ەحوبا دەگەن كىم؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
كيەلى جازبالاردا ايتىلعانداي، ەحوبا — ٴبىزدى جاراتقان جالعىز شىنايى قۇداي (ايان 4:11). ىبىرايىم، مۇسا جانە يسا پايعامبارلار ەحوبا قۇدايعا قۇلشىلىق ەتكەن (مۇسانىڭ 1-جازباسى 24:27؛ مۇسانىڭ 2-جازباسى 15:1، 2؛ جوحان 20:17). ول تەك ٴبىر ۇلتتىڭ قۇدايى ەمەس، «بۇكىل جەر بەتىنىڭ» قۇدايى (ٴزابۇر 47:2).
كيەلى جازبالارعا ساي، «ەحوبا» دەگەنىمىز قۇدايدىڭ ەڭ ۇلى ەسىمى (مۇسانىڭ 2-جازباسى 3:15؛ ٴزابۇر 83:18). ەۆرەي تىلىندە بۇل ەسىم «بولۋ» دەگەن ەتىستىكتەن شىققان. كوپ عالىمداردىڭ ويىنشا، ەحوبا دەگەن ەسىم «ول بولعىزادى» دەگەندى بىلدىرەدى. بۇل انىقتاما ەحوبا قۇدايدىڭ جاراتۋشى ٵرى ٶز نيەتىن جۇزەگە اسىرۋشى رەتىندەگى رولىنە ساي (يشايا 55:10، 11). كيەلى جازبالاردان ەحوبانىڭ ەسىمىن عانا ەمەس، ونىڭ قانداي قۇداي ەكەندىگى جانە ونىڭ زور سۇيىسپەنشىلىگى تۋرالى بىلە الامىز (مۇسانىڭ 2-جازباسى 34:5—7؛ لۇقا 6:35؛ جوحاننىڭ 1-حاتى 4:8).
ەۆرەي تىلىندە قۇداي ەسىمى יהוה (ەحبح) دەگەن ٴتورت ارىپتەن، ياعني تەتراگرامماتوننان تۇرادى. بۇل ەسىم قازاق تىلىندە «ەحوبا» دەپ ايتىلادى. قۇداي ەسىمىنىڭ كونە ەۆرەي تىلىندە قالاي دىبىستالعانى بەلگىسىز.
نەگە قۇداي ەسىمىنىڭ ەۆرەي تىلىندە ناقتى قالاي دىبىستالعانى بەلگىسىز؟
كونە ەۆرەي جازۋىندا تەك داۋىسسىز ارىپتەر قولدانىلعان. ەۆرەيشە سويلەيتىن ادامدار قاجەتتى داۋىستى دىبىستاردى ەش قيىندىقسىز وزدەرى قويىپ وقي بەرەتىن. الايدا ەۆرەي جازبالارى («كونە وسيەت») جازىلىپ بىتكەن سوڭ ياھۋديلەردىڭ اراسىندا قۇداي ەسىمىن داۋىستاپ ايتۋعا بولمايدى دەگەن ىرىم پايدا بولدى. سوندىقتان جازبالاردى داۋىستاپ وقىعاندا ولار قۇداي ەسىمىنىڭ ورنىنا «جاراتۋشى يە»، «قۇداي» دەگەن سوزدەردى قولداناتىن بولعان. بۇل ىرىم عاسىرلار بويى تاراپ، قۇداي ەسىمى ەجەلدە قالاي دىبىستالعانى اقىرى ۇمىت بولدى a.
كەيبىرەۋلەر قۇداي ەسىمى «ياحۆە» دەپ دىبىستالۋ كەرەك دەپ پايىمداسا، وزگەلەرى باسقا ۇسىنىستار ايتادى. ٶلى تەڭىز شيىرشىقتارىنداعى مۇسانىڭ 2-جازباسىنىڭ گرەك تىلىندەگى ۇزىندىسىندە قۇداي ەسىمى «ياو» دەپ بەرىلگەن. سونداي-اق ەرتەدەگى گرەك جازۋشىلارىنىڭ ەڭبەكتەرىندە «ياە»، «يابە»، «ياۋە» دەگەن نۇسقالارى دا كەزدەسەدى. الايدا بۇلاردىڭ ەشقايسىسىنىڭ قۇداي ەسىمىنىڭ كونە ەۆرەي تىلىندەگى دىبىستالۋىنا ساي كەلەتىنىن دالەلدەۋ مۇمكىن ەمەس b.
كيەلى جازبالارداعى قۇداي ەسىمىنە قاتىستى جاڭساق پىكىرلەر
جاڭساق پىكىر: «ەحوبا» دەگەن ەسىمدى كيەلى كىتاپقا اۋدارماشىلاردىڭ وزدەرى ەنگىزگەن.
شىندىق: قۇداي ەسىمىنىڭ ەۆرەي تىلىندەگى بالاماسى كيەلى جازبالاردا 7000 عا جۋىق رەت كەزدەسەدى. اۋدارمالاردىڭ كوبىسىندە قۇداي ەسىمى الىنىپ تاستالىپ، ونىڭ ورنىنا «جاراتقان يە»، «قۇداي» دەگەن لاۋازىمدار قولدانىلادى.
جاڭساق پىكىر: بىرەۋلەر قۇدىرەتى شەكسىز قۇداي بىرەۋ بولعاندىقتان، وعان ەسىمنىڭ قاجەتى جوق دەپ ەسەپتەيدى.
شىندىق: قۇدايدىڭ نۇسقاۋىمەن ونىڭ ەسىمى كيەلى جازبالاردا مىڭداعان رەت جازىلعان. سونداي-اق ول قىزمەتشىلەرىن بۇل ەسىمدى قولدانۋعا شاقىرادى (يشايا 42:8؛ جوەل 2:32؛ مالاحي 3:16؛ ريمدىكتەرگە 10:13). ەحوبا قۇداي ەسىمىن ۇمىتتىرۋعا تىرىسقان جالعان پايعامبارلاردى ايىپتاعان (ەرەميا 23:27).
جاڭساق پىكىر: ياھۋديلەردىڭ داستۇرى بويىنشا، قۇداي ەسىمىن كيەلى جازبالاردان الىپ تاستاۋ كەرەك.
شىندىق: ياھۋدي كوشىرمەشىلەرىنىڭ كەيبىرى قۇداي ەسىمىن اۋزىنا الماعانى راس، ٴبىراق ولار ونى ٶز كوشىرمەلەرىنەن الىپ تاستاماعان. قانداي بولعان كۇندە دە، قۇداي ادامداردىڭ داستۇرلەرىنە بولا ٶزىنىڭ زاڭىن بۇزعانىمىزدى قالامايدى (ماتاي 15:1—3).
جاڭساق پىكىر: ەۆرەي تىلىندە ناقتى قالاي دىبىستالاتىنى بەلگىسىز بولعاندىقتان قۇداي ەسىمىن كيەلى جازبالاردان الىپ تاستاۋ كەرەك.
شىندىق: بۇل قۇداي ٶز ەسىمىنىڭ بارلىق تىلدە بىردەي دىبىستالۋىن تالاپ ەتەدى دەگەنمەن پارا-پار. الايدا كيەلى جازبالاردان كورىنەتىندەي، تىلدەرى ٵرتۇرلى بولعان قۇدايدىڭ ەرتەدەگى قىزمەتشىلەرى جالقى ەسىمدەردى ٵرتۇرلى اتاعان.
مىسال ٷشىن يسرايل حالقىنىڭ ٴبيى ەشۋانىڭ ەسىمىن الايىق. ٴبىرىنشى عاسىرداعى قۇداي قىزمەتشىلەرىنىڭ ەۆرەيشە سويلەگەندەرى ەشۋانىڭ ەسىمىن «ەحوشۋا»، ال گرەكشە سويلەگەندەرى «يەسۋس» دەپ ايتقان. كيەلى جازبالاردا ەشۋا دەگەن ەۆرەي ەسىمىنىڭ گرەكشە بالاماسى جازىلعان. دەمەك، ەرتەدەگى قۇداي قىزمەتشىلەرى ەسىمدەردى ٶز تىلدەرىنە ٴتان دىبىستالۋ زاڭدىلىقتارى بويىنشا ايتقان (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 7:45؛ ەۆرەيلەرگە 4:8).
بۇل ەرەجەنى قۇداي ەسىمىنىڭ دىبىستالۋىنا قاتىستى دا قولدانۋعا بولادى. ال ەڭ باستىسى — قۇداي ەسىمىنىڭ كيەلى جازبالارداعى وزىنە تيەسىلى ورىندارىندا تۇرۋى.
a ٴبىر ەنسيكلوپەدياعا ساي، بابىل تۇتقىندىعىنان ورالعاننان كەيىنگى ٴبىر مەزگىلدە ياھۋديلەر ياحۆە ەسىمىن ەرەكشە قاستەرلەي باستادى دا، ونى ادوناي نەمەسە ەلوحيم دەگەن سوزدەرمەن اۋىستىراتىن بولدى («New Catholic Encyclopedia»، ەكىنشى باسىلىمى، 14-توم، 883، 884-بەتتەر).
b كوبىرەك مالىمەت الۋ ٷشىن «كيەلى جازبالار. جاڭا دۇنيە اۋدارماسىنان» «ەۆرەي جازبالارىنداعى قۇداي ەسىمى» دەگەن 4ا-قوسىمشاسىن قاراڭىز.
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
ESSENTIAL BIBLE TEACHINGS
اللا تاعالانىڭ ەسىمى بار ما؟
قۇدايدىڭ كوپ لاۋازىمى بار. مىسالى، قۇدىرەتتى، جاراتۋشى، راببى. ٴبىراق كيەلى كىتاپتا ونىڭ دارا ەسىمى 7000 نان استام رەت كەزدەسەدى.
كۇزەت مۇناراسى
قۇداي تاعالا تۋرالى نە بىلەمىز؟
قۇدايمەن دوس بولۋ ٷشىن الدىمەن ونى تانىپ-ٴبىلۋ كەرەك. ونى قالاي تانىپ-بىلە الامىز؟
كيەلى كىتاپ. سۇراقتار مەن جاۋاپتار
قۇدايدىڭ قانشا اتى بار؟
ادامدار قۇدايدى «اللا»، «جاراتقان يە» دەپ اتايدى. ٴبىراق قۇدايدى جەكە ەسىمىمەن اتاۋ نەگە ماڭىزدى؟
كيەلى كىتاپ تالىمدەرى
كيەلى كىتاپ كۋرسىن باستاپ كورىڭىز
قۇداي ٴسوزى — كيەلى كىتاپتى جەكە تالىمگەرمەن تالقىلاپ كورىڭىز. كۋرس تەگىن.