1. Kasano nga ipakita ti kinapinget ti maysa a tumataray ti determinasiontayo a saan a sumuko?

AGTUTUBO pay ni Mary Decker idi limmatak iti intero a lubong kas nalaing a tumataray. Isu ti mainanama a mangabak iti medalia a balitok iti pinal ti 3,000-metro a lumba iti Summer Olympics idi 1984. Ngem saan a nakadanon iti finish line. Nadalapusna ngamin ti saka ti sabali a tumataray ket naitublak. Nadangran ken nagsangsangit ket kasapulan a mabagkat a maipanaw iti paglulumbaan. Ngem saan a simmuko ni Mary. Awan pay makatawen kalpasanna, nakisalip manen ket nakaaramid iti baro a world record para iti sangamilia a lumba dagiti babbai idi 1985.

2. Kasano nga agtartaray dagiti pudno a Kristiano iti maysa a lumba, ken ania ti masapul a nakaipamaysaan ti panunottayo?

² Kas Kristiano, agtartaraytayo iti piguratibo a lumba. Kalattayo ti mangabak. Saan nga ababa daytoy a lumba nga agkasapulan iti kinapartak tapno agballigi. Saan met a kasla panag-jogging a mabalin ti aginana iti sagpaminsan. Imbes ketdi, mayasping dayta iti maraton nga agkasapulan iti kinaandur tapno agballigi. Inusar ni apostol Pablo ti tumataray iti lumba kas ilustrasion iti suratna kadagiti Kristiano idiay Corinto, maysa a nalatak a siudad gapu kadagiti atletiko a pasalip. Insuratna: “Dikay aya ammo a dagiti tumataray iti lumba agtarayda amin, ngem maysa laeng ti umawat iti gunggona? Agtaraykayo iti kasta a wagas tapno magun-odanyo dayta.”—1 Cor. 9:24.

3. Kasano a mabalin a mangabak ti amin a tumataray iti lumba para iti biag nga agnanayon?

³ Ibaga ti Biblia nga agtaraytayo iti daytoy a piguratibo a lumba. (Basaen ti 1 Corinto 9:25-27.) Biag nga agnanayon ti gunggona, idiay man langit para kadagiti napulotan a Kristiano wenno ditoy daga para iti dadduma pay a karaman iti lumba. Saan a kas iti dadduma a pasalip, amin a makiraman iti daytoy a lumba ket umawat iti gunggona no agibturda agingga iti panungpalan. (Mat.  24:13) Sa laeng maabak ti maysa no dina suroten dagiti pagannurotan wenno no saan a makadanon iti finish line. Daytoy laeng a lumba ti addaan iti gunggona a biag nga agnanayon.

4. Apay a saan a kaskarina ti mangabak iti lumba para iti biag nga agnanayon?

⁴ Saan a kaskarina ti makadanon iti finish line. Kasapulan ti disiplina ken determinasion. Ni laeng Jesu-Kristo ti kakaisuna a tao a nakadanon iti finish line a di pulos naitibkol. Ngem no maipapan kadagiti pasurot ni Kristo, insurat ni adalan a Santiago a ‘maitibkolda amin iti adu a daras.’ (Sant. 3:2) Pudno dayta! Apektadotayo amin iti kinaimperpektotayo ken iti kinaimperpekto ti sabsabali. Isu a maitibkol ken guminadtayo no dadduma. Amangan no matuangtayo pay ketdi, ngem tumakdertayo ken itultuloytay ti agtaray. Adda dagiti naitublak nga agkasapulan iti tulong tapno makabangon ken maituloyda ti tumaray agingga iti finish line. Posible ngarud a maitibkol wenno matuangtayo iti apagkanito wenno maulit-ulit pay ketdi.—1 Ar. 8:46.

5, 6. (a) Kasano nga ‘awan ti pakaitibkolan’ ti maysa a Kristiano, ken ania ti makatulong kenkuana a tumakder? (b) Apay nga adda dagidiay maitibkol a saanen a makabangon?

⁵ Nalabit mapagsinsinnukatmo nga usaren ti sasao a “naitibkol” ken “natuang” no deskribirem ti maysa a naespirituan a kasasaad. Agpada no dadduma ti kaipapanan dagitoy iti Biblia, ngem saan a kanayon a kasta. Kas pagarigan, paliiwem ti kuna ti Proverbio 24:16: “Daydiay nalinteg mabalin a matuang iti uray mamimpito a daras, ket sigurado a tumakderto; ngem dagidiay nadangkes maitibkoldanto babaen iti didigra.”

⁶ Saan nga itulok ni Jehova a maitibkol wenno matuang dagidiay agtalek kenkuana—a didan makabangon no maipasangoda kadagiti problema wenno nakaaramidda iti basol. Masiguradotayo a tulongannatayo ni Jehova a ‘tumakder’ tapno maitultuloytayo ti agserbi iti amin a kabaelantayo. Anian a makaliwliwa dayta kadagiti amin a naimpusuan a mangay-ayat ken Jehova! Ngem dagiti nadangkes dida kayat ti tumakder. Dida kayat  ti agpatulong iti nasantuan nga espiritu ken iti ili ti Dios, wenno dida awaten ti tulong a maipapaay kadakuada. Ngem para kadagidiay ‘mangay-ayat iti linteg ni Jehova,’ awan ti pakaitibkolan a permanente a mamagsardeng kadakuada iti lumba ti biag.—Basaen ti Salmo 119:165.

7, 8. Kasano a mataginayontayo ti anamong ti Dios uray no ‘matuangtayo’?

⁷ Adda dagiti nakaaramid iti basol a saan a nadagsen—maulit-ulit pay ketdi—gapu iti pagkapuyanda. Ngem nalintegda latta iti imatang ni Jehova no itultuloyda ti ‘tumakder,’ wenno naimpusuan nga agbabawida ken ikagumaanda nga aramiden ti umiso. Kasta ti ipakita ti pannakilangen ti Dios iti nagkauna nga Israel. (Isa. 41:9, 10) Saan a ti ‘pannakatuang’ ti itamtampok ti Proverbio 24:16 no di ket ti ‘itatakder’ babaen ti tulong ti naasi a Diostayo. (Basaen ti Isaias 55:7.) Gapu ta agtalek kadatayo ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo, iparparegtada a ‘tumakdertayo.’—Sal. 86:5; Juan 5:19.

⁸ Uray no maitibkol wenno matuang ti maysa a tumataray bayat ti maraton, adda pay laeng gundawayna a bumangon ken mangileppas iti lumba no madagdagus nga agtignay. Saantayo nga ammo ti “aldaw ken oras” no kaano nga agpatingga ti lumba para iti biag nga agnanayon. (Mat. 24:36) Ngem no ikagumaantayo a liklikan ti maitibkol, mapagtalinaedtayo ti kapartaktayo iti lumba ken sibaballigi a maileppastayo dayta. Kasano ngarud a maliklikantayo ti maitibkol?

9. Ania dagiti usigentayo a posible a pakaitibkolan?

⁹ Usigentayo ti lima a posible a pakaitibkolan—dagiti bukod a pagkapuyan, tarigagay ti lasag, di nainkalintegan nga inaramid dagiti kapammatiantayo, rigat wenno pannakaidadanes, ken ti kinaimperpekto dagiti sabsabali. No naitibkoltayo, laglagipentayo a nakaan-anus ni Jehova. Saannatay a dagus nga ibilang a di matalek.

10, 11. Ania a pagkapuyan ti inkagumaan a pinarmek ni David?

¹⁰ Dagiti bukod a pagkapuyan ket mayarig iti batbato a naiwara iti paglulumbaan. Ipakita dagiti kapadasan ni Ari David ken ni apostol Pedro ti dua a kasta a pagkapuyan—kinaawan panagteppel ken panagbuteng iti tao.

¹¹ Adda dagiti gundaway a di nakapagteppel ni Ari David, kas ipakita dagiti inaramidna a pakainaigan ni Bat-seba. Idi nainsulto iti imbaga ni Nabal, sidadarasudos a nagtignay ket gistayna napapatay dayta a tao. Wen, saan a nakapagteppel kadagita a gundaway, ngem saan a simmardeng a nagaramid iti makaay-ayo ken Jehova. Iti tulong ti dadduma, napasublina ti nasinged a relasionna iti Dios.—1 Sam. 25:5-13, 32, 33; 2 Sam. 12:1-13.

12. Kasano a nakapagtultuloy ni Pedro iti lumba uray no naitibkol?

¹² Adda dagiti gundaway a napalalo ti panagbuteng ni Pedro iti tao ket dayta ti nakaitibkolanna; ngem nagtalinaed a matalek ken Jesus ken ni Jehova. Kas pagarigan, sipapanayag nga inlibakna ti Apona, saan laeng a namnaminsan no di ket namitlo. (Luc. 22:54-62) Idi agangay, trinato ni Pedro dagiti manamati a Gentil a kas ket ‘tay naidumada kadagiti nakugit a Judio a Kristiano. Ngem sibabatad a nakita ni apostol Pablo dayta a parikut. Saan nga umiso ti inaramid ni Pedro. Awan ti rumbeng a maidaddaduma iti kongregasion. Sakbay a madadael ti panagkakabsat gapu iti kasta a kababalin ni Pedro, nagtignay ni Pablo ket sipaprangka a binalakadanna ni Pedro. (Gal. 2:11-14) Nagsakit kadi ti nakem ni Pedro ket nagsardengen iti lumba ti biag? Saan. Pinampanunotna ti balakad ni Pablo, inyaplikarna dayta, ken intuloyna ti agtaray iti lumba.

13. Kasano nga agbalin a pakaitibkolan ti parikut iti salun-at?

¹³ No dadduma, agbalin a pagkapuyan ti nalabes a pannakaseknan iti salun-at. Dayta  ti mabalin a pakaitibkolantayo nga agbanag iti panagibar-ibar ken pannakabannogtayo. Kas pagarigan, nagsagaba iti nakaro a sakit ti maysa a Haponesa 17 a tawen kalpasan ti bautismona. Napalalo ti pannakaseknanna iti salun-atna nga uray la kimmapuy ti espiritualidadna ken nagbalin nga inaktibo. Sinarungkaran ti dua a panglakayen. Naparegta iti naayat a sasaoda, ket inrugina manen ti makigimong. Kinunana, “Urayak la nakalua idi sibabara nga inabrasadak dagiti kakabsat.” Nakasubli itan daytoy a kabsat iti lumba ti biag.

14, 15. Ania ti ikagumaam nga aramiden no sumken dagiti di umiso a tarigagay? Mangted iti pagarigan.

¹⁴ Adu met ti naitibkol gapu iti tarigagay ti lasag. No masulisogtayo, masapul nga ikagumaantayo ti agtalinaed a nadalus iti mental, moral, ken espiritual. Laglagipentayo ti balakad ni Jesus nga ‘ibelleng’ ti aniaman a makaitibkol kadatayo, uray ti mismo a mata wenno imatayo. Saan kadi a karaman iti dayta ti immoral a panagpampanunot ken tigtignay a nakaigapuan ti panagsardeng ti dadduma iti lumba ti biag?—Basaen ti Mateo 5:29, 30.

¹⁵ Maysa a kabsat a napadakkel iti kinapudno insuratna a nabayagen a lablabananna ti homoseksual a tartarigagayna. Kinunana: “Kanayon a saanak a komportable no kaduak dagiti sabsabali. Kasla diak ammo ti pagluglugarak.” Nagbalin a regular pioneer ken ministerial nga adipen iti kongregasion idi agtawen iti 20. Ngem nakaaramid iti nadagsen a basol, nadisiplina, ken tinulongan dagiti panglakayen. Babaen ti panagkararag, panagadal iti Sao ti Dios, ken panangipamaysana iti panangtulong iti sabsabali, nakabangon ken intuloyna ti naespirituan a panagtarayna. Inadmitirna kalpasan ti adu a tawen: “Sumken pay laeng no dadduma dagidiay a di umiso a rikna, ngem lablabanak dagita. Naadalko a di ipalubos ti Dios a masulisogtayo iti labes ti kabaelantayo. Isu nga ammok nga agtalek ti Dios a kabaelak dayta.” Inkonklusionna: “Ammok a magunggonaanakto idiay baro a lubong gapu iti pananglabanko iti pagkapuyak. Tartarigagayak unay dayta! Isu nga itultuloyko a labanan dagiti di umiso riknak.” Determinado dayta a kabsat nga agtalinaed iti lumba ti biag.

16, 17. (a) Ania ti nakatulong iti maysa a kabsat a nangipagarup a di nainkalintegan ti pannakatratona? (b) Ania ti nasken a pangipamaysaantayo iti atensiontayo tapno ditay maitibkol?

¹⁶ Mabalin pay a pakaitibkolan ti di nainkalintegan a naaramidan dagiti kapammatian. Idiay France, maysa a dati a panglakayen ti nangipagarup a di nainkalintegan ti pannakatratona. Nagsakit ti nakemna ket insardengna ti makigimong ken nagbalin nga inaktibo. Bimmisita ti dua a panglakayen ket siaanus a dimngegda bayat nga insalaysayna ti dasigna iti napasamak. Pinaregtada nga iyallatiwna ti awitna ken Jehova ket impaganetgetda a ti kapatgan isu ti panangay-ayo iti Dios. Dimngeg ket nakasubli idi agangay iti lumba ti biag. Nagbalin manen nga aktibo iti kongregasion.

¹⁷ Nasken nga ipamaysa ti amin a Kristiano ti atensionda iti nadutokan nga Ulo ti kongregasion, ni Jesu-Kristo, saan a kadagiti imperpekto a tattao. Ni Jesus, a “dagiti matana kaslada iti gumilgil-ayab nga apuy,” ad-adda nga ammona ngem kadatayo ti amin a mapaspasamak. (Apoc. 1:13-16) Kas pagarigan, ammona a ti ibilbilangtayo a di nainkalintegan a pannakatrato ket mabalin a resulta ti di umiso a panangipapantayo. Tamingento ni Jesus ti bambanag iti kongregasion iti umiso a pamay-an ken tiempo. Ditay ngarud itulok a maitibkoltayo kadagiti tignay wenno desision ti padatayo a Kristiano.

18. Kasanotayo a madaeran dagiti pakasuotan wenno narigat a kasasaad?

¹⁸ Ti dua pay a mabalin a pakaitibkolan ket ti rigat wenno pannakaidadanes ken dagiti pagkapuyan ti dadduma iti kongregasion. Iti pangngarig ni Jesus maipapan iti nagmula  a tao, kinunana a ti “rigat wenno pannakaidadanes” maigapu iti sao ket mabalin a pakaitibkolan ti dadduma. Aniaman ti pagtaudan dayta a pannakaidadanes—pamilia, kaarruba, wenno agtuturay—ti nangnangruna a maapektaran ket daydiay “awan ramutna,” wenno nakapuy ti pammatina. (Mat. 13:21) Ngem no pagtalinaedentayo a nasayaat ti kasasaad ti pusotayo, matulongannatayo ti bin-i ti Pagarian a maaddaan iti natibker a pammati. No maipasangoka kadagiti pakasuotan, ikagumaam a mennamennaen dagiti nadayaw a bambanag. (Basaen ti Filipos 4:6-9.) Iti tulong ni Jehova, madaerantayo dagiti pakasuotan ket saantay a maitibkol kadagiti narigat a kasasaad.

19. Ania ti aramidentayo tapno saantayo a maitibkol gapu iti kinaimperpekto dagiti sabsabali?

¹⁹ Makapaladingit ta insardeng ti dadduma ti agtaray iti lumba ti biag gapu iti kinaimperpekto dagiti sabsabali. Naitibkolda gapu iti agduduma a kapanunotan mainaig iti bambanag nga agpannuray iti konsiensia. (1 Cor. 8:12, 13) No adda nakapasakit kadatayo, pagbalinentay kadi dayta a dakkel nga isyu? Ibalakad ti Biblia nga isardeng dagiti Kristiano ti mangukom, mamakawanda, ken dida ipilit dagiti personal a kalinteganda. (Luc. 6:37) No adda pakaitibkolam, saludsodam ti bagim: ‘Uk-ukomek kadi dagiti sabsabali sigun iti bukodko a panangmatmat? Itulokko kadi nga agsardengak iti lumba ti biag gapu laeng iti kinaimperpekto dagiti kakabsat?’ Aniaman ti aramiden ti dadduma, ti ayattayo ken Jehova ti mangpabileg iti determinasiontayo a dumanon iti finish line.

20, 21. Ania ti determinasionmo no maipapan iti lumba ti biag?

²⁰ Determinadoka kadi nga ‘agtaray agingga iti pagpatinggaan’? (2 Tim. 4:7, 8) No kasta, kasapulam ti personal a panagadal. Usarem ti Biblia ken dagiti publikasiontayo a mangtulong kenka nga agsukimat, agmennamenna, ken mangilasin kadagiti posible a pakaitibkolam. Kiddawem ti nasantuan nga espiritu a mangipaay iti naespirituan a kired a kasapulam. Laglagipem, ti tumataray mabalinna nga itultuloy ti lumba uray no maitibkol wenno matuang. Mabalinna ti tumakder ken tumaray manen. Saanna nga ibilang a lapped dagiti arig bato a pakaitibkolan no di ket ibilangna dagita a pakatenneban ti pammatina.

²¹ Ipakita ti Biblia a saan a mabalin nga agpampamayantayo iti lumba para iti biag nga agnanayon. Daytoy ket saan a kas iti panaglugan iti bus a situtugawka laeng ngem makadanonka iti papanam. Masapul a tarayentayo ti lumba ti biag. No aramidentayo dayta, ti “naruay a talna” manipud ken Jehova ti mangpabileg kadatayo. (Sal. 119:165) Masiguradotayo ti agtultuloy a bendisionna ita, ken iti masanguanan, no makadanontayo iti pagpatinggaan ti lumba.—Sant. 1:12.