Kon Paano Mabuhi sa Nagnubo nga Kinitaan

SI Obed may duha ka bata. Napulo ka tuig sia nga nag-obra sa isa ka five-star hotel sa daku nga siudad sang Aprika kag wala sia ginabudlayan sa pagsagod sang iya pamilya. Kon kaisa masarangan pa gani niya nga magbakasyon sila sa matahom nga mga lugar sa ila pungsod. Pero nauntat ini tanan sang nadulaan sia sing obra kay naggamay ang kliyente sang hotel.

Sa sulod sang sobra 22 ka tuig nga pag-obra, nangin manedyer sang isa ka daku nga bangko si Stephen. Nalakip sa mga benepisyo sini ang isa ka daku nga balay, salakyan, mga kabulig, kag malahalon nga eskwelahan para sa iya kabataan. Sang namuhin sing empleyado ang bangko, nadalasa sia. “Nagsalasala kami sang akon pamilya,” siling niya. “Ginsubuan ako, naglalain, kag nabalaka gid.”

Kinaandan na lang ini nga hitabo. Minilyon ang nadulaan sang trabaho bangod sang pagkalusod sang ekonomiya sa bug-os nga kalibutan. Madamo sa ila ang nagbaton sang trabaho nga manubo sing sueldo samtang ginaagwanta ang nagatimbuok nga presyo sang mga balaklon. Manggaranon man ukon indi, wala sing pungsod subong nga indi apektado sang pagkalusod sang ekonomiya.

Kinahanglan ang Praktikal nga Kaalam

Makapamensar kita sing negatibo kon magnubo ang aton kinitaan ukon madulaan kita sang trabaho. Indi gid malikawan sang isa nga magkabalaka. Pero ang isa ka maalam nga tawo nagsiling anay: “Kon mapunaw ka sa adlaw sang kapiotan, ang imo kusug diotay.” (Hulubaton 24:10) Sa baylo nga magsalasala sa sini nga kahimtangan, kinahanglan sundon naton ang ginasiling sang Pulong sang Dios: ‘Magtipon sing maayo nga kaalam.’—Hulubaton 2:7.

Bisan pa ang Biblia indi libro parte sa ekonomiya, ang mapuslanon nga laygay sini sa pag-atubang sina nga kahimtangan nakabulig sa minilyon sa bug-os nga kalibutan. Binagbinagon naton ang pila ka panguna nga prinsipio sang Biblia.

Sumaha anay ang gasto. Binagbinaga ang ginsiling ni Jesus sa Lucas 14:28: “Sin-o sa inyo nga luyag magtukod sang torre ang wala anay nagalingkod kag nagasuma sang kagastuhanan, agod mahibaluan kon bala may bastante sia nga inugpahuman sa sini?” Ang pag-aplikar sini nga prinsipio nagakahulugan nga maghimo sing badyet kag sundon ini. Pero pareho sang ginsiling ni Obed, mabudlay gid ini. “Sang may obra pa ako,” siling niya, “madamo kami sing ginabakal nga indi gid man namon kinahanglanon. Wala na kami nagabadyet kay masarangan namon baklon ang bisan ano nga gusto namon.” Ang pagbadyet makabulig nga mabakal ang mga kinahanglanon sang pamilya bisan nagnubo ang kinitaan.

Pasimpleha ang inyo pagkabuhi. Indi mahapos nga mangabuhi sing simple lamang, pero kinahanglanon gid ini. Ang isa ka hulubaton sa Biblia nagasiling: “Ang mahalongon nga tawo nakakita sang malaut kag nagapanago sia.” (Hulubaton 22:3) “Para makasupot, dapat  magsaylo kami sa amon gamay nga balay nga wala pa nahuman,” siling ni Stephen. “Dapat magsaylo ang kabataan sa indi tanto kamahal nga eskwelahan pero may maayo man nga kalidad sa pagtudlo.”

Kinahanglan nga may maayo nga komunikasyon ang pamilya para makapasibu sila sa bag-o nga pangabuhi. Si Austin, nga nagtrabaho anay sing siam ka tuig sa bangko, nagsiling: “Ginalista namon nga mag-asawa ang amon gid mga kinahanglanon. Dapat namon buhinan ang gasto sa malahalon nga pagkaon, bakasyon, kag bag-o nga bayo. Nalipay gid ako kay nagkooperar ang akon pamilya.” Siempre, indi gid maintiendihan sing bug-os sang kabataan kon ngaa kinahanglan ini nga mga pagbag-o, pero bilang mga ginikanan, mapaintiende ninyo ini sa ila.

Indi magpili sing obra. Kon naanad ka sang obra sa opisina, mahimo mabudlayan ka sang mabug-at nga mga obra. “Nabudlayan ako sa pagbaton sang witiwiti nga mga obra, kay naanad ako nga manedyer ako sang daku nga kompanya,” siling ni Austin. Indi ini katingalahan kay suno sa ginasiling sang Biblia sa Hulubaton 29:25: “Ang kahadluk sa tawo nagadala sing siod.” Kon panumdumon mo ang isiling sang iban, indi mo mapakaon ang imo pamilya. Ano ang makabulig sa imo nga dulaon ining negatibo nga mga panghunahuna?

Ang pagkamapainubuson amo ang sekreto. Pagkatapos nga mapahalin sa hotel, gintanyagan sing trabaho si Obed sang iya anay katrabaho nga nagapanag-iya sing talyer. Lakip sa iya obra amo ang paglakat sing malawig sa yab-ukon nga dalan agod magbakal sing mga pinta kag kagamitan para sa salakyan. Si Obed nagsiling: “Wala ako nanamian sini nga trabaho, pero wala ako sing mahimo. Ang pagkamapainubuson ang nakabulig sa akon nga magpasibu sa trabaho nga ¹/4 kanubo sa akon anay sueldo pero bastante na sa kinahanglanon sang akon pamilya.” Masunod mo man bala ini?

Mangin kontento. Ginhatagan sing kahulugan sang isa ka diksionaryo ang kontento nga tawo bilang isa nga “malipayon kag naayawan sa kon paano nagakatabo ang mga butang.” Ini nga paglaragway daw indi matuod sa isa nga puraot gid. Pero binagbinaga ang ginsiling ni apostol Pablo nga isa ka misyonero nga nakaeksperiensia sang kaimulon: “Natun-an ko nga mangin kontento bisan ano ang akon kahimtangan. Nahibaluan ko gid kon ano ang ginakulang, nahibaluan ko gid kon ano ang mangin bugana.”—Filipos 4:11, 12.

Bangod nagabag-obag-o ang tion, indi naton mapat-od kon mangin maayo ukon malain ang aton kahimtangan. Makabenepisyo gid kita kon sundon naton ang laygay ni Pablo: “Ang matuod, isa ini ka paagi nga makaganar sing daku, ining diosnon nga debosyon nga may pagkakontento. Gani, kon kita may pagkaon, panapton kag pasilungan, mangin kontento na kita sa sini nga mga butang.” Wala nagsiling si Pablo nga magtinamad kundi dapat balansehon ang mga kinahanglanon.—1 Timoteo 6:6, 8.

Ginahalinan sang Matuod nga Kalipay

Ang matuod nga kalipay wala nagahalin sa pagtipon sang tanan nga butang nga mahimo gusto naton ukon sa matawhay kag masulhay nga pagkabuhi. Si Jesus mismo nagsiling: “May kapin nga kalipay sa paghatag sangsa pagbaton.” Huo, ang kalipay kag kaayawan nagahalin sa pagbulig naton sa iban kag pagpalig-on sa ila.—Binuhatan 20:35.

Nahibaluan gid sang aton Manunuga, si Jehova nga Dios, ang aton mga kinahanglanon. Paagi sa iya Pulong, ang Biblia, nag-aman sia sang praktikal nga laygay nga nagbulig sa madamo nga mag-uswag ang ila kabuhi kag mapaumpawan ang indi kinahanglanon nga mga kabalaka. Siempre, indi buot silingon nga mag-uswag dayon ang kahimtangan sang isa. Pero ginapasalig ni Jesus yadtong mga ‘padayon nga nagapangita anay sang ginharian kag sang iya pagkamatarong’ nga iaman ang ila mga kinahanglanon sa adlaw-adlaw.—Mateo 6:33.