Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Ngaa Daw Pirme Lang Ako Ginabalewala?

“Kon Sabado kag Domingo daw halos tanan nagasinadya magluwas sa akon.”—Renee.

“Kon may kadtuan ukon himuon ang mga abyan ko wala nila ako ginahagad!”—Jeremy.

KANAMI sang tiempo, apang wala ka sing plano nga himuon. Pero ang tanan may yara. Ang matuod, ang tanan mo nga abyan naglakat kag may ginkadtuan kag wala ka na naman nila ginhagad!

Makapasubo gid kon indi ka paghagaron, apang labi pa gid nga makapasubo kon mahibaluan mo ang rason kon ngaa. ‘Siguro may indi sila nagustuhan sa akon,’ mahimo hunahunaon mo. ‘Ngaa wala sing luyag makig-upod sa akon?’

Kon Ngaa Makapasubo Ini

Natural lang nga luyag mo nga may barkada ka kag batunon ka nila. Sa pagkamatuod, duna sa tawo nga gusto niya nga may kaupod. Antes gintuga si Eva, si Jehova nagsiling kay Adan: “Indi maayo nga ang tawo magpadayon nga isahanon lamang.” (Genesis 2:18) Maathag gid nga gintuga kita nga kinahanglan naton ang isa kag isa. Kag amo ini ang rason kon ngaa masubuan ka kon daw ginabalewala ka sang iban.

Apang makapasubo pa gid kon pirme ka lang ginabalewala ukon ginapabatyag ka nga indi mo malab-ot ang talaksan sang luyag mo mangin mga abyan. “May grupo sang mga pamatan-on nga madamo sing pribilehiyo ukon responsibilidad,” siling sang isa ka pamatan-on nga babayi nga si Marie, “apang mabatyagan mo nga daw ginapakanubo ka nila kag indi nila luyag nga makaupod ka.” Kon wala ka ginaupod sang grupo masubuan ka gid kag magabatyag sa ulihi nga daw ginabalewala.

Kon kaisa mahimo pa gani nga daw nagaisahanon ka bisan nga yara ka sa grupo. “Daw indi mapatihan,” siling ni Nicole, “kag nadumduman ko pa nga sang nagtambong ako sa isa ka pagtinipon, ang pamatyag ko daw nagaisahanon ako. Ayhan bangod bisan pa madamo sing tawo, wala ako  sing suod sa ila.” Bisan gani sa Cristianong mga asambleya nagabatyag ang iban nga daw wala sila sing abyan. “Daw kilalahay ang tanan magluwas sa akon!” siling ni Meagan. Amo man sini ang ginabatyag sang isa pa ka pamatan-on nga babayi nga si Maria. Nagsiling sia, “Daw subong bala nga ginapalibutan ako sing mga abyan apang wala ako sing abyan.”

Ang tanan nagabatyag sing kasubo bisan pa ang mga tawo nga daw madamo sing abyan ukon masinadyahon. “Bisan nagakadlaw mahimo nga ang tagipusuon masinulub-on,” siling sang isa ka hulubaton sa Biblia. (Hulubaton 14:13) Apang kon indi madula ang imo daku nga kasubo, makahalit ini sa imo. Ang Biblia nagasiling: “Bangod sang kasakit sa tagipusuon may espiritu nga nabuong.” Suno sa isa pa ka badbad: “Ang kasubo makadugmok sa imo.” (Hulubaton 15:13; Contemporary English Version) Ano ang mahimo mo kon napung-awan ka bangod sang pagbalewala sa imo?

Dauga ang Kasubo

Agod madaug ang kasubo, tilawi ang masunod:

▪ Hunahunaa kon ano ang imo maayo nga mga kinaiya. (2 Corinto 11:6) Pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ano ang akon maayo nga mga kinaiya?’ Hunahunaa ang imo mga maayo nga mga kinaiya kag isulat ini sa ubos.

․․․․․

Kon daw ginabalewala ka, panumduma ang imo maayo nga mga kinaiya, kaangay sang ginlista mo sa ibabaw. Matuod, may mga kaluyahon ka nga dapat mo landason. Apang indi ka dapat magkasubo. Sa baylo, tamda ang imo kaugalingon subong isa nga nagapaninguha nga malandas ang iya mga kaluyahon, nga daw subong sang isa ka matahom nga balay nga ginakay-o pa. Ang iban nga bahin sang balay natapos na, apang may iban nga wala pa. Ituon ang imo igtalupangod sa kon ano ang natapos na!

▪ Magpasangkad. (2 Corinto 6:11-13) Pangilalaha ang iban. Ayhan, mahimo nga mabudlay ini. “Mahimo nga mahuya ka kon yara ka sa grupo,” siling sang 19 anyos nga si Liz, “apang kon isa lang anay ka tawo ang palapitan mo kag kamustahon, dugaydugay matalupangdan mo nga bahin ka na sang grupo.” (Tan-awa ang kahon “Mga Panugyan sa Pagpakigsugilanon.”) May kaangtanan sa pagbatyag nga ginabalewala, pat-ura man nga wala mo ginapabatyag ang iban nga daw ginabalewala sila, subong sang mga tigulang. “Sang mga 11 anyos ako,” hinumdom sang isa ka tin-edyer nga si Cori, “May abyan ako nga mas may edad sangsa akon. Suod gid kami, bisan daku ang antad sang edad namon.”

Ilista ang duha ka hamtong nga kauturan sa inyo kongregasyon nga luyag mo makilala sing maayo.

․․․․․

Sa masunod mo nga pagtambong sa mga miting sa kongregasyon, palapiti ang isa sa mga ginlista mo. Istoryaha sia. Pamangkuta kon paano sia nangin interesado sa Biblia. Kon pirme mo ini himuon sa “bug-os nga paghiliutod,” mahimo gid nga indi ka na magbatyag nga daw ginabalewala ukon nagaisahanon.—1 Pedro 2:17.

▪ Makighambal sa Isa ka Adulto. (Hulubaton 17:17) Ang pagsugid mo sang imo mga ginakabalak-an sa imo ginikanan ukon sa isa pa ka adulto makapahaganhagan sang kasubo. Amo ini ang natukiban sang isa ka 16 anyos nga lin-ay. Sang primero, nabalaka gid sia nga balewalaon sang iban. “Daw indi madula sa pensar ko ang mga higayon nga daw ginbalewala ako,” siling niya. Apang sang ginsugid ko ini kay Nanay, ginlaygayan niya ako kon ano ang himuon ko. Nakabulig ini sa akon sing daku!”

Kon pirme ka ginasubuan kag kinahanglan mo nga may masugiran sini, sin-o ang imo palapitan?

․․․․․

▪ Hunahunaa ang iban. (1 Corinto 10:24) Ang Biblia nagasiling nga dapat ‘ituon naton ang aton mata, indi lamang sa aton personal nga kaayuhan, kundi sa personal nga kaayuhan man sang iban.’ (Filipos 2:4) Matuod, mapung-awan ka gid man ukon masubuan kon daw ginabalewala ka. Apang, sa baylo nga magbatyag nga daw wala ka na sing may mahimo pa, tilawi nga magbulig sa iban. Mahimo gani nga makasapo ka sing bag-o nga mga abyan sa paghimo sini!

Sin-o nga katapo sang imo pamilya ukon miembro sang kongregasyon ang nagakinahanglan sang  imo tion ukon bulig? Isulat ang iya ngalan sa ubos, kag ipaathag kon paano mo sia mabuligan.

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

Kon ginahunahuna mo ang iban kag ginabuligan sila, mahimo indi mo na mapensaran nga nasubuan ka. Nian, magabulig ini sa imo nga mangin positibo ang imo pagtamod kag paggawi, sa amo, madamo ang luyag nga makig-abyan sa imo. Ang Hulubaton 11:25 nagasiling: “Ang isa nga nagabunyag sing bugana sa iban bunyagan man sing bugana.”

▪ Mangin mapilion. (Hulubaton 13:20) Ang pila ka matuod nga abyan nga nagaulikid sa imo mas maayo sangsa madamo apang di-sinsero nga abyan nga magaimpluwensia sa imo sa kalainan. (1 Corinto 15:33) Binagbinaga ang pamatan-on nga si Samuel nga ginsambit sa Biblia. Mahimo nga ginsubuan man sia sang yara sia sa tabernakulo. Ang iya mga kaupod nga sanday Ofni kag Finehas, bisan pa mga anak sang mataas nga saserdote, nangin di-maayo nga impluwensia sa iya bangod sang ila malain nga ginahimo. Kon makigbagay si Samuel sa ila mahalitan gid ang iya kaangtanan kay Jehova. Apang indi gid luyag ni Samuel nga matabo ina! Ang Biblia nagasiling: “Karon ang bata nga si Samuel nagpadayon sa pagtubo kag natigayon niya ang kahamuot sang Dios kag sang mga tawo.” (1 Samuel 2:26) Sin-o nga mga tawo? Pat-od gid nga indi sanday Ofni kag Finehas, nga mahimo hungod nga nagalikaw kay Samuel bangod sang iya maayo nga pamatasan. Sa baylo, ang mga tawo nga nagasunod sa mataas nga talaksan sang Dios amo ang nahamuot kay Samuel bangod sang iya maayo nga mga ang kinaiya. Ang mga tawo nga nagahigugma kay Jehova amo ang sahi sang abyan nga dapat mo pakig-updan!

▪ Mangin positibo. (Hulubaton 15:15) Tanan kita nagabatyag kon kaisa nga daw ginabalewala. Ano ang dapat naton himuon? Sa baylo nga magpinamensar sang negatibo nga mga butang, tinguhai nga mangin positibo ang imo pagtamod sa kabuhi. Dumduma, nga bisan indi mo kontrolado ang mga nagakatabo sa imo kabuhi, makontrol mo ang imo reaksion sa sini.

Gani, kon nagabatyag ka nga daw ginabalewala, maghimo sing positibo nga mga tikang nga bag-uhon ang kahimtangan ukon ang imo pagtamod sa sini. Dumduma pirme nga kilala ka ni Jehova, gani nakahibalo sia kon ano ang imo mga kinahanglanon kag kon paano ini pun-an. Kon padayon ka nga ginasubuan, ipangamuyo ini kay Jehova. Makasalig ka nga “sia gid magaalay-ay sa imo.”—Salmo 55:22.

Ang dugang pa nga mga artikulo sa serye sang “Young People Ask . . .” masapwan sa Web site nga www.watchtower.org/ype

HUNAHUNAA

▪ Ano ang dapat ko himuon kon nagabatyag ako nga ginabalewala?

▪ Ano nga mga kasulatan ang makabulig sa akon nga tamdon ang akon kaugalingon sing balanse sa baylo nga maghunahuna sing negatibo?

[Kahon/Retrato sa pahina 12]

Mga Panugyan sa Pagpakigsugilanon

▪ Magyuhum. Kon mainabyanon ka manamian ang iban nga mag-istorya sa imo.

▪ Ipakilala ang imo kaugalingon. Ipakilala ang imo ngalan kag sugiri sia kon diin ka nagapuyo.

▪ Magpamangkot. Magpamangkot ka agod makilala mo sia sing maayo apang maghalong nga wala ka nagapamangkot sa iya pribado nga kabuhi.

▪ Magpamati. Indi pagpaligbi ang masunod mo nga ihambal. Pamati lang. Ang masunod mo nga sabat ukon pamangkot maggua lang ina iya sing natural.

▪ Relaks lang! Mahimo ka makakita sing bag-o nga mga abyan sa imo pagpakigsugilanon. Gani himua ini nga isa ka makalilipay nga eksperiensia!