1. Wetin sɔm pipul dɛn tink bɔt di wan dɛn we de wɔship Gɔd?

BƆKU pipul dɛn we de tink, dɔn tɔk se di men rilijɔn dɛn na di wɔl nɔ de du bɛtɛ tin we go bɛnifit mɔtalman. Sɔm dɔn gri se dɛn rilijɔn ya de tich lay lay tin dɛn bɔt Gɔd ɛn dɛn nɔ de biev fayn, so Gɔd nɔ gladi fɔ di we aw dɛn de wɔship am. Bɔt stil, dɛn biliv se gud pipul dɛn de na ɔl di rilijɔn dɛn ɛn Gɔd de si dɛn as in savant dɛn we de wɔship am na dis wɔl. Dɛn tink se nid nɔ de fɔ lɛ dɛn pipul ya lɛf dɛn lay lay rilijɔn ɛn kam togɛda fɔ mek dɛn yon rilijɔn. Bɔt na so Gɔd insɛf de tink? Fɔ gɛt di ansa, lɛ wi tɔk smɔl bɔt Jiova in pipul dɛn we bin de wɔship am trade.

2. Udat dɛn bin kam bi Jiova in spɛshal pipul dɛn? Wetin bin mek dɛn difrɛn frɔm ɔda pipul dɛn? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.)

² Na lɛk 4,000 ia so dɔn pas, we Jiova pik sɔm pipul dɛn na di wɔl fɔ bi in spɛshal pipul dɛn. Di Baybul kɔl Ebraam  di “papa fɔ ɔl di wan dɛn we gɛt fet,” ɛn na in bin de bifo in famili fɔ wɔship Jiova. Ebraam bin gɛt big famili. (Rom 4:11; Jɛn. 14:14) Di rula dɛn na Kenan bin de rɛspɛkt am ɛn dɛn bin de si am as bigman. (Jɛn. 21:22; 23:6, futnot.) Jiova bin mek wan agrimɛnt wit Ebraam ɛn in pikin dɛn. (Jɛn. 17:1, 2, 19) Gɔd tɛl Ebraam se: “Dis na di agrimɛnt bitwin mi ɛn yu, we yu ɛn yu pikin dɛn fɔ kip: Ɔl di man dɛn we de wit yu fɔ sakɔmsayz. . . . Na dis go bi di sayn we de sho se agrimɛnt de bitwin mi ɛn yu.” (Jɛn. 17:10, 11) So Ebraam ɛn ɔl di man dɛn we bin de na in os bin sakɔmsayz. (Jɛn. 17:24-27) Dis sakɔmsayz we dɛn bin sakɔmsayz bin de sho se Ebraam in pikin dɛn spɛshal ɛn na dɛn nɔmɔ Jiova bin mek agrimɛnt wit.

3. Aw Ebraam in pikin dɛn kam bɔku?

³ Ebraam in granpikin Jekɔb, we in ɔda nem na Izrɛl, bin bɔn 12 bɔy pikin dɛn. (Jɛn. 35:10, 22b-26) Leta na dɛn 12 bɔy pikin ya bin bɔn di 12 trayb dɛn na Izrɛl. (Akt 7:8) Bikɔs bad bad angri bin de na Kenan, Jekɔb ɛn in famili bin go na Ijipt, usay wan pan in pikin dɛn we na Josɛf, na bin edman fɔ it biznɛs ɛn in na bin Fɛro in rayt an man. (Jɛn. 41:39-41; 42:6) Jekɔb in pikin dɛn bin kam “bɔku.”—Jɛn. 48:4; rid Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 7:17.

4. Aw di Ijipshian ɛn di Izrɛlayt dɛn bin de fɔs?

⁴ I pas lɛk 200 ia so we Jekɔb in pikin dɛn bin de na Goshɛn insay Ijipt. (Jɛn. 45:9, 10) Fɔs, pis bin de bitwin dɛn ɛn di Ijipshian dɛn. Dɛn bin de na dɛn smɔl tɔŋ dɛn ɛn dɛn bin de mɛn ship ɛn ɔda animal dɛn. Fɛro bin lɛk Josɛf, so i bin gladi we Josɛf in brɔda dɛn kam na Ijipt. (Jɛn. 47:1-6) Bɔt di Ijipshian dɛn bin et pipul dɛn we de mɛn ship. (Jɛn. 46:31-34) Bɔt natin nɔ de we dɛn go du, dɛn bin jɔs gɛt fɔ alaw di Izrɛlayt dɛn fɔ de na Ijipt.

5, 6. (a) Aw tin bin kam chenj fɔ Gɔd in pipul dɛn na Ijipt? (b) Aw Mozis bin sev? Wetin Jiova du fɔ ɔl in pipul dɛn?

⁵ Bɔt tin bin kam chenj fɔ Gɔd in pipul dɛn. “Afta sɔm tɛm wan nyu kiŋ we nɔ bin sabi Josɛf bigin rul na Ijipt. So i tɛl in pipul dɛn se: ‘Una luk, di Izrɛlayt dɛn bɔku ɛn strɔng pas wi.’ Dis bin mek di Ijipshian dɛn fos di Izrɛlayt dɛn fɔ bi slev. Dɛn bin de gi dɛn tranga wok we mek dɛn nɔ bin de ɛnjɔy dɛn layf atɔl. Dɛn bin de mek dɛn wok wit kle ɛn mek blɔk dɛn ɛn du ɔlkayn slev wok na fam. Fɔ tru, dɛn bin mek dɛn sɔfa pasmak ɛn du ɔlkayn slev wok.”—Ɛks. 1:8, 9, 13, 14.

⁶ Fɛro bin pas lɔ se dɛn fɔ kil ɔl di bɔy pikin dɛn we di Ibru uman dɛn de bɔn. (Ɛks. 1:15, 16) Na insay dis tɛm dɛn bin bɔn Mozis. We i ol tri mɔnt, in mama bin put am na wan baskɛt ɛn go ayd am midul di gras dɛn na di Nayl riva. Na dis riva Fɛro in gyal pikin bin go si am. Leta Fɛro in gyal pikin bin tek Mozis as in pikin. Bɔt i bin mek Mozis in mama we nem Jokabɛd, mɛn Mozis fɔ sɔm tɛm ɛn Mozis bin kam fɔ bi fetful savant to Jiova. (Ɛks. 2:1-10; Ibru 11:23-25) Jiova bin “si” di sɔfa we in pipul dɛn bin de sɔfa, so i bin disayd fɔ yuz Mozis fɔ go fri dɛn. (Ɛks. 2:24, 25; 3:9, 10) Dis bin mek dɛn kam fɔ bi pipul dɛn we Jiova “fri.”—Ɛks. 15:13; rid Dyutɔrɔnɔmi 15:15.

7, 8. Aw Jiova in pipul dɛn kam bi wan oli neshɔn?

⁷ Pan ɔl we Jiova nɔ bin dɔn ɔganayz di Izrɛlayt dɛn yet fɔ bi wan neshɔn, i bin stil tek dɛn as in pipul dɛn. So Jiova bin sɛn Mozis ɛn Erɔn fɔ tɛl Fɛro se: “Na dis Jiova we na di Izrɛlayt dɛn Gɔd se, ‘Fri mi pipul dɛn, so dat dɛn go sɛlibret wan fɛstival to mi na di ɛmti land usay pɔsin nɔ go ebul fɔ liv.’”—Ɛks. 5:1.

⁸ Fɔ lɛ Jiova go fri in pipul dɛn, i bin du tɛn bad bad tin dɛn na Ijipt, ɛn i bin mek Fɛro ɛn in sojaman dɛn day na di Rɛd Si. (Ɛks. 15:1-4) Lɛk tri mɔnt so we di Izrɛlayt dɛn kɔmɔt na Ijipt, Jiova bin mek agrimɛnt wit dɛn na Mawnt Saynay ɛn i bin prɔmis dɛn se: “If una du ɔl wetin a tɛl una ɛn kip mi agrimɛnt, una go bi mi spɛshal prɔpati pan ɔl di pipul dɛn na di wɔl.”—Ɛks. 19:5, 6.

9, 10. (a) Frɔm wetin de na Dyutɔrɔnɔmi 4:5-8, aw di Lɔ bin mek di Izrɛlayt dɛn difrɛn frɔm ɔda pipul dɛn? (b) Aw di Izrɛlayt dɛn go sho se dɛn na “pipul dɛn we oli to Jiova”?

⁹ Bifo di Izrɛlayt dɛn bi slev na Ijipt, dɛn bin ɔganayz dɛnsɛf bay trayb, ɛn di wan dɛn we bin de oba di difrɛn difrɛn famili dɛn, bin de sho dɛn famili wetin fɔ du. Jɔs lɛk Jiova in savant dɛn we bin de bifo di Izrɛlayt dɛn tɛm, di wan dɛn we bin de oba dɛn famili bin bi rula, jɔj, ɛn prist fɔ dɛn famili. (Jɛn. 8:20; 18:19; Job 1:4, 5) Jiova bin yuz Mozis fɔ gi di Izrɛlayt dɛn lɔ dɛn we go mek dɛn difrɛn frɔm ɔl di ɔda neshɔn dɛn. (Rid Dyutɔrɔnɔmi 4:5-8; Sam 147:19, 20.) Di Lɔ bin mek dɛn gɛt pipul dɛn we go bi prist dɛn ɛn dɛn bin gɛt “di bigman dɛn” we bin de tɔk dɛn kes. Dɛn bin rɛspɛkt dɛn bigman ya bikɔs dɛn bin no plɛnti tin dɛn ɛn dɛn bin gɛt sɛns. (Dyut. 25:7, 8) Di Lɔ bin de sho di Izrɛlayt dɛn aw fɔ wɔship Jiova ɛn aw fɔ liv dɛn layf.

¹⁰ Jɔs bifo di Izrɛlayt dɛn go na di land we Jiova bin dɔn prɔmis dɛn, Jiova ripit in lɔ to dɛn, ɛn i bin mek Mozis tɛl dɛn se: “Tide Jiova dɔn gri se una go bi in pipul dɛn, in spɛshal prɔpati, jɔs lɛk aw i dɔn prɔmis una, ɛn una go du ɔl wetin i tɛl una fɔ du ɛn i se i go mek una de pantap ɔl di ɔda neshɔn dɛn we i dɔn mek. I go mek ɔlman rɛspɛkt una ɛn prez una ɛn ɔlman go no una, if una sho se una na pipul dɛn we oli to Jiova we na una Gɔd.”—Dyut. 26:18, 19.

11-13. (a) Udat dɛn bin kam fɔ jɔyn Gɔd in pipul dɛn fɔ wɔship? (b) Wetin pɔsin we nɔto Izrɛlayt go du if i bin want fɔ wɔship Jiova?

¹¹ Pan ɔl we Jiova bin dɔn mek di Izrɛlayt dɛn bi in pipul dɛn, i bin stil alaw ɔda pipul dɛn we nɔto Izrɛlayt fɔ de wit in pipul dɛn. I bin alaw “bɔku” Ijipshian dɛn ɛn ɔda pipul dɛn we nɔto bin Izrɛlayt, fɔ go wit in pipul dɛn we i bin fri dɛn na Ijipt. (Ɛks. 12:38; futnot.) We Jiova bin want fɔ du di bad tin we mek sɛvin na Ijipt, sɔm “pan Fɛro in savant dɛn” bin fred Jiova ɛn sɔntɛm dɛn bin jɔyn di Izrɛlayt dɛn we dɛn bin de kɔmɔt na Ijipt.—Ɛks. 9:20.

¹² Jɔs bifo di Izrɛlayt dɛn krɔs di Jɔdan Riva ɛn go na Kenan, Mozis bin tɛl dɛn se dɛn “fɔ lɛk di strenja dɛn” we de wit dɛn. (Dyut. 10:17-19) If ɛnibɔdi we nɔto Izrɛlayt bin gri fɔ obe di lɔ dɛn we Gɔd bin gi Mozis, di Izrɛlayt dɛn fɔ gri mek i liv wit dɛn. (Lɛv. 24:22) Sɔm  pipul dɛn we nɔto bin Izrɛlayt, bin kam bigin fɔ wɔship Jiova, ɛn dɛn bin tan lɛk wan Moabayt uman we nem Rut, we bin tɛl Naomi se: “Yu pipul dɛn go bi mi pipul dɛn, ɛn yu Gɔd go bi mi Gɔd.” (Rut 1:16) Dɛn pipul ya we nɔto Izrɛlayt, dɛnsɛf bin kam fɔ bi pipul dɛn we de wɔship Jiova, ɛn di wan dɛn we na man dɛn bin gri fɔ lɛ dɛn sakɔmsayz dɛn. (Ɛks. 12:48, 49) Jiova bin gladi fɔ dɛn pipul ya ɛn i bin alaw dɛn fɔ de wit in pipul dɛn.—Nɔm. 15:14, 15.

¹³ We Sɔlɔmɔn bin de gi di tɛmpul to Jiova, i bin pre fɔ di wan dɛn we nɔto bin Izrɛlayt, bɔt we bin de wɔship Jiova. I bin pre fɔ dɛn se: “If pipul dɛn we nɔto Izrɛlayt kɔmɔt fa say fɔ kam na ya bikɔs dɛn yɛri bɔt yu wɔndaful nem ɛn di pawaful tin dɛn we yu dɔn du, ɛn dɛn kam pre na dis os, duya lisin to dɛn prea frɔm ɛvin usay yu de ɛn du ɔl wetin dɛn aks yu fɔ du, so dat ɔlman na di wɔl go no yu nem ɛn fred yu, jɔs lɛk aw di Izrɛlayt dɛn de du, ɛn mek dɛn no se na yu gɛt dis os we a dɔn bil.” (2 Kro. 6:32, 33) Ivin insay Jizɔs in tɛm, Jiova bin stil de alaw pipul dɛn we nɔto bin Izrɛlayt, bɔt we want fɔ wɔship am, fɔ jɔyn In pipul dɛn we i bin dɔn mek agrimɛnt wit.—Jɔn 12:20; Akt 8:27.

14-16. (a) Aw di Izrɛlayt dɛn fɔ bi Jiova in witnɛs dɛn? (b) Wetin Jiova in pipul dɛn we de tide fɔ du?

¹⁴ Di Izrɛlayt dɛn bin de wɔship dɛn Gɔd, we na Jiova, bɔt di ɔda neshɔn dɛn bin de wɔship dɛn yon gɔd dɛn. So udat na di tru Gɔd naw? Insay di prɔfɛt Ayzaya in tɛm, Jiova bin se dɛn fɔ ansa dis kwɛstyɔn lɛk aw dɛn kin jɔj kes na kɔt. I bin tɛl di gɔd dɛn we di ɔda neshɔn dɛn de wɔship, fɔ gi witnɛs dɛn we go sho if dɛn na di tru Gɔd. I bin tɛl dɛn se: “Lɛ ɔl di neshɔn dɛn gɛda wan ples, ɛn lɛ ɔl di pipul dɛn kam togɛda. Uswan pan dɛn [gɔd dɛn] go ebul fɔ tɔk dis? Ɔ uswan pan dɛn go ebul fɔ tɛl wi di fɔs tin dɛn? Lɛ dɛn kam wit dɛn witnɛs dɛn fɔ sho if wetin dɛn de tɔk na tru. Ɔ lɛ dɛn lisin ɛn se, ‘Dis na tru!’”—Ayz. 43:9.

 ¹⁵ Di gɔd dɛn we di ɔda neshɔn dɛn bin de wɔship nɔ bin ebul fɔ gi ɛni witnɛs fɔ sho se dɛn na di tru Gɔd. Dɛn nɔto bin rial gɔd dɛn, na bin jɔs aydɔl dɛn; dɛn nɔ bin ebul tɔk ɛn dɛn nɔ bin ebul waka, pas dɛn tot dɛn. (Ayz. 46:5-7) Bɔt Jiova in bin tɛl di Izrɛlayt dɛn se: “Una na mi witnɛs dɛn. Una na mi savant dɛn we a dɔn pik, so dat una go no mi ɛn gɛt fet pan mi, ɛn una go ɔndastand se mi na di sem Gɔd. No ɔda Gɔd nɔ bin de bifo mi, ɛn no ɔda wan nɔ go de afta mi. Mi, na mi na Jiova, ɛn apat frɔm mi, nɔbɔdi nɔ go ebul sev una. . . . So una na mi witnɛs dɛn, ɛn mi na Gɔd.”—Ayz. 43:10-12.

¹⁶ Jɔs lɛk witnɛs dɛn we kin go tɔk na kɔt, di Izrɛlayt dɛn fɔ tɔk lawd ɛn klia wan se na Jiova na di wangren tru Gɔd. Na dat mek i kɔl dɛn “di pipul dɛn we a dɔn mek fɔ misɛf so dat dɛn go prez mi.” (Ayz. 43:21) Dɛn bin no di Izrɛlayt dɛn as Jiova in pipul dɛn. Na Jiova bin fri di Izrɛlayt dɛn na Ijipt, so dis min se di Izrɛlayt dɛn fɔ obe am ɛn sho ɔda pipul dɛn se na in nɔmɔ gɛt di rayt fɔ rul. Dɛn fɔ du wetin Gɔd in pipul dɛn fɔ du tide we di prɔfɛt Mayka bin tɔk bɔt, we i se: “Ɔl di pipul dɛn go wɔship dɛn yon gɔd, bɔt wi go wɔship wi yon Gɔd we nem Jiova, sote go.”—Mayk. 4:5.

17. Aw di Izrɛlayt dɛn bin “tan lɛk vayn we nɔ gɛt wan yus” na Jiova in yay?

¹⁷ I sɔri fɔ no se di Izrɛlayt dɛn bin kɔmɔt biɛn Jiova we na dɛn Gɔd. Dɛn fala di neshɔn dɛn we de wɔship gɔd dɛn we dɛn mek wit wud ɛn ston. Na lɛk 2,800 ia dɔn pas we di prɔfɛt Ozea bin rayt se: “Izrɛl tan lɛk vayn we nɔ gɛt wan yus . . . I de bil bɔku ɔlta dɛn . . . Dɛn ipokrit ɛn dɛn dɔn du bad.” (Osea 10:1, 2) Afta lɛk 150 ia, Jiova bin tɛl Jɛrimaya fɔ tɛl di Izrɛlayt dɛn se: “A plant una lɛk fayn rɛd vayn, we in sid dɛn nɔ gɛt wan bɔt; so aw naw una dɔn tɔn to ɔda kayn vayn we nɔ fayn na mi yay? . . . We una gɔd dɛn we una mek fɔ unasɛf? Lɛ dɛn kam if dɛn ebul fɔ sev una we una gɛt prɔblɛm . . . Mi yon pipul dɛn dɔn fɔgɛt mi.”—Jɛr. 2:21, 28, 32.

18, 19. (a) Aw Jiova bin tɔk se i go gɛt nyu pipul dɛn na dis wɔl? (b) Us kwɛstyɔn dɛn wi go ansa insay di nɛks atikul?

¹⁸ Di Izrɛlayt dɛn bin tan lɛk stik we de bia rɔtin frut bikɔs dɛn bin lɛf fɔ wɔship Jiova di rayt we. Ɛn dɛn bin stɔp fɔ bi Jiova in witnɛs dɛn we dɛn bigin fɔ wɔship aydɔl. So na dis mek Jizɔs bin tɛl dɛn ipokrit Ju edman dɛn se: “Dɛn go pul Gɔd in Kiŋdɔm na una an, ɛn dɛn go gi am to wan neshɔn we de du wetin Gɔd want.” (Mat. 21:43) Na di wan dɛn nɔmɔ we de pan di “nyu agrimɛnt,” we Jiova bin tɛl di prɔfɛt Jɛrimaya fɔ tɔk bɔt, go de insay dis nyu neshɔn, we go tan lɛk di Izrɛlayt dɛn na Gɔd in yay. We Jiova bin de tɔk bɔt di wan dɛn we go de pan di nyu agrimɛnt, i bin se: “A go bi dɛn Gɔd ɛn dɛn go bi mi pipul dɛn.”—Jɛr. 31:31-33.

¹⁹ Afta di Izrɛlayt dɛn bin tɔn dɛn bak pan Jiova, i bin mek ɔda pipul dɛn we bin de insay di apɔsul dɛn tɛm, bi in pipul dɛn. Bɔt udat dɛn na Gɔd in pipul dɛn tide na dis wɔl? Aw pipul dɛn we rili lɛk Gɔd go ebul fɔ no di wan dɛn we de wɔship Gɔd di rayt we? Wi go ansa dis kwɛstyɔn insay di nɛks atikul.