مازمۇنعا ٶتۋ

قۇ‌تقارىلۋ دە‌گە‌ن نە؟‏

قۇ‌تقارىلۋ دە‌گە‌ن نە؟‏

كيە‌لى كىتاپتىڭ جاۋابى

 ‏«قۇ‌تقارىلۋ» دە‌گە‌ن ٴ‌سوز كيە‌لى كىتاپتىڭ كە‌ي تۇ‌ستارىندا الدە‌كىمنىڭ قانداي دا ٴ‌بىر قاۋىپتە‌ن نە جويىلۋدان امان قالعانىنا نۇ‌سقايدى (‏مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 14:‏13،‏ 14؛‏ ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 27:‏20‏)‏.‏ ٴ‌بىراق كوبىنە‌سە بۇ‌ل ٴ‌سوز كۇ‌نادان بوساۋ ماعىناسىندا قولدانىلادى (‏ماتاي 1:‏21‏)‏.‏ ادام بالاسىنىڭ ٶلىمىنىڭ تۇ‌پكى سە‌بە‌بى كۇ‌نا بولعاندىقتان،‏ كۇ‌نادان قۇ‌تقارىلعان ادام ماڭگى ٶمىر سۇ‌رۋگە ۇ‌مىتتە‌نە الادى (‏جوحان 3:‏16،‏ 17‏)‏ a‏.‏

قۇ‌تقارىلۋ ٷشىن نە ىستە‌ۋ كە‌رە‌ك؟‏

 قۇ‌تقارىلۋ ٷشىن يسا پايعامبارعا سە‌نىم دامىتىپ،‏ سول سە‌نىمدى ونىڭ وسيە‌تتە‌رىنە قۇ‌لاق اسۋمە‌ن تانىتا الاسىز (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 4:‏10،‏ 12؛‏ ريمدىكتە‌رگە 10:‏9،‏ 10؛‏ ە‌ۆرە‌يلە‌رگە 5:‏9‏)‏.‏

 كيە‌لى كىتاپتا ادام سە‌نىمىنىڭ ٴ‌تىرى ە‌كە‌ندىگىن ٸس-‏ارە‌كە‌تىمە‌ن،‏ ياعني مويىنسۇ‌نۋشىلىق تانىتۋمە‌ن دالە‌لدە‌يدى دە‌لىنگە‌ن (‏جاقىپ 2:‏24،‏ 26‏)‏.‏ الايدا ادام قۇ‌تقارىلۋعا ە‌ڭبە‌ك ٴ‌سىڭىرىپ لايىق بولا المايدى.‏ ويتكە‌نى قۇ‌تقارىلۋ راقىممە‌ن بە‌رىلگە‌ن «قۇ‌دايدىڭ سيى» بولىپ تابىلادى (‏ە‌فە‌ستىكتە‌رگە 2:‏8،‏ 9‏)‏.‏

ادام قۇ‌تقارىلۋ ۇ‌مىتىنە‌ن ايىرىلىپ قالۋى مۇ‌مكىن بە؟‏

 ٴ‌يا.‏ مىسالى،‏ سۋعا باتىپ بارا جاتقان ادام قۇ‌تقارىلىپ قالسا دا،‏ ول كە‌يىن قايتادان سۋعا قۇ‌لاپ كە‌تۋى نە سە‌كىرۋى مۇ‌مكىن عوي.‏ تۋرا سول سياقتى،‏ كۇ‌نادان قۇ‌تقارىلعان ادام دا سە‌نىم تانىتۋدى قويسا،‏ ياعني قايتادان كۇ‌ناعا باتسا،‏ قۇ‌تقارىلۋ مۇ‌مكىندىگىن جوعالتادى.‏ سول سە‌بە‌پتى دە كيە‌لى كىتاپ كۇ‌نادان قۇ‌تقارىلعان ماسىحشىلە‌ردى «سە‌نىم ٷشىن ايانباي كۇ‌رە‌سۋگە» شاقىرادى (‏ياھۋدا 3‏)‏.‏ سونداي-‏اق ولارعا:‏ «ٵرى قاراي دا مويىنسۇ‌نعىش بولىپ،‏ قالتىراي قورقىپ،‏ قۇ‌تقارىلۋعا ۇ‌متىلا بە‌رىڭدە‌ر»،‏—‏ دە‌لىنگە‌ن (‏فىلىپىلىكتە‌رگە 2:‏12‏)‏.‏

قۇ‌تقارۋشىمىز كىم؟‏ قۇ‌داي ما،‏ الدە يسا پايعامبار ما؟‏

 قۇ‌داي كيە‌لى كىتاپتا قۇ‌تقاراتىن نە‌گىزگى تۇ‌لعا رە‌تىندە سيپاتتالىپ،‏ كوپ رە‌ت «قۇ‌تقارۋشى» دە‌پ اتالعان (‏سامۋيلدىڭ 1-‏جازباسى 10:‏19؛‏ يشايا 43:‏11؛‏ تيتكە 2:‏10؛‏ ياھۋدا 25‏)‏.‏ بۇ‌عان قوسا،‏ ە‌جە‌لگى زاماندا ٶزىنىڭ يسرايل حالقىن ازات ە‌تۋ ٷشىن ٵرتۇ‌رلى ادامداردى قولدانعان.‏ كيە‌لى كىتاپتا ولار دا «قۇ‌تقارۋشى» دە‌پ اتالعان (‏نە‌حە‌ميا 9:‏27؛‏ بيلە‌ر 3:‏9،‏ 15؛‏ پاتشالار 2-‏جازبا 13:‏5‏)‏.‏ وسى ىسپە‌تتى،‏ يسا دا «قۇ‌تقارۋشى» اتالعان،‏ ويتكە‌نى قۇ‌داي ادامزاتتى كۇ‌نادان ازات ە‌تۋگە يسا ٴ‌ماسىحتىڭ تولە‌م قۇ‌رباندىعىن نە‌گىز ە‌تتى (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 5:‏31؛‏ تيتكە 1:‏4‏)‏ b‏.‏

ٴ‌بارى بىردە‌ي قۇ‌تقارىلا ما؟‏

 جوق،‏ كە‌يبىر ادامدار قۇ‌تقارىلمايدى (‏سالونيكالىقتارعا 2-‏حات 1:‏9‏)‏.‏ بىردە يسادان بىرە‌ۋ:‏ «قۇ‌تقارىلاتىندار از بولاتىنى راس پا؟‏»—‏ دە‌پ سۇ‌راعاندا،‏ ول بىلاي دە‌گە‌ن:‏ «تار ە‌سىكتە‌ن كىرۋگە بارىنشا تىرىسىڭدار.‏ ويتكە‌نى سە‌ندە‌رگە مىنانى ايتامىن:‏ كوپ ادام كىرۋگە ۇ‌متىلاتىن بولادى،‏ ٴ‌بىراق كىرە المايدى» (‏لۇ‌قا 13:‏23،‏ 24‏)‏.‏

ٴ‌بۇ‌كىل ادامزات قۇ‌تقارىلادى دە‌يتىندە‌ردىڭ جاڭساق پىكىرلە‌رى

 جاڭساق پىكىر.‏ قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 15:‏22 دە‌گى «ماسىحپە‌ن بايلانىستاعىلاردىڭ ٴ‌بارى تىرىلە‌دى» دە‌گە‌ن سوزدە‌ر بارشا ادام قۇ‌تقارىلادى دە‌گە‌ندى بىلدىرە‌دى.‏

 شىندىق.‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ بۇ‌ل تاراۋىندا قايتا ٴ‌تىرىلۋ تۋرالى اڭگىمە بولىپ جاتىر (‏قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 15:‏12،‏ 13،‏ 20،‏ 21،‏ 35‏)‏.‏ سوندىقتان «ماسىحپە‌ن بايلانىستاعىلاردىڭ ٴ‌بارى تىرىلە‌دى» دە‌گە‌ن سوزدە‌ر قايتا تىرىلە‌تىندە‌ردىڭ ٴ‌بارى بۇ‌ل سيعا يسا ٴ‌ماسىح ارقىلى يە بولاتىنىن عانا بىلدىرە‌دى (‏جوحان 11:‏25‏)‏.‏

 جاڭساق پىكىر.‏ تيتكە 2:‏11 دە‌گى «قۇ‌دايدىڭ بۇ‌كىل ادامزاتقا قۇ‌تقارىلۋدى ۇ‌سىناتىن راقىمى» دە‌گە‌ن سوزدە‌ر بۇ‌كىل ادامزاتتىڭ قۇ‌تقارىلاتىنىنا نۇ‌سقايدى (‏«جاڭا ٶمىر» باسپاسىنىڭ اۋدارماسى)‏.‏

 شىندىق.‏ گرە‌كتىڭ «بۇ‌كىل» دە‌پ اۋدارىلعان ٴ‌سوزىنىڭ «ٵرتۇ‌رلى»‏ c دە‌گە‌ن ماعىناسى دا بار.‏ دە‌مە‌ك،‏ تيتكە 2:‏11 دە شىن مانىندە قۇ‌داي ٵرتۇ‌رلى ادامداردىڭ قۇ‌تقارىلۋىنا جول اشقانى تۋرالى ايتىلعان.‏ بۇ‌عان «ٵربىر ۇ‌لتتان،‏ رۋدان،‏ حالىقتان جانە تىلدە‌ن شىققان» ادامدار دا كىرە‌دى (‏ايان 7:‏9،‏ 10‏)‏.‏

 جاڭساق پىكىر.‏ پە‌تىردىڭ 2-‏حاتى 3:‏9 داعى «[قۇ‌داي] بىردە-‏ٴ‌بىر ادامنىڭ جويىلماي،‏ ٴ‌بارىنىڭ وكىنگە‌نىن قالايدى» دە‌گە‌ن سوزدە‌ر ٵربىر ادامنىڭ قۇ‌تقارىلاتىنىن بىلدىرە‌دى.‏

 شىندىق.‏ قۇ‌داي بارلىق ادامنىڭ قۇ‌تقارىلعانىن قالايدى‏،‏ ٴ‌بىراق ول ە‌شكىمدى قۇ‌تقارۋ ٷشىن جاساعان شاراسىن قابىل الۋعا ماجبۇ‌رلە‌مە‌يدى‏.‏ ونىڭ كىتابىندا «قۇ‌دايسىزداردىڭ سوتتالىپ،‏ جويىلاتىن كۇ‌نى‏» جايىندا ايتىلعان (‏پە‌تىردىڭ 2-‏حاتى 3:‏7‏)‏.‏

a كيە‌لى جازبالاردا كە‌يبىر ادامدارعا «قۇ‌تقارىلدىڭدار» دە‌گە‌ن ٴ‌سوز قولدانىلعان.‏ ٴ‌بىراق تولىق ماعىنادا ولار كۇ‌نا مە‌ن ولىمنە‌ن بولاشاقتا عانا قۇ‌تقارىلادى (‏ە‌فە‌ستىكتە‌رگە 2:‏5؛‏ ريمدىكتە‌رگە 13:‏11‏)‏.‏

b ‏«يسا» دە‌گە‌ن ە‌سىم «ە‌حوبا—‏قۇ‌تقارۋشى» دە‌گە‌ندى بىلدىرە‌تىن «ە‌حوشۋا» دە‌گە‌ن ە‌ۆرە‌ي ە‌سىمىنە‌ن شىققان.‏

c دال وسى گرە‌ك ٴ‌سوزى ماتاي 5:‏11 دە دە قولدانىلعان.‏ ول جە‌ردە يسانىڭ ٸزباسارلارىن جۇ‌رت «ٵرتۇ‌رلى» جالا جاۋىپ جاماندايتىنى ايتىلعان (‏«جاڭا ٶمىر» باسپاسىنىڭ اۋدارماسى)‏.‏