ni Ameto ni Apersiya, Aisarayeli oothene yaawo yaari mu olamulelo wo Papulo yaahitaphuliwa wi ekookele mu elapo aya ni orehererya wanaawiili malapelo eeparipari. (Estr. 1:1-4) Ovinyerya mu 537 E.E.K., oororomeleya oohalela a mahimo oothene 12 yaaheerano tho. (Yes. 60:4) Awo yaahipacerya ovaha mikucho wa Yehova, epakaka ifeesta ni etekaka wanaawiili empa ya Muluku. (Estr. 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Wanaawiili, ncicimiho na Yehova naapacerya waaryela o Yerusalemu—eyo tiwi, achu ooreheryiwa ni Muluku. Awo, mu elukuluku aya yaahikhala ehime ya omwaleela wa maloko yaawo yaari mu epiiphi yoomunepani.

Mwawiihiiha, yooloherya ya Yesaya vooloca sa orehereryiwa pahiru yaakhwanenle o Yerusalemu akhalai. Aisarayeli ancipale hiyaatitelenle omwiiwelela Muluku. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9) Vahoolo vaya tho, awo yaahimukhooca Mesiya, Yesu Kristu. (Mat. 27:1, 2) Wookuchulani, mu eyaakha 70 E.K., Yerusalemu ni empa ya Muluku yaahitoloxiwa tho wanaawiili.

Yehova aahiloherya wi ela yaahaala weereya. (Tan. 9:24-27) Mweeparipari hiyaari yoolakelela awe ntakhara Yerusalemu a veelaponi ya vathi waakhwaniha mikhalelo soothene, okookiheryiwa yoowo onaphwanyeya mu Yesaya ekapitulu ya 60.

Masu a Yesaya apwanne ennaakhwanela olelo? Aai, nyenya ela enneereya ni muthiyana mukina ooxiphela—“Yerusalemu oosulu.” Murummwa Paulo oorepa vooloca sa yoowo: “Owo ti amama ahu.” (Aka. 4:26) Yerusalemu oosulu eri marehereryo a wirimu a Muluku a soopatuxiwa soororomeleya soomunepani. “Anamwane” awe enaphitaanyerya Yesu Kristu ni 144.000 Akristu oothanliwa ni munepa waweela, hiiha ntoko Paulo awo aakhalano ewehereryo ya wirimu. Akristu oothanliwa annapaka “nloko naweela”—“Isarayeli a Muluku.”—1 Pet. 2:9; Aka. 6:16.

Ti mwawiihai Yerusalemu ‘okhumelenleiye’ nave ‘omwaleela wawe onaarya’ hai? Owo oruule moorweela wa anamwane awe oothanliwa a veelaponi ya vathi. Mulikanyihe saweereya sawe ni yeeyo yaaloheryiwe mu Yesaya ekapitulu 60.

Akristu oothanliwa yaanaphwanela ‘ovinya’ woona wi yaahivolowa mmukhalelo wa epiiphi yoomunepani, vaavaa ntakataka naaloheryiwe na omwaryeya naavoonthaaya mu nsana nanaawiili E.K. (Mat. 13:37-43) Awo yaahikhala akapuro o Papulo Mutokotoko, olamulelo wa elapo yoothene a malapelo atheru. Oothanliwa yaahititelela okhala akapuro ophiyerya “makuchuwelo a mukhalelo wa ichu,” elukuluku yeeyo yaapacenrye mu 1914. (Mat. 13:39, 40) Voocharela mu 1919, awo yaahitaphuliwa wookapuroni nave mwawaakuveya yaahipacerya ovonya omwaleela woomunepani evonyeryaka mmuteko woolaleerya. b Moovira wa iyaakha, achu oothene a maloko yaahirwa mu omwaleela yoola, ophitaanyerya oohalela o Isarayeli a Muluku—“mamwene” yaawo analociwa mu Yesaya 60:3.—Wup. 5:9, 10.

Omwaahiyu, Akristu oothanliwa anamooneiha omwaleela wa Muluku mmukhalelo mutokweene. Mwawiihai? Vaavaa anahaalaaya okuchula muteko aya veelaponi yavathi, awo anahaala opaka makupa a “Yerusalemu muvyaani,” naari mulipa ootheliwa a Kristu a 144.000 mamwene ni alipa a mukucho.—Wup. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.

Yerusalemu ahiihaano onahaala opaka makupa oochuneyaxa wa omwaakhwaniherya Yesaya 60:1. (Mulikanyihe ni Yesaya 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 ni Wupulula 21:2, 9-11, 22-26.) Hiiha ntoko Yerusalemu a veelaponi ya vathi aakhanleiye epooma etokweene o Isarayeli akhalai, mmukhalelo mmohamoha Yerusalemu ahiihaano, vamoha ni Kristu anahaala okhala epooma ya marehereryo ahiihaano. Ti mwawiihai Yerusalemu ahiihaano “[onakhuruweiye] wirimu wa Muluku”? Moorweela wa ohoolela wawe moopwacha veelaponi ya vathi. Achu oomoova Muluku a maloko oothene “anahaala weeca moorweela wa omwaleela waya.” Ophiyerya tho wi awo anahaala otaphuliwa wa yoocheka ni okhwa. (Wup. 21:3, 4, 24) Yookhumelela ene onahaala okhala waakhwanela wa ‘orehereryiwa ichu soothene,’ ntoko Yesaya ni akina yaalohenryaaya. (Saw. 3:21) Orehererya yoola otokweene opacenrye vaavaa Kristu okhanleiye Mwene nave onahaala okuchula omakuchuwelo wa Olamulelo Awe wa Iyaakha Ncikhwi.

a Mu Yesaya 60:1 mu Tradução do Novo Mundo onnampharihela “muthiyana” ohiya “Siyoni,” naari “Yerusalemu,” nthowa nawi masu Eehepri awi “ovinye” ni “omwaleela” ari mmakupa a woothiyana hiiha ntoko aniichaniwaaya “weyo.” Masu awi “muthiyana” ennamukhaviherya mulipa awaalakhanya eenkelesi osuwela wi muthiyana ooxiphela yoowo onalociwa.

b Orehereryiwa woomunepani yoowo weeren’ye mu 1919 onnatharihiwa tho mu Esekiyeli 37:1-14 ni Wupulula 11:7-12. Esekiyeli aahiloherya sa orehereryiwa woomunepani wa Akristu oothene oothanliwa evinre elukuluku yincipale wookapuroni. Yooloherya ya Wupulula ennaloca tho sa oyariwa woomunepani wa nikhuuru nikhaani na anna oothanliwa yaawo ahoolenle mu elukuluku ya vakhaani vaavaa yaahiphanraaya muteko mwa nthiti nthowa na owaleliwa mukariposo. Mu 1919, awo yaahithanliwa ntoko “kapuro oororomeleya ni amiruku.”—Mat. 24:45; Mmoone A Adoração Pura de Jeová—É Restaurada!, epaaxina 118.