Ba tɛnɛ mɛ ka ya ni

Dungɔ “nzɔ̃ wa Samaria” alengbi na nɛ?

Dungɔ “nzɔ̃ wa Samaria” alengbi na nɛ?

Gbinya ti ya Ngbangɔ

Ando tɛnɛ tɛnɛ ti “Nzɔ̃ wa Samaria” bo na lo tɛ zo mɛ ndo li nzɔ̃ lo ti zangɔ azi mɛ na gwɛ̃ ya aza ni. Tɛnɛ niko alo kaya matɔ tɛ Yezo mɛ aba nzɔ̃ kwa mɛ ndo li nzɔ̃ kpale tɛrɛ fɔ̃ lo zangangɔ bangɔ kɔdɔrɔ bere ndo mɛ lo lo da a

Na ya tɛnɛ mɛ e na bangɔ

 Matɔ tɛ “nzɔ̃ wa Samaria” alengbi na nɛ?

Ba matɔ mɛndó Yezo to na ndunu ni lo mɛ: Zo kɔi ti Yuda alondó ka Yeruzalɛmɛ ga gwe ka Yeriko. So lége awa nzĩ nzĩndó aye tɛ lo, ala sɔndó lo wa lo kpindó ndo nyingɔ lo.

Nganga Nzapa kɔi mɛ zo ti yuda agandó ɔ zo niko, na pɛni gbia kɔi ti sambela tɛ ayuda di ga ngandó ɔ zo ti yuda niko mɛndó ahɔ̃ akã. Abɛse du ya ala zu du azi ti kɔdɔrɔ kɔi ko, ta zo kɔi ka popo tɛ la dɔ̃ndó lo ti nɛngɔ ya ni za zo niko ma.

Na gesi kɔli kɔi ti kɔdɔrɔ mɛndɛ̃ mɛndó ga ɔ ti talége niko adɔndó dã na lo. Lo dundó zo ti Samaria. (Luka 10:33; 17:16-18) Zo ti Samaria niko mandó lo vundu ni la lo gbe ngandó akã tɛ lo. So pɛni lo mundó lo gwe na ni ka da tɛ awa fɔ̃nɔ. Lo zandó lo bandangɔ na bi tee ndã. Na ngoi mɛ ndã de lo hɛ̃ndo falanga hɛ̃ wa batangɔ da niko ti nɛngɔ ya lo bata lo, wa lo dirindó tɛnɛ hɛ̃ lo ya ni na futangɔ falanga mɛ gbɛ̃ na lo tɛ lo na ndo omɛ mbi hɛ̃ mɔ.—Luka 10:30-35.

 Nda mɛndó Yezo to matɔ niko nɛ?

Yezo tondó matɔ niko hɛ̃ kɔli kɔi mɛ na dangɔ bɛ ya bo azi ti kɔdɔrɔ tɛ ni na azi ti sambela tɛ ni la du aya ta ni. Yezo yendó hɛ̃ngɔ wangɔ ti ngbondoni hɛ̃ kɔli niko ya, lo hĩnga ya ta “fɔ̃” lo du bo ayata lo ayuda ma, kanda azi zu. (Luka 10:36, 37) Asu tɛnɛ niko kaya Ngbangɔ na lo ti nzɔ̃ kpale tɛ azi zu mɛ ye hɛ̃ngɔ Nzapa dɛngɔ bɛ.—2 Timɔte 3:16, 17.

 Wangɔ mɛ matɔ niko si na ni nɛ?

Matɔ niko hɛ̃ e wangɔ ya fɔ̃ ti nzɔ̃ni ndo fa bɛ ti vundu na ya akwa tɛ lo. Lo ndo za zo na ye mɛ lo na gwɛ̃ ni abɛse du ya zo ni du zo ti mɔmɛsɛnɔ mɛndɛ̃, pɔrɔ tɛrɛ mɛndɛ̃ bere ti kɔdɔrɔ mɛndɛ̃. Nzɔ̃ fɔ̃ ndo li ye tɛrɛ azi mɛndɛ̃ nga ma se mɛ lo ndo ye ya ali nga na ni tɛrɛ ni.—Matie 7:12.

 Wa Samaria niko dundó na?

Azi ti Samaria ndo dundó ka nɔrdi ti Yudea. Azi ti Yuda mɛndɛ̃ ndo dundó ndoni kɔi na azi ti kɔdɔrɔ mɛndɛ̃.

Na siɛklɛ ti uzu U.N.E ayuda sindó na sambela tɛ la nvɛ̃ni. Ala ndo yendó lo ti mbɛti kɔ̃ ti uzu ti Ngbangɔ mɛ asu ni na yanga ti Ebre, kanda ala ndo kɛndó atãngani zu mɛ ngbã.

Na ngoi mɛndó Yezo ge lɛ sese ko, ayuda gba ndo tɛnɛndó siɔni na lo tɛ azi ti Samaria wa ala ndo kɛ̃ ngandó dɔngɔ dã na la. (Yoanɛ 4:9) Ayuda mɛndɛ̃ ndo tɛnɛndó tɛnɛ mɛ “wa Samaria” nga ma bere gu.—Yoanɛ 8:48.

 Matɔ tɛ “nzɔ̃ wa Samaria” adɛ bo ngbondoni tee ndɛ?

Ta Ngbangɔ fa nvɛ̃ni ya matɔ tɛ zo ti Samaria dundó lo mɛ li tɛrɛ lo biani ma. Kanda ngoi gba Yezo ndo hɛ̃ndó aselɛlo ti mimɛsɛnɔ nga na ndo mɛ awa mangɔ lo hĩnga ni nzɔ̃ni ti nɛngɔ ya ni za ala gbɔ̃ nda tɛnɛ mɛ ni ye hangɔ.

Alo gba ti yakere yakere mɛ aba matɔ niko adu nvɛ̃ni bɛta ni. Na ndakisa:

  • Longɔ Yeruzalɛmɛ tee ka Yeriko ayɔndó ɔngɔ kilomɛtrɛ 20, wa ni zundó gbukulu na kilomɛtrɛ 1. Tɛnɛ niko fandó yangondo ya azi ti fɔ̃nɔ mɛ ndo lo “ka Yeruzalɛmɛ” ala ndo zundó ka Yeriko.—Luka 10:30.

  • Anganga Nzapa na alevi mɛndó ndo du ka Yeriko, ndo gwendó ka Yeruzalɛmɛ bondó ti lége niko.

  • Awa nzĩ ndo bere ndó ka talége niko mɛ ta azi ndo ɔ ti da gba ma so kũngɔ azi mɛ ndo gwe fɔ̃nɔ ti lége niko, ngoi gba ala ndo sindó gbɛlɛ azi mɛ ndo gwe fɔ̃nɔ na bɛ la.

a Matɔ tɛ “Nzɔ̃ wa Samaria” ando ili nga Matɔ tɛ nzɔ̃ wa Samaria ya “wa Samaria mɛ nzɔ̃ fɔ̃.”