Ehecha oĩva pype

¿Mávapa Jehová?

¿Mávapa Jehová?

Mbaʼépa heʼi la Biblia

 La Biblia heʼi Jehová haʼeha pe Dios verdadéro, ojapo vaʼekue opaite mbaʼe (Apocalipsis 4:11). Umi proféta Abrahán ha Moisés oadora vaʼekue chupe, ha Jesús avei (Génesis 24:27; Éxodo 15:1, 2; Juan 20:17). Jehová ningo pe Dios iñimportantevéva ko yvy ape ári, upévare enterovéva oadora vaʼerã chupe, ndahaʼéi peteĩ grúpo añónte (Salmo 47:2).

 La Biblia heʼi Ñandejára orekoha peteĩ téra añoite, ha upéva hína Jehová (Éxodo 3:15; Salmo 83:18). Pe héra ou peteĩ vérvo hebreo heʼisévagui “oiko”, térã “chugui oiko”. Ha heta expérto opensa pe héra heʼiseha “Haʼe ojapo upe oipotáva oiko”. Upévare Jehová rehe opyta porãiterei héra, pórke haʼe hína pe Kreadór, ha katuete okumpli ivolunta (Isaías 55:10, 11). La Biblia ñanepytyvõ ñantende hag̃ua mbaʼeichagua persónapa hína Jehová, ha omombeʼu porã ñandéve pe kualida iñimportantevéva oguerekóva haʼeha pe mborayhu (Éxodo 34:5-7; Lucas 6:35; 1 Juan 4:8).

 Ñandejára réra Jehová hebréope ojeskrivi koʼã 4 létra rupive יהוה (YHWH), ha koʼã létrape oñehenói Tetragrámaton. Ndojekuaái ningo mbaʼeichaitépa oñepronunsia vaʼekue Ñandejára réra pe hebreo yma guarépe. Upéicharõ jepe, guaraníme heta tiémporema ojepuru “Jehová”.

¿Mbaʼérepa ndojekuaái mbaʼéichapa oñepronunsia vaʼekue Ñandejára réra pe hebreo yma guarépe?

 Pe hebreo yma guarépe ojeskrivi jave ndojepurúi vaʼekue umi vokál, síno umi konsonánte añónte. Umi oñeʼẽva hebreo oikuaa vaʼekue mbaʼéichapa oñepronunsia koʼã palávra. Péro ojeskrivipárõ guare umi Escrituras Hebreas, térã Viejo Testamento, heta judío oguerovia vaʼekue umi superstisión heʼíva Ñandejára réra sagradoitereimaha oñepronunsia hag̃ua. Upévare haʼekuéra olee jave en vos álta umi téxto oĩháme Ñandejára réra heʼíntema “Señór”, térã “Ñandejára”. Ohasávo pe tiémpo, heta hetave oĩ umi ogueroviáva upe superstisión. Upéicha rupi kon el tiémpo ndojekuaavéima mbaʼéichapa oñepronunsia Ñandejára réra. a

 Oĩ opensáva Ñandejára réra oñepronunsia hague “Yahvé”, péro ótro katu opensa oñepronunsia hague diferénte. Peteĩ rróllo ojetopa vaʼekue Mar Muerto ypýpe oreko peteĩ párte oĩva lívro de Levíticope, ko rróllo oĩva griégope omoĩ Iao otradusi hag̃ua Ñandejára réra. Ha umi eskritór griego yma guare katu heʼi oñepronunsiaha Iaé, Iabé, ha Iaoué. Péro añetehápe ndajaikuaái mbaʼéichapa oiméne oñepronunsia rakaʼe héra. b

Mbaʼépa ojeʼe jepi umi Biblia orekóvare Ñandejára réra

 Ojeʼéva jepi: Umi traduktór ijeheguínte odesidi omoĩ pe téra “Jehová” umi Biblia haʼekuéra otradusívape.

 La verda: Pe Tetragrámaton, haʼéva Ñandejára réra hebréope, oĩ vaʼekue amo 7.000 véserupi la Bíbliape. c Añetehápe, heta traduktór oipeʼa reiete katu Ñandejára réra la Bíbliagui ha omoĩ hekovia umi título, por ehémplo “Señór”.

 Ojeʼéva jepi: Ñandejára Todopoderóso noikotevẽi herarã.

 La verda: Ñandejára voi ogia vaʼekue umi oskrivívape la Biblia oipuru hag̃ua héra hetaiterei vése. Ha heʼi umi oadoráva chupe oipuru vaʼerãha avei héra (Isaías 42:8; Joel 2:32; Malaquías 3:16; Romanos 10:13). Añetehápe, Ñandejára okondena vaʼekue voi umi proféta japu ndoipotái vaʼekuépe umi hénte oipuru Ñandejára réra (Jeremías 23:27).

 Ojeʼéva jepi: Jasegi vaʼerã pe tradisión judía ha jaipeʼánte Ñandejára réra la Bíbliagui.

 La verda: Heta judío haʼe vaʼekue mboʼehára leipegua opensa vaʼekue ndovaleiha ñapronunsia Ñandejára réra, péro si oskrivi vaʼekue hikuái Ñandejára réra ojapo jave umi kópia Ñandejára Ñeʼẽgui. Tahaʼe haʼeháicha, Ñandejára ndoipotái jasegi umi kostúmbre oñemoĩva ikóntrape (Mateo 15:1-3).

 Ojeʼéva jepi: Ndovaléi oñemoĩ Ñandejára réra la Bíbliape pórke ndojekuaái mbaʼeichaitépa oñepronunsia vaʼekue hebréope.

 La verda: Umi heʼíva upéva opensa Ñandejára oipotaha enterovéva opronunsia peteĩchaite héra tahaʼe haʼéva pe idióma oñeʼẽva. Péro ndahaʼéi upéicha, pórke la Biblia ohechauka Ñandejára siervokuéra yma guare oñeʼẽva diferénte idióma, opronunsia hague umi téra káda uno oñeʼẽháicha iñidiómape.

 Por ehémplo, jahechamína mbaʼéichapa oñepronunsia vaʼekue peteĩ hués israelita réra, hérava Josué. Umi kristiáno ypykue oñeʼẽva hebreo, posívlemente opronunsia vaʼekue pe héra Yeshúa, ha umi oñeʼẽva griego katu posívlemente heʼi vaʼekue Iesous. Josué réra haʼéramo jepe hebreo, la Bíbliape oñemoĩnte avei mbaʼéichapa ojeʼe griégope. Upéva ohechauka umi kristiáno oipuru jave peteĩ persóna réra, oipurúnte hague avei ojeʼeháicha iñidiómape (Hechos 7:45; Hebreos 4:8).

 Ikatu jaʼe Ñandejára réra kásope, upéichante avei ojejapo vaʼerãha. Añetehápe ningo la iñimportantevéva ndahaʼéi mbaʼéichapa oñepronunsia, síno oñemoĩ Ñandejára réra umi lugár oĩ haguépe voi la Bíbliape.

a Peteĩ ensiklopédia heʼi: “Un tiémpo umi judío ou jey rire hetãme, oñepyrũ opensa Ñandejára réra Yahweh sagradoitereimaha. Upéicha rupi oñepyrũ oipuru hikuái hekovia ADONAI o ELOHIM” (segunda edisión de la New Catholic Encyclopedia, volúmen 14, páhina 883, 884).

b Eikuaasevéramo ko témagui ehecha pe Informasión A4, “Ñandejára réra umi Escrituras Hebréaspe”, oĩva Ñandejára Ñeʼẽ La Biblia Traducción del Nuevo Múndope.

c Ehecha pe Diccionario Teológico Manual del Antiguo Testamento, tómo I, kolúmna 970, 971.