نەگىزگى تاقىرىپ
پورنوگرافيا جاي عانا سۋ ما، الدە ۋ ما؟
بۇگىندە پورنوگرافيا a دۇنيەنى جايلاپ كەتكەن. ونى كەز كەلگەن جەردەن — جارناما، ٴسان الەمى، كينو، مۋزىكا، جۋرنال، سونداي-اق تەلەديدار، بەينەويىندار، سمارتفون، ٴموبيلدى قۇرىلعىلار، سۋرەتتەرمەن بولىسۋگە ارنالعان سايتتاردان نە باسقا دا ۆەب-سايتتاردان — تابۋعا بولادى. ادامداردىڭ پورنوگرافياعا ەتتەرى ۇيرەنىپ كەتكەن كورىنەدى. پورنوگرافياعا قۇنىعىپ كەتكەندەردىڭ سانى بارعان سايىن ٶسىپ، بۇرىن-سوڭدى بولماعان دەڭگەيگە جەتتى ( «پورنوگرافيا جايلى دەرەكتەر» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.).
پورنوگرافيانىڭ سىر-سيپاتى دا وزگەرىپ جاتىر. پروفەسسور گەيل داينس بىلاي دەيدى: «ازعىن بەينەلەردىڭ شەكتەن شىققانى سونشا — كەزىندە جاعا ۇستاتقان پورنوگرافيانىڭ ەڭ انايى ٴتۇرى بۇگىندە كادىمگى نارسە بولىپ كەتكەن».
كەڭ ەتەك الىپ جاتقان وسى ۇردىسكە ٴسىز قالاي قارايسىز؟ پورنوگرافيا جاي ۋاقىت وتكىزۋدىڭ زيانسىز جولى ما، الدە سانانى ۋلايتىن دەرت پە؟ كيەلى كىتاپتا: «ٵربىر جاقسى اعاش جاقسى جەمىس، ال ناشار اعاش ناشار جەمىس بەرەدى»،— دەلىنگەن (ماتاي 7:17). ال پورنوگرافيا قانداي جەمىس بەرەدى؟ جاۋابىن ٴبىلۋ ٷشىن پورنوگرافياعا قاتىستى ٷش ماڭىزدى سۇراقتى قاراستىرايىق.
پورنوگرافيا ادامعا قالاي اسەر ەتەدى؟
مامانداردىڭ پىكىرى. ادامنىڭ پورنوگرافياعا قاتتى تاۋەلدى بولىپ كەتەتىنى سونشا — ٴتىپتى كەيبىر ماماندار مەن دارىگەرلەر ونى ەسىرتكىگە تەڭەيدى.
عالامتورداعى پورنوگرافياعا اۋەس بولعان بولات b بىلاي دەيدى: «مەنى ەشتەڭە توقتاتا المادى. ادام قالىبىنان كەتىپ، ەسەڭگىرەپ ٴجۇردىم. دىرىلدەپ، باسىم اۋراتىنداي حالگە جەتتىم. پورنوگرافيانى كورمەۋگە جىلدار بويى كۇش سالسام دا، سول ادەتىمنەن ارىلا الماعان ەدىم».
پورنوگرافيا كورۋدى قۇمارتاتىندار ٴجيى وزدەرىنىڭ بۇل ادەتىن جاسىرادى. ولار تۇيىقتانىپ كەتەدى جانە وتىرىك ايتۋعا بەيىم كەلەدى. سوندىقتان دا ولاردىڭ كوبىسى جالعىزدىق، ۇيات، ۋايىم، جان كۇيزەلىسى جانە اشۋ سياقتى سەزىمدەردەن زارداپ شەگەدى. كەيبىر جاعدايلاردا مۇنداي ادامدار ٴتىپتى ٶز-وزدەرىنە قول جۇمساۋى مۇمكىن. كەزىندە پورنوگرافيانى كۇنىگە دەرلىك ۇيالى تەلەفونىنا جۇكتەپ وتىرعان سارسەن بىلاي دەيدى: «مەن باسقالاردان وقشاۋلانىپ جۇرەتىنمىن جانە كوڭىل كۇيىم جابىرقاۋلى بولاتىن. ٶزىمدى تۇككە تۇرعىسىز، كىنالى، جالعىز جانە قۇلدىقتا جۇرگەندەي سەزىنەتىنمىن. كومەك ىزدەۋگە قاتتى ۇيالاتىنمىن ٵرى قورقاتىنمىن».
پورنوگرافيانى ٴبىر ساتكە كورىپ قالۋدىڭ ٶزى ادامعا جامان اسەر ەتۋى مۇمكىن. پورنوگرافيانىڭ اسەرىن زەرتتەيتىن دجۋديت رەيسمان ەسىمدى عالىم قۇراما شتاتتاردىڭ سەنات كوميتەتىنىڭ الدىندا ٴسوز سويلەپ، بىلاي دەگەن: «پورنوگرافيالىق بەينەلەر ادامنىڭ ەسىندە بىردەن، ەرىكسىز تۇردە، بىراق ۇزاق ۋاقىتقا قالاتىن جانە ٶشىرۋ قيىن نە ٴتىپتى مۇمكىن ەمەس بيوحيميالىق دەڭگەيدە ٸز قالدىرىپ، ادام ساناسىنا تاڭباداي باسىلادى دا، ميدى وزگەرىسكە ۇشىراتادى». پورنوگرافيالىق ۆەب-سايتتاردى كورىپ قالعان 19 جاسار سابينا بىلاي دەيدى: «سول بەينەلەر سانامدا جاتتالىپ قالدى جانە كۇتپەگەن جەردەن قايتا جاڭعىرادى. ولاردى سانامنان ەشقاشان ٶشىرىپ تاستاي المايتىن سياقتىمىن».
قورىتىندى: پورنوگرافيا ادامدى ٶز قۇلىنا اينالدىرادى جانە قۇرباندارىن ازاپقا سالادى (پەتىردىڭ 2-حاتى 2:19).
پورنوگرافيا وتباسىلارعا قالاي اسەر ەتەدى؟
مامانداردىڭ پىكىرى. «پورنوگرافيانىڭ كەسىرىنەن وتباسىلار ويران بولىپ، ەرلى-زايىپتىلاردىڭ قارىم-قاتىناسى بۇزىلادى» (ۆەندي مەن لاري مولتس جازعان «پورنوگرافيانىڭ تۇزاعى» كىتابىنان).
پورنوگرافيا ەرلى-زايىپتىلاردىڭ قارىم-قاتىناسىنا كەلەسىدەي جولدارمەن زيان كەلتىرەدى:
جۇبايلاردىڭ ٴبىر-بىرىنە سەنىم ارتۋلارىن قيىنداتىپ، سۇيىسپەنشىلىكتەرىن سۋىتادى جانە ٴبىر-بىرىنە دەگەن ىقىلاس-ىنتاسىنىڭ جوعالۋىنا سەبەپ بولادى (ناقىل سوزدەر 2:12—17).
وزىمشىلدىككە، ەموسيالىق جاعىنان ەنجار بولۋعا جانە جۇبايىن قاناعات تۇتپاۋعا اكەپ سوقتىرادى (ەفەستىكتەرگە 5:28، 29).
بۇرىس جىنىستىق قاتىناس جايلى قيالداۋعا تۇرتكى بولىپ، ورىنسىز قۇمارتۋ سەزىمدەرىن وياتادى (پەتىردىڭ 2-حاتى 2:14).
جۇبايىن ورەسكەل جىنىستىق قاتىناسقا كۇشتەۋگە يتەرمەلەيدى (ەفەستىكتەرگە 5:3، 4).
سەزىمدەرى باسقا بىرەۋگە اۋىپ، جۇبايىنىڭ كوزىنە ٴشوپ سالىپ، ساتقىندىق جاساۋعا اكەپ سوقتىرادى (ماتاي 5:28).
كيەلى كىتاپ ەرلى-زايىپتىلارعا ٴبىر-بىرىنە «وپاسىزدىق جاساماۋدى» وسيەت ەتەدى (مالاحي 2:16). ساتقىندىق — وتباسىلاردى ويران ەتىپ، بولەك تۇرۋ مەن اجىراسۋعا اكەپ سوقتىراتىن وپاسىزدىقتىڭ ٴتۇرى. ال بۇل وتباسىندا بالالاردىڭ جانىن جارالايدى.
پورنوگرافيا بالالارعا تىكەلەي دە زيان تيگىزەدى. جوعارىدا سوزدەرى كەلتىرىلگەن بولات بىلاي دەيدى: «شامامەن ون جاسىمدا تىعىلىسپاق ويناپ ٴجۇرىپ، كەزدەيسوق اكەمنىڭ پورنوگرافيالىق جۋرنالدارىن تاۋىپ الدىم. ونداعى بەينەلەرگە كوڭىلىم نەگە اۋعانىن تۇسىنبەسەم دە، ولاردى جاسىرىن كورە باستادىم. سول جاستان باستاپ ەسەيگەنگە دەيىن بۇل زياندى ادەتىمە اينالدى». زەرتتەۋلەرگە ساي، پورنوگرافيا جاسوسپىرىمدەردىڭ ەرتە جاستان جىنىستىق ٶمىردى باستاۋعا، كەز كەلگەن اداممەن توسەك قاتىناسىنا تۇسۋگە، جىنىستىق قاتىناستا ورەسكەل بولۋعا يتەرمەلەپ، ەموسيالىق جانە پسيحيكالىق جاعىنان تۇراقسىز بولۋعا اكەپ سوقتىرادى.
قورىتىندى: پورنوگرافيا سۇيىسپەنشىلىككە تولى قارىم-قاتىناستى بۇزىپ، جۇرەككە دەرت سالادى جانە كوپ قايعى اكەلەدى (ناقىل سوزدەر 6:27).
پورنوگرافياعا قاتىستى قۇدايدىڭ كوزقاراسى قانداي؟
قۇداي سوزىندە بىلاي دەلىنگەن: «سوندىقتان... دەنە مۇشەلەرىڭنەن تۋىندايتىن ازعىندىق، ارام ىستەر، ٴناپسىقۇمارلىق، زياندى قۇمارلىق جانە پۇتقا تابىنۋشىلىق بولىپ تابىلاتىن اشكوزدىك سياقتى بەيىمدىلىكتەرىڭدى ولتىرىڭدەر» (قولوستىقتارعا 3:5).
ٴبىر سوزبەن ايتقاندا، ەحوبا c قۇداي پورنوگرافيانى جەك كورەدى. بىراق بۇل ونىڭ جىنىستىق قاتىناسقا دەگەن كوزقاراسى تىم قاتاڭ دەگەندى بىلدىرمەيدى. ويتكەنى ەحوبا ادامدى جىنىستىق قاتىناستا بولۋ قابىلەتىمەن جاراتتى جانە ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ونى ٴبىر-بىرىنە ٴلاززات سيلاۋ ٷشىن، ەموسيالىق جاعىنان جاقىنداۋ ٷشىن جانە دۇنيەگە بالا اكەلۋ ٷشىن قولدانعانىن قالاعان (جاقىپ 1:17).
ولاي بولسا، نەگە ەحوبا پورنوگرافيانى جەك كورەدى دەي الامىز؟ بۇنىڭ بىرنەشە سەبەبىن قاراستىرىپ كورەيىك.
ەحوبا قۇداي پورنوگرافيا ادامنىڭ ٶمىرىن ويران ەتەتىنىن بىلەدى (ەفەستىكتەرگە 4:17—19).
ول ٴبىزدى جاقسى كورىپ، بىزگە زيان كەلتىرۋى مۇمكىن نارسەلەردەن قورعاعىسى كەلەدى (يشايا 48:17، 18).
ەحوبا ادامنىڭ وتباسىن ساقتاپ قالعىسى كەلەدى (ماتاي 19:4—6).
ٴبىزدىڭ ونەگەلىك جاعىنان تازا بولعانىمىزدى جانە باسقالاردىڭ قۇقىقتارىن قۇرمەتتەگەنىمىزدى قالايدى (سالونيكالىقتارعا 1-حات 4:3—6)
ٴبىزدىڭ بالالى بولۋ قابىلەتىنە قۇرمەتپەن قاراپ، ونى دۇرىس جولمەن قولدانعانىمىزدى قالايدى (ەۆرەيلەرگە 13:4).
ەحوبا پورنوگرافيادان جىنىستىق قاتىناسقا قاتىستى شايتاننىڭ بۇلىنگەن، ٶزىمشىل قوزقاراسى كورىنىس تاباتىنىن بىلەدى (جاراتىلىس 6:2؛ ياھۋدا 6، 7).
قورىتىندى: پورنوگرافيا ادامنىڭ قۇدايمەن قارىم-قاتىناسىن بۇزادى (ريمدىكتەرگە 1:24).
دەسە دە پورنوگرافيانىڭ قۇرساۋىنان ازات بولعىسى كەلەتىندەرگە ەحوبا قۇدايدىڭ جانى قاتتى اشيدى. كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «جاراتقان — مەيىرباندى دا راقىمدى، تەز قاھارلانبايتىن، تىم قايىرىمدى. نەدەن جاراتىلدىق، سونى تۇگەل بىلەدى، توپىراقتان ەكەنىمىز ونىڭ ەسىندە» (زابۋر 102:8، 14). قۇداي كىشىپەيىل جانداردى «مەيىرىمدىلىگى مەن راقىمىنا يە بولۋلارى» ٷشىن وزىنە بەت بۇرۋعا شاقىرادى (ەۆرەيلەرگە 4:16؛ «پورنوگرافيانىڭ قۇرساۋىنان بوساۋ» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.).
كوپتەگەن ادام قۇدايدىڭ كومەگىن قابىل الدى. بۇل كومەك قانشالىقتى پايدالى؟ جامان ادەتتەرىنەن ارىلعان ادامدار جايلى كيەلى كىتاپتا بىلاي دەپ جازىلعان: «بىراق يەمىز يسا ٴماسىحتىڭ اتىمەن جانە قۇدايىمىزدىڭ رۋحىمەن تازاردىڭدار، قاسيەتتى بولدىڭدار ٵرى ٵدىل دەپ جاريالاندىڭدار» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 6:11). مۇنداي ادامدار ەلشى پاۋىل سياقتى: «سەبەبى ماعان كۇش-قۋات بەرۋشىنىڭ ارقاسىندا ٴبارىن دە ىستەي الامىن»،— دەپ ايتا الادى (فىلىپىلىكتەرگە 4:13).
پورنوگرافيا كورۋ ادەتىنەن ارىلعان سابينا بىلاي دەيدى: «پورنوگرافيانىڭ قۇرساۋىنان ازات بولۋعا تەك ەحوبا عانا كومەكتەسە الادى. كومەگى مەن باسشىلىعىن سۇراساڭ، ونىڭ كوز الدىندا تازا بولاسىڭ. ول سەنى ەشقاشان تاستاپ كەتپەيدى».
