NAGAGAMIT ka bala sing mga electronic device? Madamo ang magasabat sing huo, kag may maayo gid sila nga rason. Ang mga electronic device importante kag mapuslanon gid sa ulubrahan, sa komunikasyon, kag sa kalingawan.

Pero kaangay ni Jenni kag ni Dennis, madamo ang daw indi mabuhi kon wala ini. Halimbawa, ang 20 anyos nga si Nicole nagsiling: “Daw nahuya man ako, pero ako kag ang akon cell phone indi puede magbulagay. Ginasiguro ko nga dala ko gid ini pirme. Daw mabuang ako kon wala sing signal, kag pagligad sang 30 minutos, ginatan-aw ko gid dayon ang mga message ko. Kaladlawan gid ini!”

May mga tawo gani nga nagatan-aw sang ila mga message kag mga update sa bilog nga gab-i. Mahimo nagalalain gid sila kon wala ang ila electronic device. Ginalaragway ini sang pila ka researcher nga pagkaadik—sa mga electronic device man ukon sa Internet ukon sa espesipiko nga gadyet pareho sang smartphone. Nagapangalag-ag  ang iban sa paggamit sing tinaga nga “pagkaadik” kag mas gusto nila ang termino nga problema, pagkabuyo, ukon pagkagiyan.

Ano man ang pagtawag sini, ang indi maalamon nga paggamit sang mga electronic device magahatag gid sing problema. Sa pila ka kahimtangan, nagresulta ini sa paglayuay sing buot sang mga miembro sang pamilya. Halimbawa, ang 20 anyos nga babayi may paghinakit nga nagsiling: “Wala na nakahibalo si Tatay sang nagakatabo sa akon kabuhi. Nagapungko sia sa sala kag nagasulat sing e-mail samtang nagaistorya sa akon. Indi niya mabutang ang iya cell phone. Siguro nagaulikid man si Tatay sa akon, pero kon kaisa indi ko ini mabatyagan.”

Para mabuligan ang mga adik sa teknolohiya ang mga pungsod kaangay sang China, Estados Unidos, South Korea, kag United Kingdom nagtukod sing mga sentro nga ginatawag “digital detox,” sa diin ang isa wala ginapagamit sing Internet kag mga electronic device sa sulod sang pila ka adlaw. Halimbawa, si Brett nga 28 anyos, nagsiling nga may bes nga nagahampang sia sa Internet sing 16 ka oras sa isa ka adlaw. “Kon maka-Internet gani ako, pamatyag ko daw nakadroga ako,” siling niya. Sang nagsulod sia sa detox center, lamugo sia, kag wala na sia sing obra kag mga abyan. Paano mo malikawan nga matabo ini sa imo?

BINAGBINAGA ANG PAGGAMIT MO SING TEKNOLOHIYA. Hibalua kon ano ang epekto sang teknolohiya sa imo kabuhi. Ipamangkot sa imo kaugalingon ang masunod:

• Daw indi bala ako mapahamtang, ukon nagakairitar pa gani kon indi ako maka-Internet ukon makagamit sang akon electronic device?

• Padayon bala ako nga naga-Internet ukon nagagamit sing electronic device bisan lampas na ini sa gintalana ko nga tion nga mag-untat?

• Am Kulang bala ako sa tulog kay dugaydugay ginatan-aw ko kon may mga message ako?

• Napabay-an ko na bala ang akon pamilya bangod sa paggamit ko sing teknolohiya? Magaugyon bala ang akon pamilya sa akon sabat sa sini nga pamangkot?

Kon bangod sa paggamit sang teknolohiya napabay-an mo na “ang mas importante nga mga butang”—lakip na ang imo pamilya kag iban pa nga responsibilidad—karon na ang tion nga magbag-o. (Filipos 1:10) Paano?

MAGTALANA SING RASONABLE NGA LIMITASYON. Bisan ang maayo nga butang kon sobra na, mahimo nga makahalalit. Gani kon nagagamit ka sing electronic device para sa negosyo ukon para sa kalingawan, magtalana sing kalawigon sang paggamit sini kag sunda gid ini.

Tip: Pangabaya ang bulig sang miembro sang imo pamilya ukon abyan. Ang Biblia nagasiling: “Ang duha mas maayo sangsa isa, . . . kay kon matumba ang isa, mapabangon sia sang iya kaupod.”—Manugwali 4:9, 10.

Samtang ang bag-o nga electronic device nagapahapos kag nagapadasig sa pagkuha kag pagpadala sing impormasyon, nagadugang man ang indi maalamon nga paggamit sini. Pero indi pagtuguti nga ang pagkahuyog mahulog sa “pagkaadik.” Paagi sa ‘paggamit sing maayo sang inyo tion,’ malikawan ninyo ang indi maalamon nga paggamit sang electronic device.—Efeso 5:16.