Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Bepēne Abo Bene na Mutyima Tō

Bepēne Abo Bene na Mutyima Tō

MU Batumoni bapyasakane bengidila mu matanda musakilwa basapudi bavule ba Bulopwe, mudi ne bakaka bavule bankungakaji. Bamo mobadi ke bengidile mu matanda a bweni mu myaka mivule. I kika kyebakweshe mu bula bwa myaka babwanye kuvilukila mu ntanda-bene? Kwingidila mu ntanda-bene kwebafundije bika? Le būmi bwabo bwaikele namani? Twaipangwile bakaka palapala ba bwino. Shi wi kaka nkungakaji ne udi na mutyima wa kwingila bininge mu mwingilo mu muswelo oloelelwa’mo, tukulupile amba usa kumwena mu malondololo abo. Na bubine, bengidi ba Leza bonso babwanya kumwena mu kubandaula bimfwa byabo.

KUNEKENYA MOYO

Anita

Lelo wiipangulanga shi bine wi mwiteakanye senene mwa kwingidila bu pania nkungakaji mu ntanda ya bweni? Anita, kaka wa myaka isenselela ku 75, wadi na moyo amba kadipo na bwino. Watamine mu Angeletele, mwine mwaashilwile bupania na myaka 18. Unena’mba, “Nadi nswele kufundija bantu myanda ya Yehova, ino nkyadipo nanga’mba mbwanya kwingidila mu ntanda ya bweni. Nkyadipo ngyukile ludimi lukwabo kadi nadi mona’mba nkikabwanyapo kukefunda’lo. Pobangityile ku Masomo a Ngileade, natuyukile. Natulumukile pa kumona muntu bitupu bwa ami kwitwa. Ino nanena’mba, ‘Shi Yehova wamone’mba mbwanya’byo, nankyo nsa kutompa.’ Pano ke padi myaka 50 ne kupita. Tamba papo, ñingilanga bu mishonele mu Jampani.” Anita ubweja’ko amba: “Kyaba kivule, nkankamikanga na nsangaji bakaka bankasampe na kwibanena’mba, ‘Selai byombanwa, munonde mu uno mwingilo wa kitatyi kyonso mu ntanda-bene!’ Ngidi na nsangaji ya kwimusapwila’mba bavule i betumpe’mo.”

MWA KUKANKAMENA

Bakaka bavule baingidile mu ntanda-bene badi bidi bekaka pa kwenda’mo. Lelo bamwene namani bukankamane?

Maureen

Maureen, kaka udi pano na myaka isenselela ku 65 unena’mba, “Ponadi ntama, nadi ngabila kwikala na būmi budi na kitungo kya kukwasha bantu bakwabo.” Paabwenye myaka 20 waendele ku Québec mu Kanada, kwine kwadi kusakilwa bapania bavule. Aye amba, “Mwenda mafuku, naitwa kukafunda Masomo a Ngileade, ino nadi na moyo wa kwenda kuntu konkyafikile kwampikwa balunda nami.” Ubweja’ko amba: “Nadi ntyina kushiya mama ulela tata wadi umbemvu. Mafuku mavule nadi ndila bufuku koku nzenza Yehova pa uno mwanda. Ponalombwele’mo bambutwile, baunenene ngitabije luno lwito. Kadi kipwilo kya mu kyetu kibundi kyadi kikwatakanya bambutwile bami na buswe. Kuvuluka mukwashishanga Yehova kwaunkulupije amba nami ukankwasha. Pene’pa, naitabija kwenda!” Tamba mu 1979, Maureen walongele myaka 30 mu bumishonele mu Afrika wa Kushika. Dyalelo Maureen ukingila bu pania wa pa bula, koku ulela inandi mu Kanada. Pavuluka myaka yapityije wingila mu ntanda ya bweni, unena’mba: “Yehova wadi umpa nyeke bintu byonsakilwa kadi pa kitatyi kyonsakilwa’byo.”

Wendy

Wendy, kaka udi pano na myaka isenselela ku 65, washilwile bupania mu Ostrali paadi nkasampe. Uvuluka’mba: “Nadi na bumvu bwa kwisamba na bantu bonkiyukilepo. Ino mwingilo wa bupania wamfundije kwisamba na bantu ba miswelo yonso, pene’pa natamija kikulupiji mondi. Kupwa, namona’mba kikulupiji kewakidipo bu mwanda kondi. Bupania bwamfundije kukulupila mudi Yehova, nkyakidipo na moyo wa kukengidila bukila-lui. Kaka umo nkungakaji wadi ke mwingile myaka 30 ne musubu bu mishonele mu Jampani wangita tukengile nandi mu bula bwa myeji isatu. Kwingila nandi kwaakije mutyima wami wa kusaka kukengidila kungi.” Mu myaka isenselela ku 1985, Wendy wavilukīle ku Vanuatu, pa kisanga kyadi ku kintu kya makilometele 1770, kutunduka kwa Ostrali.

Wendy ukidi ne pano mu Vanuatu, mwaingila ku bilo ya bwalamuni. Unena’mba, “Ngidi na nsangaji mikatampe pa kumona bipwilo bibundwa mu bino bifuko bya mufula. Kwela kuboko nansha’tu bityetye ku mwingilo wa Yehova wingilwa mu bino bisanga i dyese dikatampe dikomo ne mwa kunenena.”

Kumiko (pa bukata)

Kumiko, kaka udi pano na myaka isenselela ku 65, wadi wingila bu pania wa lonso mu Jampani pamunenene mwingidi nandi bakengidile mu Nepale. Kumiko unena’mba, “Wadi unzenza’nka kunzenza ino ami mpela. Nadi ntyina kukefunda ludimi lweni ne kwibidila ntanda ingi. Kadi nkyadipo na misokwe mwa kuvilukila. Ami nakilwa na ino myanda, nalonga akishida na tukutuku, natwela lupitalo. Mwine’mwa, kenanga’mba: ‘Le i ani uyuka bisa kumfikila? Misongo ibwanya’tu kuninga nabulwa ne kukengila bu pania bukila-lui. Le bine nkomenwe’tu kukengidila mu ntanda-bene nansha’tu mwaka umo?’ Nalombele Yehova na kininga ankwashe nonge’po kintu.” Kumiko pa kutamba mu lupitalo, waenda ku Nepale, kupwa aye ne pania mukwabo bavilukila’ko.

Kumiko, pa kuvuluka myaka kubwipi kwa dikumi yaingila mu Nepale, unena’mba, “Makambakano onadi ntyina akalañene’nka bwa Dijiba Dityila. Ngidi na nsangaji pa kutonga kukengidila kokwa kusakilwa bukwashi. Divule shi twifunda musapu wa mu Bible na kisaka kimo, utulumuka’tu balondakani batano nansha basamba baiya kwivwana. Enka ne bana batyetye badi banomba na bulēme matrakte esambila pa Bible. Kisangaja’po kashā, kwingila mu mwaba wa bantu basangela namino!”

KULWA NA MAKAMBAKANO

Ke kya kutulumukapo, bano bakaka bankungakaji botwaipangwile badi balwa na makambakano. Le banekenye’o namani?

Diane

Diane, kaka wa mu Kanada unena’mba, “Dibajinji, nalwile na makambakano a kushiya kisaka kyetu.” Pano udi na myaka 60 ne musubu, waingile bu mishonele mu bula bwa myaka 20 mu Côte d’Ivoire. Aye amba, “Nalombele Yehova ankwashe nsanswe bantu ba mu mwaba wami. Tutu Jack Redford, mwadimu wetu umo wa ku Ngileade, wetushintulwidile amba dibajinji bidi tubwanya kukambakanibwa enka ne kutyumukwa mutyima na ngikadilo yotukatana mu mwaba, nakampata myanda itala misokwe mitatakane. Ino wanena’mba: ‘Kemukatai’ko mutyima. Banwe katalei bantu, mapala ne meso abo. Katalei byobalonga pobevwana bubine bwa mu Bible.’ Ye byonalongele, kadi bine dyadi dyese kondi! Ponadi nsapula musapu wa Bulopwe usenga, nadi mona meso a bantu aputuka!” I kintu’ka kikwabo kyakweshe Diane ebidile kwingidila mu ntanda-bene? Aye’mba, “Napwene bininge na bifundwa byami bya Bible ne kwivwana nsangaji ponadi nebamona ke bengidi ba Yehova ba kikōkeji. Konakengidile’kwa kwadi ke kwetu. Naikele’ko na bamama, batata, batutu ne bakaka ba ku mushipiditu’nka na mwālaile’kyo Yesu.”Mako 10:29, 30.

Anne, kaka wa myaka isenselela ku 45, wingidilanga mu Azia mu ntanda mukankajibwe mwingilo wetu. Unena’mba: “Myaka yonaingidila mu bifuko palapala bya kungi, twashikete na bakaka palapala ba ngikadilo ne bibidiji bishile kulampe na byami. Kyaba kimo, byadi bilengeja twitupe ku mawi enka ne kwisanshija. Shi bibaikala nabya, nadi ntompa kufwena bekadi-nami mwa kuyukila senene bibidiji byabo. Nalongele bukomo bwa kwibasanswa bininge ne kwikala na mutyima unekena. Ngidi na nsangaji mwanda bukomo bonalongele bwalengeje tupwane nyeke bininge ne kino kyankweshe ñuminine mu mwaba wami.”

Ute

Mu 1993, Ute, kaka wa mu Alemanye, udi pano na myaka 50 ne musubu, watuminwe kukengila bu mishonele mu Madagaskar. Unena’mba: “Dibajinji, nalwile na ludimi, mashika, malaria, maamibe, ne na misanda. Inoko nakwashibwe bininge. Bakaka mu kibundi, babo bana, ne botwadi twifunda nabo Bible bankweshe nefunde ludimi. Mishonele otwadi twingidila nandi wadi unkwatakanya na buswe shi nabela. Ino kupityidila, Yehova ye wankweshe bininge. Nadi ngela makambakano ami kwadi mu milombelo kyaba kyonso. Nadi ngilaija na kitūkijetyima alondolole milombelo yami, kyaba kimo mu bula bwa mafuku kampanda nansha myeji. Yehova wadi upwija myanda yonso.” Ute walonga pano myaka 23 wingidila mu Madagaskar.

MADYESE MAVULE

Pamo’nka bwa bakwabo bengidila kokwa kusakilwa bukwashi, bakaka bankungakaji bengidila mu matanda a bweni, banenanga divule amba kwingidila kungi i kwibaletele madyese. Le i madyese’ka amo obemwenine?

Heidi

Heidi, kaka wa mu Alemanye, udi pano na myaka 70 ne musubu, wingilanga bu mishonele mu Côte d’Ivoire tamba mu 1968. Unena’mba, “Dyese dikatampe dyonemwenine i kumona bami bana ba ku mushipiditu ‘banangila nyeke mu bubine.’ Bamo botwadi twifunda nabo Bible bengilanga bu bapania ne bu bakulumpe mu kipwilo. Bavule mobadi bangitanga bu Mama ne bu nkambo. Mukulumpe umo ne mukajandi pamo ne babo bana bamonanga bu mubutule wabo. Bine Yehova umpele mwana, muko, ne bankana basatu.”3 Yoano 4.

Karen (pa bukata)

Karen, kaka wa mu Kanada, pano udi na myaka 70 ne musubu, waingile myaka 20 mu Afrika wa Kushika. Unena’mba: “Būmi bwa bu mishonele bwamfundije kwikala na mutyima wa kwipāna, buswe, ne kitūkijetyima. Kadi kwingila na bantu ba mizo mishileshile kwatandabwile mumweno wami. Nefundile amba kudi miswelo mishileshile ya kulonga bintu. Bine, ngidi na dyese dya kwikala na balunda ntanda yonso! Nansha būmi ne mingilo byo bishintyile, ino balunda abo bakishele.”

Margaret, kaka wa mu Angeletele, udi pano na myaka 75 ne kupita, waingile bu mishonele mu Laos. Usekununa’mba: “Kwingidila mu ntanda-bene kwalengeje nemwene muswelo ukokela Yehova bantu ba nkoba ne bibidiji byonso mu bulongolodi bwandi. Kwimwena ino myanda kwakomeje lwitabijo lwami. I kunkulupije amba Yehova wendejanga bulongolodi bwandi ne amba mpango yandi ikafikidila.”

Bine, bakaka bankungakaji bengidila mu ntanda-bene i bashiye mānga ya kutendelwa mu mwingilo wa bwine Kidishitu. Bafwaninwe kufwijibwa’ko mpata. (Batyibi 11:40) Ne kadi, kibalwa kyabo kyendanga kikanda. (Ñimbo ya Mitōto 68:11) Lelo kukokejapo nobe kukwata’ko mpangiko mwanda wa wiule bano bakaka bapyasakane botwaipangula mu kino kishinte? Shi ulonge namino, nabya ‘ubatompa ne ukamona’mba Yehova i muyampe.’Ñimbo ya Mitōto 34:8.