Achto tikijtojkej ke tiopixkamej tein moajsiaj ompa Delfos kikajkayaujkej Creso, nejon kichiuak maj kiteuiti akin tekiuajtia Persia uan amo tatanik. Sayoj ke, itech Biblia achto moijtoj se taman tein kichiuaskia akin tekiuajtia Persia uan nejon senkis mochiuak.

Isaías akin kijtouaya tein Dios tanauatiaya kijtoj itokay tekiuaj, Ciro, kemej doscientos xiujmej achto ke yoliskia uan no kijtoj keniuj moaxkatiliskia altepet Babilonia.

Isaías 44:24, 27, 28. “Yejua nejin tein kijtoua Jiova, [...] akin kiluia amej tein uejkatan: ‘Xiuaki; uan nikuatsas nochi ueyiamej tein tikpia’; akin kijtoua ika Ciro: ‘Yejua noichkatajpixkauj, uan yejua senkis kichiuas nochi tein nechpaktia’; akin kijtoua ika Jerusalén: ‘Oksepa kiyekchijchiuaskej’, uan templo: ‘Kitaliskej motepantsineualoni’.”

Heródoto se tajkuilojkej griego, kijtoj ke tateuianij akin kinixyekanaya Ciro kiojtijkej okseko ueyiat Éufrates tein panouaya itech altepet Babilonia. Nejin kipaleuij Ciro uan itateuijkauan maj nejnemikan kampa panouaya ueyiat uan maj kalakikan itech altepet. Keman Ciro moaxkatilij Babilonia kinmakixtij judíos akin ompa kinuikakaj uan kinkauak maj mokepakan Jerusalén maj kiyekchijchiuatij ininxolal, tein setenta xiujmej achto kiixpolojkaj.

Isaías 45:1. “Yejua nejin tein Jiova kiluia itaixpejpenal, Ciro, akin nikmakitskiani iyekmay uan ijkon kinixnamikis altepemej iixpan, kichiuas maj tapolokan tekiuanij, maj tapouikan ome puertas uan maj amo tatsakto.”

Persas kalakkej Babilonia itech uejueyi puertas tein ojkan tapouiaj porin babilonios kielkaujkej tatsakuaskej. Komo babilonios kimatiskiaj tein Ciro kichiuaskia, kitsakuaskiaj puertas tein moajsiaj iixpan ueyiat. Kemej amo kichiujkej, amo uelik mopaleuijkej.

Biblia amo sayoj ika tajtoua nejon, ta no tikajsij miak taman tein achto moijtojka tein senkis mochiuani. a Akin kitematiltiaj tein mochiuas satepan, kijtouaj ke kichiuaj ika ininnepaleuil tiotsitsin, sayoj ke tein Biblia achto kijtoj ualeujtok itenkopa Dios akin melauak. Yejuatsin kijtoua ke “achtook kitematiltia keniuj tamis teisa tein peua, uan tel achtook kitematiltia tein ayamo mochiuani” (Isaías 46:10).

 Sayoj Jiova, Dios akin melauak, uelis kijtos se taman kemej nejon. Itokay kijtosneki “Yejuatsin Kichiua maj Mochiua”, nejon kinextia ke ueli kijtoua tein panos satepan uan ke ueli kichiua tein kiixtalia. Nejon senkis techmatiltia ke Dios ueli kichiua nochi tein motenkaua.

¿Tikonuelitaskia tikonmatis tein Biblia kijtoj ke mochiuaskia itech totonaluan? Kemej dos mil xiujmej achto, Biblia kijtoj ke itamian tonalmej yeskiaj ouijkej. ¿Toni tamiskia? Amo nejin taltikpak nion tejuan, ta neteuilismej, teikamauiltilis uan tajyouilis tein tel miak xiujmejya mochiuani. Maj tikitakan seki taman tein achto moijtoj tein kinextia ke tinentokej itech itamian tonalmej.

2 Timoteo 3:1-5. “Ne takuitapan tonalme [...]. Nemiske in tagayot ijkuin: Motasojtatinemiske yejuan san, uan yejuan xijxikuintinemiske ika tomin [...], amo no kimouiskapouaske totakuautamatilis iuan Dios. [...] Nion no teiknelijtinemij. Uan yejuan sayo tepajpantinemiske san tensa ten sayo nenkajti san, uan amo ueli motsakuiliaj ok [...]. No kuelitaj san kintajyouiltiske aksame ika toneukayot, uan no kitauelitstinemij nochi ten kuali. Amo uelis se takuautamatis inuan [...]. Eliuistijtinemij san; uan mopoutinemij ke semi ueyi chiuanime [...]. Yejuan nojonkes mopoutinemiske no keme taneltokani [...] pero yejuan kimajpeutiyoue ne yek chikaualis den techmaktilijtinemi ya in Yektikatsin Espíritu. Uan [...] ximosekokaua de nijin takajkayauani.”

¿Melauj ke okachi miakej ijkon monejnemiltiaj? ¿Melauj ke noyampa tikinitaj akin moueyinekij uan akin sayoj inintech tanemiliaj uan itech tomin? ¿Melauj ke miakej sayoj kitemouaj maj mochiua tein kinekij? Xa no tikonitani ke miakej konemej amo kintakamatij inintatuan uan ke miakej kitemouaj sayoj moyolpaktiskej uan amo kiyolpaktiskej Dios. Uan nochi nejon okachi momiakilijtok.

Mateo 24:6, 7. “Nankikakiske den ne teuilis [...] moteuiske se uan okse pueblojuani, uan in tagayot den se país [...] moteuiske se uan okse tagayot.”

Moixejekouani ke itech xiuit 1914 uan hasta axkan momikilianij panoua 100 millones itech neteuilismej, okachi miakej ke tein nemij itech miak altepemej. Xikonnemili tekokojkayot uan tajyouilis tein kiualkuij neteuilismej. ¿Kinpaleuiani altepemej nejon maj kiitakan ke moneki kitamiltiskej neteuilismej?

Mateo 24:7. “Onkas miak [...] mayanti.”

Programa tein kimoyaua takual noyampa taltikpak kijtoj: “Itech taltikpak mochiua takual tein kinajsis nochin, sayoj ke 815 millones, itech chiknaui taltikpakneminij se amo kipia tein kikuas achto ke kochitiuj. Uan itech eyi taltikpakneminij se mokokoua porin kipanoua mayan”. Moixejekoua ke xijxiujtika momikiliaj panoua eyi millones konemej porin amo kipiaj tein kikuaskej.

Lucas 21:11. “Miakkan talolinis.”

Xijxiujtika, mochiuani kemej 50,000 talolinilis uan miakej kimachilianij uan 100 talolinilis kichiuani maj uejueyi kalmej uejueliuikan. Uan no, xijxiujtika sepa chikauak talolini. Moixejekoua ke itech xiuit 1975 hasta xiuit 2000, talolinilis kinmiktiani 471,000.

Mateo 24:14, TNM. “Nejin kuali tanauatilmej ika tekiuajyot motetapouis semanauak taltikpak kampa nemij uan ijkon nochin kimatiskej; uan ompa ejkos tamilis.”

Panoua chikueyi millones itaixpantijkauan Jiova kiteixmatiltijtokej kuali tanauatilmej ika iTekiuajyo Dios itech panoua 240 altepemej, ajsitokya noyampa taltikpak. Kitematiltiaj iTajtol Dios itech xolalmej, altepemej uan hasta kampa okachi uejka. Itech Biblia achto moijtoj ke ijkuak Dios kiixejekos ke iTajtol motematiltijya noyampa, “ejkos tamilis”. ¿Toni kijtosneki nejon? Kijtosneki ke ixpoliuiskej taltikpaktekiuajyomej uan ke iTekiuajyo Dios peuas taixyekanas. ¿Toni kichiuas iTekiuajyo Dios? Xikonsentoka xikonixtajtolti nejin amaix uan tikonajsis tanankilil.