MŨTUMIA mũthĩni wa ndigwa akahĩmbĩria kamwana gake ka mũmwe. Arona ta arĩ kĩroto. Kahinda kanini kahĩtũku, egũkanyitĩte karĩ gakuũ. Mũtumia ũcio akarora kamwana gake, agakena mũno ona gacanjamũkĩte. Mũndũ ũrĩa ũgeneire mũtumia ũcio akamwĩra ũũ: “Ta rora, mũrũguo e muoyo.”

Kamwana kau kaariũkirio hakuhĩ mĩaka 3,000 mĩhĩtũku. Tũthomaga ũhoro ũcio thĩinĩ wa 1 Athamaki mũrango wa 17. Mũgeni ũrĩa waceereire mũtumia ũcio aarĩ mũnabii Elija. Ĩ nake mũtumia ũcio? Aarĩ mũtumia wa ndigwa watũũraga taũni-inĩ ya Zarefathu, na ndagwetetwo rĩĩtwa rĩake. Kũriũkio kwa mũriũ ũcio wake nĩ ũmwe wa maũndũ marĩa meekĩrire wĩtĩkio wake hinya mũno ũtũũro-inĩ wake. Tũgĩthuthuria ũhoro wake, nĩ tũkwĩruta maũndũ ma bata mũno.

Jehova nĩ oigĩte atĩ nĩ kũngĩagĩire na ng’aragu nene hĩndĩ ya wathani wa Ahabu, mũthamaki warĩ mũũru wa Isiraeli. Thutha wa Elija kũratha ũhoro wa ng’aragu ĩyo, Jehova nĩ aamũhithire nĩguo ndakooragũo nĩ Ahabu. Aamũheaga irio na njĩra ya kĩama kũgerera mahuru, makamũrehagĩra mũgate na nyama. Jehova agĩcoka akĩra Elija ũũ: “Ũkĩra ũthiĩ Zarefathu, itũũra rĩa Zidoni, ũgatũũre kuo; na atĩrĩrĩ, nĩnjathĩte mũtumia wa ndigwa wakuo akũheage irio.”—1 Ath. 17:1-9.

Hĩndĩ ĩrĩa Elija aakinyire Zarefathu, nĩ onire mũtumia wa ndigwa warĩ mũthĩni waunaga ngũ. Hihi ũcio nĩwe mũtumia ũrĩa eerĩtwo atĩ nĩ arĩmũheaga irio? Angĩahotire atĩa kũheaga Elija irio na we mwene aarĩ mũgiĩki? O na angĩkorũo hihi Elija aarĩ na nganja-rĩ, nĩ aambĩrĩirie kwaria na mũtumia ũcio. Aamwĩrire ũũ: ‘Ndagũthaitha ndehera tũũĩ na kaihũri nyue.’ Rĩrĩa aathiaga kũmũgĩrĩra maĩ, akĩongerera ũũ: “Ndagũthaitha ũndehanĩrie na kenyũ ka mũgate.” (1 Ath. 17:10, 11) Mũtumia  ũcio ndangĩonire ũrĩ ũndũ mũritũ kũhe mũgeni ũcio maĩ, no nĩ aaritũhĩirũo mũno rĩrĩa aahoirũo mũgate.

Aacokeirie Elija ũũ: “O ta ũrĩa Jehova Ngai waku atũũraga muoyo-rĩ, ndirĩ na kamũgate tiga o kamũtu ka rũhĩ rũmwe ke ndigithũ-inĩ, o na tũguta tũnini twĩ cuba-inĩ; na atĩrĩrĩ, rĩu ndĩrongania tũkũ nĩguo ‘thiĩ ngagathondeke ndĩkaruge nĩ ũndũ wakwa niĩ mwene, o na mũrũ wakwa, nĩguo tũkarĩe tũcoke tũkue.” (1 Ath. 17: 12) Rekei tuone ũrĩa tũngĩĩruta kuumana na ndeereti ĩyo yao.

Mũtumia ũcio nĩ aamenyire atĩ Elija aarĩ Mũisiraeli wetigĩrĩte Ngai. Tũmenyaga ũguo kuumana na ciugo ici ciake: “O ta ũrĩa Jehova Ngai waku atũũraga muoyo.” Ona gũtuĩka nĩ harĩ maũndũ aamenyete megiĩ Ngai wa Isiraeli, ndaamũmenyete wega ũndũ angĩahũthĩrire ciugo “Ngai wakwa” akĩaria ũhoro wa Jehova. Aatũraga Zarefathu itũũra rĩarĩ Zidoni thĩinĩ wa Foinike. No kũhoteke atũũri a Zarefathu maarĩ athathaiya a Baali. O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ onete kaũndũ kega thĩinĩ wa mũtumia ũcio wa ndigwa.

O na gũtuĩka aatũraga kũndũ kwarĩ na athathaiya a ngai cia maheeni-rĩ, nĩ onanirie wĩtĩkio. Jehova aatũmire Elija kũrĩ mũtumia ũcio nĩguo Elija, o hamwe na mũtumia ũcio magunĩke. No twĩrute ũndũ wa bata kuumana na ũndũ ũcio.

O na gũtuĩka kwarĩ na ũthathaiya wa Baali thĩinĩ wa Zarefathu, ti andũ othe a itũũra rĩu maathathayagia Baali. Rĩrĩa Jehova aatũmire Elija kũrĩ mũtumia ũcio wa ndigwa, nĩ onanirie atĩ nĩ onaga andũ arĩa makoragwo na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire o na angĩkorũo ti ndungata ciake. Hatarĩ nganja, “thĩinĩ wa ndũrĩrĩ ciothe mũndũ ũrĩa ũmwĩtigagĩra na ageka maũndũ ma ũthingu nĩetĩkagĩrũo nĩwe.”—Atũm. 10:35.

Hihi nĩ andũ aigana thĩinĩ wa gĩcigo kĩanyu matariĩ ta mũtumia wa ndigwa wa Zarefathu? O na gũtuĩka no makorũo mathiũrũrũkĩirio nĩ athathaiya a ndini cia maheeni, no makorũo na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire. No makorũo na ũmenyo mũnini wĩgiĩ Jehova kana makorũo matarĩ, na nĩ ũndũ ũcio no mabatare ũteithio nĩ getha moke ũthathaiya-inĩ wa ma. Hihi wee nĩ ũcaragia na ũgateithia andũ ta acio?

Ta wĩcirie ũrĩa Elija eerire mũtumia ũcio wa ndigwa eke. Aakoretwo eera Elija atĩ thutha wa kũruga kamũtu karĩa aatigarĩtie, marĩe na mũriũ wake, no gũkua mangĩakuire. Ĩndĩ, Elija aamwĩrire ũũ: “Tiga gwĩtigĩra, thiĩ wĩke o ta ũguo woiga; no rĩrĩ, amba ũ’thondekere kamũgate kanini kaguo, ũndehere, na thutha wa ũguo wĩthondekere wee mwene mwĩ na mũrũguo. Nĩ gũkorũo Jehova, Ngai wa Isiraeli, oigĩte ũũ: Ndigithũ ĩo ya mũtu ndĩninũka, o na kana cuba ũcio wa maguta ũninũke, tiga o mũthenya ũrĩa Jehova akoiria mbura gũkũ thĩ.”—1 Ath. 17:11-14.

No gũkorũo andũ amwe mangĩoigire ũũ: ‘Nĩ itherũ ũrĩ narĩo, tũngĩkũhe irio ciitũ atĩa na tũtirĩ na ingĩ?’ No ũguo tiguo mũtumia ũcio oigire. O na gũtuĩka ndaarĩ na ũmenyo mũingĩ wĩgiĩ Jehova, nĩ eetĩkĩrie Elija na agĩka ũrĩa orĩtio eke. Hatarĩ nganja, wĩtĩkio wake nĩ wageririo na njĩra nene. Na githĩ rĩu ti itua rĩa ũũgĩ aatuire!

Ngai ndaatiganĩirie mũtumia ũcio wa ndigwa mũthĩni. O ta ũrĩa Elija aamwĩrĩte, Jehova aatigĩrĩire atĩ kamũtu na tũmaguta twake itinathira, igĩthiĩ na mbere kũmatũũria muoyo marĩ na mũriũ wake na Elija, nginya rĩrĩa ng’aragu yathirire. Ma nĩ atĩ, “ndigithũ ĩo ndĩigana gũthira mũtu, o na kana cuba ũgĩthira maguta, o ta ũrĩa uuge wa Jehova watariĩ ũrĩa aaririe na kanua ka Elija.” (1 Ath. 17:16; 18:1) Korũo  mũtumia ũcio ndeekire ũrĩa eerĩtwo, mũgate ũrĩa angĩarugire kuumana na kamũtu na tũguta tũu twake nĩcio cingĩarĩ irio ciake cia mũico. Ĩndĩ, nĩ onanirie wĩtĩkio, akĩĩhoka Jehova na akĩamba kũhe Elija gĩa kũrĩa.

Ũndũ ũrĩa tũngĩĩruta kuumana na ũndũ ũcio nĩ atĩ Jehova nĩ arathimaga arĩa monanagia wĩtĩkio. Ũngĩonania wĩtĩkio rĩrĩa ũragerio, Jehova nĩ egũgũteithia. Nĩ arĩkũheaga mabataro maku, agakũgitĩra, na agakorũo arĩ Mũrata nĩguo agũteithie kũhiũrania na magerio maku.—Tham. 3:13-15.

Ĩkĩaria ũhoro wa mũtumia ũcio wa ndigwa, ngathĩti ya Zion’s Watch Tower ya mwaka wa 1898 yoigĩte ũũ: “Mũtumia ũcio nĩ oonanirie wĩtĩkio na agĩathĩka, nĩ ũndũ ũcio akĩheo ũteithio nĩ Jehova kũgerera Mũnabii; korũo mũtumia ũcio ndoonanirie wĩtĩkio, no kũhoteke Jehova nĩ angĩacaririe mũtumia ũngĩ wa ndigwa ũngĩoonanirie wĩtĩkio. O ũndũ ũmwe na ũguo, kũrĩ hĩndĩ Jehova angĩtĩkĩria wĩtĩkio witũ ũgerio. Tuonania wĩtĩkio agatũrathima, ĩndĩ twaga, tũkoorũo nĩ irathimo ciake.”

Rĩrĩa twacemania na magerio twagĩrĩirũo gũcaria ũtongoria wa Jehova kuuma Bibilia-inĩ na mabuku-inĩ ma ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete. Tũgacoka tũkarũmĩrĩra ũtongoria wa Jehova o na angĩkorũo tũrona ũrĩ ũndũ mũritũ gwĩka ũguo. Hatarĩ nganja, nĩ tũrĩrathimagwo tweka kũringana na thimo ĩno: “Ĩhokage Jehova na ngoro yaku yothe, ũtigage gwĩtiirania na mbuguĩro yaku mwene; Mwĩtĩkagĩre o we mĩthiĩre-inĩ yaku yothe, nacio njĩra ciaku nĩarĩkũrũngagĩra.”—Thim. 3:5, 6.

Wĩtĩkio wa mũtumia ũcio wa ndigwa nĩ wageririo riita rĩa kerĩ. Bibilia yugaga ũũ: “Thutha wa maũndũ macio, mũrũ wa mũtumia ũcio mwene nyũmba ĩo akĩrũara; naguo mũrimũ ũkĩmwĩhĩra mũno o nginya akĩaga gũcoka kũhihia.” Mũtumia ũcio akĩgeria kuonania gĩtũmi gĩa thĩna ũcio, arĩ na ihooru eerire Elija ũũ: “Ndĩ na ũhoro ũrĩkũ nawe, wee mũndũ wa Ngai? Anga wokire gũkũ gwakwa ũtũme mehia makwa maririkanwo, ũnjũragĩre mũrũ wakwa!” (1 Ath. 17:17, 18) Nĩ kĩĩ gĩatũmire arie ciugo icio aarĩ na ruo ũguo?

Hihi nĩ kũririkana aaririkanire mehia eekĩte tene? Hihi eeciragia atĩ nĩ Ngai wamũherithagia na atĩ Ngai atũmĩte Elija nĩguo orage mwana wake? Bibilia ndĩtwĩraga, ĩndĩ harĩ ũndũ ũmwe tũmenyaga wega: Mũtumia ũcio wa ndigwa ndaigana kuuga atĩ Ngai nĩ aagĩte kĩhooto.

No mũhaka akorũo Elija nĩ aamakĩtio mũno nĩ gĩkuũ kĩa mũriũ wa mũtumia ũcio, na ningĩ nĩ rĩciria rĩa mũtumia ũcio rĩa atĩ nĩwe watũmĩte ũndũ ũcio ũmũkore. Arĩkia gũkuua kamwana kau na agĩgatwara kanyũmba ka igũrũ, Elija aahoire ũũ: “Wee Jehova Ngai wakwa, kaĩ warehere mũtumia ũyũ wa ndigwa ndũũraga gwake ndĩ mũgeni ũũru, woraga mũrũwe?” Mũnabii ũcio ndangĩomĩrĩirie kuona ũrĩa rĩĩtwa rĩa Ngai rĩngĩahakirũo gĩko korũo mũtumia ũcio wa ndigwa mũtaana nĩ angĩathiire na mbere kũnyamarĩka. Nĩ ũndũ ũcio Elija agĩkaĩra Ngai akĩmwĩra ũũ: “Wee Jehova Ngai wakwa, ndagũthaitha ũreke muoyo wa mwana ũyũ ũmũcokerere.”—1 Ath. 17:20, 21.

Jehova nĩ aathikĩrĩirie. Mũtumia ũcio wa ndigwa nĩ aarũmbũyĩtie mabataro ma mũnabii wake na akonania wĩtĩkio. No kũhoteke Jehova aarekereirie kamwana kau gakue tondũ nĩ aamenyaga atĩ nĩ angĩakariũkirie. Nĩ aamenyaga atĩ kũriũka gwa kamwana kau kũrĩa kwarĩ kwa mbere kũgwetwo thĩinĩ wa Maandĩko nĩ kũngĩaheire nginya njiarũa cia mahinda mookĩte mwĩhoko. Rĩrĩa Elija aakaĩire Jehova, nĩ aacokirie kamwana kau muoyo. Ta hũũra mbica ũrĩa mũtumia ũcio aaiguire rĩrĩa Elija aamwĩrire ũũ: “Ta rora, mũrũguo e muoyo”! Mũtumia ũcio eerire Elija ũũ: “Rĩu ndĩ kũmenya atĩ wĩ mũndũ wa Ngai, o na atĩ ũhoro wa Jehova ũrĩa ũkwario na kanua gaku nĩ wa ma.”—1 Ath. 17:22-24.

Ibuku rĩa 1 Athamaki mũrango wa 17 rĩticokaga kũgweta mũtumia ũcio rĩngĩ. O na kũrĩ ũguo-rĩ, tondũ Jesu nĩ aacokire akĩaria ndeto njega ciĩgiĩ mũtumia ũcio, no kũhoteke mũtumia ũcio nĩ aatũũrire arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova. (Luk. 4:25, 26) Rũgano rwake rũtũrutaga atĩ Ngai nĩ arathimaga andũ arĩa mekaga ndungata ciake maũndũ mega. (Mat. 25:34-40) Nĩ ruonanagia atĩ Ngai nĩ aheaga ndungata ciake njĩhokeku mabataro ma cio, o na rĩrĩa maũndũ marĩ maritũ. (Mat. 6:25-34) Ningĩ ũhoro ũcio nĩ wonanagia atĩ Jehova nĩ eriragĩria mũno kũriũkia arĩa makuĩte, na arĩ na ũhoti wa gwĩka ũguo. (Atũm. 24:15) Hatarĩ nganja, icio nĩ itũmi njiganu cia kũririkanaga mũtumia ũcio wa ndigwa wa Zarefathu.