DILONGI 6
Mfunu ya Bikalulu ya Mbote
BIKALULU YA MBOTE KE TENDULA NKI?
Bantu yina ke vandaka ti bikalulu ya mbote ke zabaka mambu yina kele mbote mpi yina kele mbi. Bo ke monaka ve nde diambu mosi kele ya mbote to ya mbi na kutadila mutindu bo ke kudiwa na ntangu mosi buna. Kansi bo ke bikaka nde minsiku ya bikalulu ya mbote kutwadisa bo na mambu yonso yina bo ke salaka ata ntangu bantu ya nkaka ke mona bo ve.
SAMBU NA NKI BIKALULU YA MBOTE KELE MFUNU?
Bana ke waka mambu mingi ya luvunu na yina me tala mambu ya mbote mpi mambu ya mbi mu mbandu, na banduku na bo ya nzo-nkanda, na miziki yina bo ke landaka, na bafilme mpi na mambu yina bo ke talaka na televizio. Mambu ya mutindu yai lenda sala nde bana kukuma ti badute sambu na mambu yina bo ke longuka.
Mambu yai ke vandaka mpasi sambu na batoko. Mukanda mosi (Beyond the Big Talk) ke tuba nde: “Batoko fwete bakisa nde bantu mingi ta pusa bo na kusala mambu na mutindu mosi buna sambu bantu ya nkaka kusepela na bo mpi bo fwete longuka na kubaka balukanu yina ta pusa bo na kusala mambu ya mbote ata yo ke sepedisa ve banduku na bo.” Yo yina, bibuti fwete longa bana na bo mambu yai na ntwala nde bo kuma bambuta.
MUTINDU YA KULONGA BANA BIKALULU YA MBOTE
Longa bo mbote-mbote mambu ya mbote mpi ya mbi.
MUNSIKU YA BIBLIA: “Bantu ya kuyela . . . ke sadilaka mayele na bo ya kuswaswanisa mambu [mpi] ke longaka yo sambu na kuswaswanisa mambu ya mbote ti ya mbi.”—Baebreo 5:14.
-
Sadila bangogo ya ke tendula mambu yina kele ya mbote mpi ya mbi. Sadila mambu yina ke salama konso kilumbu mpi monisa mutindu mambu ya mbote me swaswana ti mambu ya mbi, mu mbandu nge lenda songa mwana na nge nde: “Yai kele masonga; yai kele luvunu.” “Yai kele kwikama; yai kele kukonda kwikama.” “Yai kele mbote; yai kele mbi.” Nsuka-nsuka, mwana na nge ta zaba mambu ya mbote yina yandi fwete sala mpi mambu ya mbi yina yandi fwete sala ve.
-
Tendudila bana sambu na nki diambu mosi kele mbote to mbi. Mu mbandu nge lenda yula bo nde: Sambu na nki yo kele mbote na kuvanda muntu ya masonga? Inki mutindu kutuba luvunu ke bebisaka kinduku? Sambu na nki kuyiba kele mbi? Sadila bangindu ya mbote yina ta sadisa bana na nge na kuzaba mambu ya mbote mpi mambu ya mbi.
-
Monisa bana mambote ya kuvanda ti bikalulu ya mbote. Nge lenda tuba nde: “Kana nge kele masonga, bantu ya nkaka ta tudila nge ntima,” to “Kana nge kele mawete, bantu ta zolaka kuvanda ti nge.”
Sala na mpila nde dibuta ya mvimba kuvanda ti bikalulu ya mbote.
MUNSIKU YA BIBLIA: “Beno landa kuditala kana beno kele nki mutindu.”—2 Bakorinto 13:5.
-
Dibuta na nge fwete vanda ti bikalulu ya mbote, mpidina nge lenda tuba na masonga yonso nde:
-
“Dibuta na beto ke kusaka ve.”
-
“Beto ke bulaka ve bantu ya nkaka mpi ke nganinaka bo ve.”
-
“Beto ke fingaka ve bantu ya nkaka.”
-
Bana na nge ta bakisa nde bikalulu ya mbote kele kaka ve bansiku yina bo fwete landa kansi bo fwete bakisa nde yo kele bikalulu yina dibuta ya mvimba fwete vanda na yo.
-
Solula mbala na mbala ti bana na nge bikalulu ya mbote yina dibuta na beno ke vandaka na yo. Tubila mambu yina ke salamaka konso kilumbu sambu na kulonga bana na nge. Nge lenda fwanisa bikalulu na beno ya mbote ti bikalulu yina bantu ke monisaka na televizio to na nzo-nkanda. Nge lenda yula mwana na nge nde: “Kana yo vandaka nge, nki nge zolaka kusala?” “Inki dibuta na beto zolaka kusala?”
Sadisa bana na kukumisa ngolo lukanu na bo ya kusala mambu ya mbote.
MUNSIKU YA BIBLIA: “Beno vanda ti kansansa ya mbote.”—1 Piere 3:16.
-
Sikisa bana na nge kana bo me sala diambu ya mbote. Kana bana na nge ke sala mambu ya mbote, sikisa bo mpi songa bo sambu na nki nge me sikisa bo. Mu mbandu, nge lenda songa mwana na nge nde: “Nge tubaka masonga. Nge me pesa mono kiese.” Kana mwana na nge me songa nge nde yandi me sala diambu mosi ya mbi, na ntwala nde nge sadisa yandi, sikisa yandi na masonga yonso sambu yandi me tuba masonga.
-
Sadisa bana na nge kana bo me sala diambu mosi ya mbi. Sadisa bana na nge na kundima bifu na bo. Bana fwete zaba mambu ya mbi yina bo me sala mpi mutindu bikalulu na bo ke wakana ve ti bikalulu ya mbote yina dibuta na beno ke vandaka na yo. Bibuti ya nkaka ke zolaka ve kumanisa ‘kiese’ ya bana na bo kana bana na bo me sala diambu mosi ya mbi, kansi kana bibuti ke songa bana na bo nde bo me sala diambu ya mbi, yo ta sadisa bana na kulonga kansansa na bo mpi na kubuya kusala mambu ya mbi ntangu bo ta kuma bambuta.
