Avataarsua aaqqissuussaalluagaavoq. Atuagas­siami Astronomy-mi allaatigineqar­poq galaksit inis­sisimanerat toringaarmat najoq­qutaqarluni aaq­qis­sugaasutul­lusooq ittut. Qanoq taamaat­toqarsin­naava? Ilisimatuut isumaqar­put galaksit galakser­pas­suaqatigiik­kuutaallu sananeqaatinit takus­saan­ngitsunit aqun­neqar­tut.

Avataarsua qanoq taama torer­tigisumik piulersimava? Nalaatsor­nerin­nak­kut pin­ngoriar­tuaarsimasin­naava? Allan Sandage, 1900-kkunni ulloris­sanik ilisimatuut pik­korin­ner­paasa ilaat Guutimillu upperin­nit­toq, qanoq oqar­toq maluginiaruk:

 “Ilimagin­ngil­luin­nar­para aaq­qis­suul­luagaanera nalaatsor­nerin­nak­kut piulersimasin­naasoq. Aaq­qis­suus­sisoqarsimas­saaq.”

Avataarsua tulluaqqissaartumik aaqqissugaammat nunarsuarmi uumassuseqarsinnaavoq. Seqer­nup qanoq sak­kor­tutigisumik ikumanera eqqarsaatigiuk. Nukik ikumatitsisoq sak­kukin­nerugaluar­pat seqineqas­san­ngik­kaluar­poq. Sak­kor­tunerugaluar­pallu seqineq nungus­simas­sagaluar­poq.

Avataarsuani nukiit assigiin­ngitsut ataqatigiil­luin­nar­nerat uumas­suseqarsin­naanermut aalajangiisuuvoq. Ilisimatusar­nermut tun­ngasunik tusagas­sior­toq, Anil Ananthaswamy, allap­poq nukiit taak­kua arlaan­naal­luun­niit allaanerup­pat “ulloris­sat, planetit galaksillu piulersimanavian­ngik­kaluar­tut. Uumas­suseqarsimas­san­ngik­kaluar­poq.”

Nunarsuaq inunnut najugaqarfissaalluarpoq. Nunarsuaq eqqoq­qis­saar­tumik silaan­narsuaqarlunilu naam­mangaar­tumik imeqar­poq. Qaam­mataalu tul­luaq­qis­saar­tumik angis­suseqarmat nunarsuup nikit­tar­nera allan­ngujuip­poq. Atuagas­siaq National Geographic naaper­torlugu “nunarsuarmi geologii, økologii biologiilu ataqatigiil­luin­narmata inun­nit inuuf­figineqarsin­naasutuaavoq”. *

Seqiner­put ulloris­sanit allanit ungasingaarmat nunarsuar­put uumas­suseqarsin­naavoq. Ulloris­sanut allanut qanin­nerugutta qin­ngor­neri pis­sutigalugit inuusin­naasimas­san­ngik­kaluar­pugut. Ilisimatuut naaper­torlugit nunarsuar­put uumas­suseqar­nis­samut tul­luar­tumik galaksimi inis­sisimavoq.

Avataarsua nukiilu pil­lugit ilisimatusar­nik­kut paasis­sutis­sat tun­ngavigalugit fysikeri Paul Davies ima isum­mer­poq: “Silarsuarmi matumani inuunitta nalaatsor­nerin­nak­kut piulersimanera upperiuminaatsip­para. ... Inuuner­put siuner­taqarsimas­saaq.” Davies isumaqan­ngilaq Guuti avataarsuarmik inun­nillu pin­ngor­titsisuusoq. Illimmi qanoq isumaqar­pit? Avataarsua nunarsuarlu uumas­suseqarsin­naanermut ilusilersugaar­pasip­put. Ilusilersuisoqarsimasin­naava?