مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

تکامل—‏ادعاها و حقایق

تکامل—‏ادعاها و حقایق

ریچارد داوکینز،‏ دانشمندی معروف در زمینهٔ تکامل یا فرگشت می‌گوید:‏ «تکامل همان قدر واقعیت دارد که گرمای آفتاب واقعیت دارد.‏»‏16 البته آزمایش‌های علمی و مشاهدات مستقیم ثابت می‌کند که خورشید از خود گرما ساطع می‌کند.‏ اما آیا آزمایش‌ها و مشاهدات مستقیم با همان قطعیت ثابت می‌کند که تکامل واقعیت دارد؟‏

پیش از پاسخ به این پرسش،‏ لازم است نکته‌ای را روشن سازیم.‏ بسیاری از دانشمندان متوجه شده‌اند که در موجودات زنده بعد از چند نسل ممکن است تغییراتی کوچک صورت گیرد.‏ برای مثال،‏ انسان‌ها می‌توانند با شیوه‌ای خاص در پرورش سگ‌ها،‏ بعد از چند نسل سگ‌هایی با پاهای کوتاه‌تر یا موی بلندتر پرورش دهند.‏ * برخی پژوهشگران چنین تغییرات کوچکی را به تکامل ربط می‌دهند و آن را «ریزفرگشت» می‌خوانند.‏

اما تکامل‌گرایان معتقدند که مجموع این تغییرات کوچک طی میلیاردها سال سبب تغییراتی بزرگ می‌شود.‏ آنان بر این عقیده‌اند که همین روند باعث شده است ماهی‌ها به دوزیستان و موجودات میمون‌نما به انسان مبدّل شوند.‏ آنان این تغییرات بزرگ را «درشت‌فرگشت» می‌خوانند.‏

چارلز داروین و کتاب او با عنوان منشأ انواع

برای مثال،‏ به گفتهٔ چارلز داروین تغییرات کوچک و قابل مشاهده نشان می‌دهد که تغییرات بزرگ نیز امکان‌پذیر است؛‏ هر چند کسی آن را به عین ندیده است.‏17 او بر این باور بود که طی اعصار بسیار،‏ برخی موجودات اولیه که آن‌ها را گونه‌های سادهٔ حیات می‌خوانند،‏ به‌تدریج از طریق «بروز تغییرات بسیار کوچک» به میلیون‌ها گونه موجود زنده تکامل یافتند.‏18

برای بسیاری این گفته معقول به نظر می‌رسد.‏ به نظر آنان ‹اگر تغییرات کوچک در یک گونه صورت می‌گیرد،‏ می‌توان تصوّر کرد که طبق تئوری تکامل طی زمانی طولانی تغییراتی بزرگ نیز به وجود آید.‏›‏ * اما حقیقت این است که تئوری تکامل بر سه ادعای غیرعلمی متکی است.‏ به این نکات توجه کنید.‏

ادعای غیرعلمی اول:‏ گونه‌های جدید از طریق جهش ایجاد می‌شود.‏ در توضیح درشت‌فرگشت گفته می‌شود که جهش،‏ یعنی تغییرات تصادفی در ژن گیاهان و حیوانات،‏ نه تنها سبب به وجود آمدن گونه‌هایی جدید می‌شود،‏ بلکه همچنین عامل به وجود آمدن تیره‌های کاملاً جدیدی در میان گیاهان و حیوانات است.‏19

جهش ژنتیکی تنها می‌تواند سبب تغییراتی محدود شود،‏ همچون گل بزرگ‌تر این گیاه

حقیقت:‏ کد ژنتیکی گیاهان و جانوران تعیین‌کنندهٔ بسیاری از ویژگی‌های آن‌هاست.‏ این کد همچون نقشه‌ای از جزئیات موجود زنده است که در هستهٔ هر یک از سلول‌های آن قرار دارد.‏ * پژوهشگران پی برده‌اند که جهش ژنتیکی می‌تواند سبب تغییراتی در نسل‌های بعدی یک گیاه یا جانور شود.‏ اما آیا از جهش ژنتیکی،‏ گونه‌ای جدید نیز به وجود می‌آید؟‏ یک قرن مطالعه و تحقیق در علم ژنتیک چه چیزی را نشان داده است؟‏

در اواخر دههٔ ۱۹۳۰ محققان با شور و هیجان بسیار دست به آزمونی زدند.‏ آنان در آن زمان نیز معتقد بودند که «انتخاب طبیعی»‏ * به همراه جهش‌های ژنتیکی،‏ گونه‌های جدیدِ گیاهان و جانوران را به وجود می‌آورد.‏ پس محققان چنین فرض کردند که اگر موجودات جهش‌یافته را خود در آزمایشگاه گزینش کنند،‏ می‌توانند به این فرایند سرعت بخشند.‏ وُلف‌اکِهارد لُنیگ،‏ محققی از انستیتوی پرورش گیاهان،‏ وابسته به انجمن ماکس پلانک آلمان،‏ چنین نوشت:‏ «شور و شعفی جامعهٔ زیست‌شناسان و به‌ویژه دانشمندان علم ژنتیک و پرورش‌دهندگان حیوانات را در بر گرفت.‏»‏ * دلیل آن چه بود؟‏ لُنیگ که حدود ۳۰ سال روی جهش ژنتیکی گیاهان تحقیق می‌کرد،‏ گفت:‏ «این محققان با خود می‌گفتند که بالاخره زمان آن رسیده است که انقلابی در عرصهٔ پرورش و تکثیر گیاهان و حیوانات ایجاد شود.‏ آنان تصوّر می‌کردند که با ایجاد جهش و انتخاب مناسب‌ترین جهش‌ها می‌توانند گیاهان و حیوانات جدید با ویژگی‌های مفیدتر به وجود آورند.‏»‏20 برخی حتی امید داشتند که با این شیوه به گونه‌هایی کاملاً متفاوت دست یابند.‏

این پشه‌های میوه علی‌رغم جهش ژنتیکی،‏ هنوز پشهٔ میوه هستند

محققان ایالات متحده،‏ آسیا و اروپا تحقیقات پرهزینه‌ای را با شیوه‌هایی آغاز کردند که به تصوّر آنان می‌توانست به روند تکامل سرعت بخشد.‏ بعد از ۴۰ سال تحقیقات توانفرسا،‏ نتیجه چه بود؟‏ محققی به نام پیتر فون زِنگبوش می‌گوید:‏ «علی‌رغم بودجهٔ عظیمی که صرف این تحقیقات شد،‏ تلاش برای به وجود آوردن گیاهانی پرثمرتر از طریق پرتوافکنی [برای ایجاد جهش] در کل با شکست روبرو شد.‏»‏21 لُنیگ نیز در این خصوص چنین می‌گوید:‏ «در دههٔ ۱۹۸۰ آن شور و هیجان و امیدی که محققان سراسر دنیا داشتند،‏ به یأس مبدّل شد.‏ محققان در کشورهای غربی پرورش از طریق ایجاد جهش را رها کردند.‏ تقریباً تمام موجودات جهش‌یافته .‏ .‏ .‏ یا مردند یا در مقایسه با نمونه‌های طبیعی آن ضعیف‌تر بودند.‏»‏ *

با این حال می‌توان گفت اطلاعاتی که طی ۱۰۰ سال تحقیقات در زمینهٔ جهش ژنتیکی و خصوصاً ۷۰ سال پرورش با ایجاد جهش جمع‌آوری شد،‏ پاسخ این پرسش را برای محققان روشن‌تر ساخت که آیا جهش ژنتیکی می‌تواند موجودی جدید به وجود آورد یا خیر.‏ لُنیگ پس از بررسی این تحقیقات چنین اظهار نظر کرد:‏ «جهش ژنتیکی نمی‌تواند گونه‌ای [گیاه یا حیوان] در طبیعت را به گونه‌ای جدید مبدّل کند.‏ این نتیجه‌گیری مطابق با درک ما از قوانین احتمالات و هماهنگ با مجموع اطلاعاتی است که از آزمایش‌ها و تحقیقات مربوط به ایجاد جهش طی قرن بیستم به دست آمده است.‏»‏

آیا جهش ژنتیکی می‌تواند موجودی کاملاً متفاوت به وجود آورد؟‏ شواهد امر به‌وضوح نشان می‌دهد که خیر!‏ تحقیقات لُنیگ او را به این نتیجه رساند که «وقتی گونه‌ها را به‌درستی از هم متمایز کرده باشیم،‏ به‌روشنی می‌بینیم که مرزهای مشخصی میان این گونه‌ها وجود دارد که جهش‌های تصادفی قادر به از بین بردن یا گذشتن از آن‌ها نیست.‏»‏22

از آنچه گفته شد چه می‌توان نتیجه گرفت؟‏ اگر محققانی باتجربه قادر نیستند از طریق جهش مصنوعی و گزینش،‏ گونه‌هایی جدید به وجود آورند،‏ آیا امکان دارد که از فرایندی غیرهوشمند نتیجه‌ای بهتر حاصل شود؟‏ اگر تحقیقات نشان داده است که جهش ژنتیکی نمی‌تواند گونه‌ای در طبیعت را به گونه‌ای کاملاً متفاوت تبدیل کند،‏ درشت‌فرگشت چگونه ممکن است اتفاق افتاده باشد؟‏

ادعای غیرعلمی دوم:‏ انتخاب طبیعی سبب ایجاد گونه‌های جدید می‌شود.‏ داروین معتقد بود که آنچه او انتخاب طبیعی نام گذاشت سبب می‌شود که موجودات زنده‌ای که با محیط سازگارترند،‏ بقا یابند و آن‌هایی که با محیط سازگاری کمتری دارند،‏ سرانجام از بین بروند.‏ امروزه تکامل‌گرایان آموزش می‌دهند که وقتی گونه‌های مختلف منتشر گشتند و بعضی از آن‌ها از دیگران مجزا شدند،‏ انتخاب طبیعی باعث شد موجوداتی در محیط جدیدشان بقا یابند که جهش‌های مفیدی در کد ژنتیکی‌شان ایجاد شده بود.‏ تکامل‌گرایان گمان می‌کنند همین گروه‌های مجزاشده در نهایت به گونه‌هایی کاملاً متفاوت تبدیل شدند.‏

حقیقت:‏ چنان که پیش از این نیز اشاره شد،‏ تحقیقات به‌وضوح نشان می‌دهد که از طریق جهش ژنتیکی نمی‌توان گونه‌های کاملاً متفاوت گیاهان یا حیوانات را به وجود آورد.‏ حال ببینیم تکامل‌گرایان بر چه اساسی ادعا می‌کنند که روند انتخاب طبیعی،‏ با برگزیدن جهش‌هایی مفید،‏ موجوداتی کاملاً متفاوت به وجود می‌آورد.‏ بروشوری که آکادمی ملیِ علوم ایالات متحده در سال ۱۹۹۹ به چاپ رساند،‏ در این خصوص به «۱۳ گونه سِهره یا فینچ در جزایر گالاپاگوس» اشاره کرد؛‏ پرندگانی که داروین روی آن‌ها تحقیق کرده بود و امروزه به سِهره‌های داروین معروف است.‏23

در سال ۱۹۷۰ گروهی از محققان به سرپرستی پیتر و رُزماری گرانت از دانشگاه پرینستون به تحقیق روی این سِهره‌ها پرداختند و متوجه شدند که پس از یک سال خشکسالی در جزایر،‏ شمار سِهره‌ها با منقاری بلندتر که زنده ماندند نسبت به بقیه بیشتر بود.‏ این یافته با توجه به این که اندازه و شکل منقار این سِهره‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین گونه‌های آنان به شمار می‌رود،‏ برای محققان بسیار قابل توجه بود.‏ در بروشور مزبور چنین گفته شده بود:‏ «پیتر و رُزماری گرانت تخمین زدند که اگر در این جزایر حدوداً هر ۱۰ سال یک بار خشکسالی شود،‏ بعد از تقریباً ۲۰۰ سال احتمالاً یک گونه سِهره به وجود می‌آید.‏»‏24

با این حال،‏ بروشور آکادمی ملی علوم در اشاره به این نکته کوتاهی کرد که در سال‌های پس از خشکسالی شمار سِهره‌های منقارکوتاه بیشتر از سِهره‌های منقاربلند شد.‏ محققان پی بردند که با تغییرات آب و هوایی جزیره،‏ یک سال تعداد سِهره‌های منقاربلند بیشتر بود و در سال‌های بعد تعداد سِهره‌های منقارکوتاه.‏ محققان همچنین متوجه شدند که آنچه آنان «گونه‌های» مختلف می‌خوانند بین هم زاد و ولد می‌کردند و نسلی به وجود می‌آوردند که توانایی بقای بیشتری داشت.‏ آنان اذعان کردند که اگر این زاد و ولد ادامه یابد،‏ دو گونهٔ مجزا به وجود نمی‌آید.‏25

تنها نکته‌ای که بررسی سِهره‌های داروین نشان می‌دهد این است که گونه‌ها می‌توانند خود را با محیط سازگار سازند

پس آیا انتخاب طبیعی سبب ایجاد گونه‌های جدید می‌شود؟‏ ده‌ها سال قبل،‏ جورج ویلیامز زیست‌شناسی در زمینهٔ تکامل به این امر شک کرد.‏26 در سال ۱۹۹۹ جِفری شوارتز،‏ نظریه‌پرداز تکامل اشاره کرد که هر چند گونه‌ها می‌توانند از طریق انتخاب طبیعی خود را با محیط وفق دهند،‏ اما هیچ گاه از این طریق موجودی جدید به وجود نمی‌آید.‏27

واضح است که از سِهره‌های داروین «موجودی جدید» به وجود نیامده است.‏ آن‌ها سِهره باقی مانده‌اند.‏ همچنین این امر که این سِهره‌ها بین هم زاد و ولد می‌کنند،‏ معیاری را که برخی از تکامل‌گرایان برای مجزا کردن گونه‌ها به کار می‌برند،‏ زیر سؤال می‌برد.‏ به علاوه،‏ اطلاعاتی که در مورد این پرندگان در دست داریم،‏ پرده از این واقعیت برمی‌دارد که حتی آکادمی‌های علمی طراز اول نیز گاه در ارائهٔ شواهد و مدارک،‏ مغرضانه عمل می‌کنند.‏

ادعای غیرعلمی سوم:‏ تکامل و درشت‌فرگشت را می‌توان در فسیل‌ها مشاهده کرد.‏ بروشور آکادمی ملی علوم این تصوّر را در ذهن خواننده ایجاد می‌کند که مجموعهٔ فسیل‌های به دست آمده گواهی کافی در اثبات درشت‌فرگشت ارائه می‌دهد.‏ در آنجا آمده است:‏ «میان ماهی‌ها و دوزیستان،‏ میان دوزیستان و خزندگان،‏ میان خزندگان و پستانداران و میان میمون‌ها و انسان،‏ به قدری فسیل‌های میانی یافت شده است که اغلب دشوار است بتوان با اطمینان گفت که چه وقت یک گونه به گونه‌ای دیگر مبدّل شد.‏»‏28

حقیقت:‏ این که مجلّهٔ آکادمی ملی علوم می‌تواند با چنین اطمینانی این اظهار نظر را عنوان کند،‏ جای تعجب دارد.‏ چرا؟‏ نیلز اِلدرِج از طرفداران وفادار تکامل اظهار داشت که در مجموعهٔ فسیل‌های به دست آمده تغییری تدریجی دیده نمی‌شود،‏ بلکه اغلبِ گونه‌ها طی دورانی طولانی «یا ثابت مانده‌اند یا تغییرات تکاملی بسیار ناچیز در آن‌ها صورت گرفته است.‏»‏ *29

بر طبق فسیل‌های به دست آمده همهٔ گروه‌های اصلی جانوران یک‌باره به وجود آمدند و تقریباً بدون تغییر باقی ماندند

تا به امروز،‏ محققان سراسر دنیا حدود ۲۰۰ میلیون فسیل بزرگ و میلیاردها فسیل کوچک را از دل خاک بیرون کشیده،‏ فهرست‌بندی کرده‌اند.‏ بسیاری از محققان اتفاق نظر دارند که این شمار عظیم فسیل‌ها نشان می‌دهد که همهٔ گروه‌های اصلی جانوران یک‌باره به وجود آمدند و تقریباً بدون تغییر باقی ماندند و بسیاری از گونه‌ها یک‌باره نیز منقرض شدند.‏

اعتقاد به تکامل در واقع مستلزم «ایمان» است

چرا بسیاری از تکامل‌گرایان سرشناس اصرار دارند که تکامل واقعیت محض است؟‏ ریچارد لِوانتین یکی از تکامل‌گرایان بانفوذ در نوشته‌های خود اذعان کرد که بسیاری از دانشمندان حاضرند نظریه‌های ثابت‌نشدهٔ علمی را بپذیرند؛‏ زیرا «خود را موظف می‌دانند که به ماتریالیسم متعهد باشند.‏»‏ * آری،‏ بسیاری از دانشمندان حتی احتمال وجود خالقی هوشمند را رد می‌کنند؛‏ زیرا بنا به گفتهٔ لِوانتین،‏ «ما دانشمندان نمی‌توانیم اجازه دهیم بحث خدا وارد بحث‌های علمی شود.‏»‏30

در این خصوص در مجلّهٔ سایِنتیفیک امریکن از جامعه‌شناسی به نام رادنی استارک چنین نقل قول شده است:‏ «تقریباً ۲۰۰ سال است که این ذهنیت ترویج داده می‌شود که اگر می‌خواهید دانشمند محسوب شوید باید افکار خود را از قید مذهب آزاد کنید.‏» او همچنین اشاره کرد که در دانشگاه‌های علوم و تحقیقات «افراد مذهبی چاره‌ای ندارند جز آنکه سکوت اختیار کنند.‏»‏31

برای اعتقاد به تکامل باید قبول کنید که از طریق جهش‌های ژنتیکی و انتخاب طبیعی همهٔ گونه‌های پیچیدهٔ حیات به وجود آمده است،‏ هر چند یک قرن تحقیق نشان داده است که جهش ژنتیکی نتوانسته است حتی یک گونه را به گونه‌ای کاملاً متفاوت تبدیل کند.‏ باید قبول کنید که همهٔ جانداران از یک نیای مشترک به تدریج تکامل یافته‌اند،‏ هر چند فسیل‌ها قویاً نشان می‌دهد گونه‌های اصلی گیاهان و حیوانات یک‌باره به وجود آمدند و حتی طی اعصار متمادی به گونه‌های دیگر مبدّل نشدند.‏ همچنین باید این ادعای محققان آگنوستیک و آتئیست را قبول کنید که می‌گویند اعتقادات شخصی‌شان ابداً بر تفسیرهایی که از یافته‌های علمی می‌کنند،‏ تأثیر نمی‌گذارد.‏ آیا بنا بر آنچه گفته شد اعتقاد به تکامل به نظر شما بر پایهٔ حقایق علمی است یا ادعاهایی غیرعلمی؟‏ به‌راستی می‌توان گفت که اعتقاد به تکامل مستلزم ایمان است.‏

^ بند 3 تغییراتی که پرورش‌دهندگان سگ به وجود می‌آورند اغلب از اختلالاتی در عملکرد ژن‌ها ناشی می‌شود.‏ برای مثال،‏ نژاد داشهوند یا پاکوتاه از طریق نقص در رشد غضروف‌ها به وجود آمده است و سبب کوتولگی این نژاد شده است.‏

^ بند 6 باید توجه داشت که واژهٔ عبری‌ای که در نخستین کتابِ کتاب مقدّس «گونه» ترجمه شده است،‏ در مقایسه با واژهٔ «گونه» که در این بخش به کار رفته است،‏ مفهومی گسترده‌تر دارد.‏ آنچه محققان گونه‌ای جدید محسوب می‌کنند،‏ از دید کتاب مقدّس صرفاً تنوعی در یک گونه است.‏

^ بند 8 تحقیقات نشان داده است که سیتوپلاسم،‏ غِشای سلول و بخش‌های دیگر سلول نیز در شکل و ساختار موجود زنده دخیل است.‏

^ بند 9 انتخاب طبیعی فرایندی است که به گفتهٔ دانشمندان طی آن موجوداتی که با محیط سازگارترند،‏ شانس بیشتری برای بقا و زاد و ولد دارند.‏

^ بند 9 لُنیگ به آفرینش معتقد است.‏ اظهار نظر او در این نشریه متعلّق به اوست و معرف موضع رسمی انستیتوی پرورش گیاهان،‏ وابسته به انجمن ماکس پلانک نیست.‏

^ بند 10 در آزمایش‌های مربوط به ایجاد جهش،‏ شمار موجودات جهش‌یافتهٔ منحصربه‌فرد با تکرار آزمایش‌ها کمتر و کمتر می‌شد و هر بار تنها همان موجودات جهش‌یافتهٔ گذشته مشاهده می‌شد.‏ به علاوه،‏ طی تمام این آزمایش‌ها کمتر از ۱ درصد از گیاهان جهش‌یافته برای تحقیقاتِ بیشتر مناسب بود و از این تعداد کمتر از ۱ درصد برای مصارف تجاری قابل استفاده بود.‏ اما هرگز یک گونهٔ کاملاً جدید به وجود نیامد.‏ این آزمایش‌ها روی حیوانات نیز صورت گرفت،‏ اما موفقیت آن حتی کمتر نیز بود و از این رو،‏ آن را کاملاً متوقف ساختند.‏

^ بند 21 حتی معدود فسیل‌های موجود که محققان در اثبات تکامل به آن‌ها اشاره می‌کنند،‏ جای بحث و گفتگو دارد.‏ صفحات ۲۲ تا ۲۹ بروشور «منشأ حیات—‏پنج سؤال قابل تأمّل» به زبان انگلیسی چاپ شاهدان یَهُوَه،‏ ملاحظه شود.‏

^ بند 24 ‏«ماتریالیسم» در اینجا به این نظریه اشاره می‌کند که همه چیز در عالم مادی،‏ منجمله همهٔ گونه‌های حیات،‏ بدون دخالت نیرویی ماورای طبیعی به وجود آمده است.‏