Kĩla ũthi ũvoonĩ ũla wĩ vo

Kĩla ũthi nthĩnĩ wa ũvoo ũla wĩ vo

Mathĩna ma Kĩlĩko Mathĩnasya Andũ Kĩla Vandũ

Mathĩna ma Kĩlĩko Mathĩnasya Andũ Kĩla Vandũ

“Mavinda maingĩ nĩnambĩĩaa kwĩmakĩa o na yĩla nĩilyĩ lumunĩ nĩ weka.”

“Yĩla ngwĩwʼa nĩ mũima vyũ, nĩnambĩĩaa kwĩmakĩa. Nĩnĩthĩawa nĩsĩ kana yĩla ngwĩwʼa nĩ mũtanu vyũ, no ndatĩka ĩmwe ngatũlĩka ngoo vyũ.”

“Nĩndataa ndikemakĩe mũno nũndũ wa ũnĩ, ĩndĩ mavinda amwe maũndũ angĩ maingĩ nĩmatumaa ngwatwa nĩ kĩũũyũ kingĩ ndataĩĩe.”

We waaĩsa kwĩwʼa ũu amwe maendeee kũngʼangʼana na mathĩna ma kĩlĩko maeleetye? Noĩthwa we mwene ũngʼangʼanaa na maũndũ ta asu, kana o mũndũ wendete?

Mwa manya kana ndwĩ weka. Andũ aingĩ ũmũnthĩ nĩmathĩnĩkaa nũndũ wa mathĩna ma kĩlĩko, methĩwe nĩmo me namo kana nĩ endwa moo.

Vate nzika, twĩkalĩte mavindanĩ ma “mũisyo na momũ,” ala matumĩte kwĩthĩwa na mathĩna maingĩ. (2 Timotheo 3:1) Ũkunĩkĩli ũmwe wonanĩtye kana ta mũndũ ũmwe katĩ wa andũ nyanya ĩũlũ wa nthĩ nũngʼangʼanaa na thĩna mũna wa kĩlĩko. Na nũndũ wa ũwau wa COVID-19, mwakanĩ wa 2020 ũtalo wa andũ ala makwatiwe nĩ kĩũũyũ wongelekile kũndũ 26 ĩũlũ wa 100, nawʼo ũtalo wa andũ ala makwatiwe nĩ ũwau wa kũkwʼa ngoo mũno wongelekile kũndũ 28 ĩũlũ wa 100, wasianĩwʼa na mwaka wa 2019.

Nĩ ũndũ wa vata kũmanya ũtalo wa andũ ala methĩawa na mathĩna ma kĩlĩko ũmũnthĩ. Ĩndĩ kĩla kya vata mũnango nĩ kũmanya ũndũ we na endwa maku mũtonya kwĩwʼa kavaa na mũyĩkala nesa ũndũ vatonyeka.

Ũima wa kĩlĩko nĩ kyaũ?

Yĩla mũndũ wĩ na ũima wa kĩlĩko, ethĩawa ayĩwʼa nesa na kĩlĩko kyake kĩthũkũmaa nesa. Ethĩawa atonya kũmĩanĩsya na maũndũ ma kũtũla ngoo ala matũkwataa kĩla mũthenya, akathũkũma nesa, na akekalaa e mwĩanĩe.

Thĩna wa kĩlĩko . . .

  • NDŨETAWE nĩ mawonzu ma mũndũ mwene.

  • NĨ ŨWAU ũtumaa mũndũ athĩnĩka, aemwa nĩ kũsũanĩa nesa, kwĩkala auĩtye, na kũsiĩĩa mwĩkalĩle wake.

  • No ũtume kaingĩ mũndũ aemwa nĩ kwĩkalanyʼa nesa na andũ ala angĩ na kwĩanĩsya maũndũ ma kĩla mũthenya.

  • No ũkwate andũ ma ĩika o na yĩva, kĩthĩo, ũko, mbaĩ, ndĩni, kĩsomo, kana ũkwati o na wĩva.

Mantha ũtethyo ethĩwa wĩ na mathĩna ma kĩlĩko

Ethĩwa mũndũ nĩwambĩĩa kwonanyʼa moalyũku manene mwĩkalĩlenĩ, ta kwĩthĩwa na mathĩna ma too, mathĩna ma mĩĩle, kũkwatwa nĩ kĩũũyũ kwa ĩvinda yĩasa, kana kũkwʼa ngoo mũno, nĩwaĩlĩte kwona ndakĩtalĩ nĩ kana amanye thĩna wĩva na ũndũ ũtonya kũũthĩnĩkĩa. Ĩndĩ nĩ va ũtonya kũkwata ũtethyo?

Yesũ Klĩsto, ũla nĩwe mũndũ ũla mũĩ vyũ waaĩkala ĩũlũ wa nthĩ, aisye: “Andũ mate awau mayĩthĩawa na vata wa mũiiti, ĩndĩ no ala awau.” (Mathayo 9:12) Yĩla ala me na mathĩna ma mwĩĩ makwata ũtao na ndawa kuma kwa ndakĩtalĩ, mathĩna ma ũwau ũla me nawʼo no maoleke mũno na mayĩkala me atanu. Nũseo andũ ta asu makakwata ũiiti na mĩtũkĩ ethĩwa mathĩna ma ũwau ũla me nawʼo meoneka mekinyĩe mũno kana methĩĩtwe namo kwa ĩvinda yĩasa. a

O na kau Mbivilia ti ĩvuku ya ũiiti, ũtao wayo no ũtũtetheesye tũkethĩwa na ũima wa kĩlĩko. Nĩtũũkũthokya ũsome ilungu ii iatĩĩe, ila ineeneete ũndũ Mbivilia ĩtonya kũtũtetheesya ethĩwa twĩ na mathĩna ma kĩlĩko.

a Ĩkaseti yĩĩ ya Mũsyaĩĩsya yĩikwĩkĩa mũndũ vinya atũmĩe ũiiti wa mũthemba mũna. Kĩla mũndũ nĩwaĩlĩte kũthiana nesa mĩthemba ya ũiiti ĩla yĩ vo atanamba kwĩka ũtwi.