مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

درس ۶

نیاز به ارزش‌های اخلاقی

نیاز به ارزش‌های اخلاقی

ارزش‌های اخلاقی چیست؟‏

فردی که ارزش اخلاقی والایی دارد خوب و بد را به وضوح تشخیص می‌دهد.‏ درست و نادرست به احساسات آنی او وابسته نیست،‏ بلکه معیارهای او در زندگی بر اساس اصولی محکم است که راهنمای عمل و رفتار اوست،‏ چه در جمع و چه در خلوت.‏

چرا ارزش‌های اخلاقی مهم است؟‏

فرزندان ما در مورد ارزش‌های زندگی عقاید نادرست بسیاری از منابع مختلف می‌شنوند؛‏ از جمله از افرادی که در مدرسه با آنان در تماسند،‏ فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی یا موسیقی‌هایی که باب است.‏ تأثیرات این عقاید می‌تواند آنچه در مورد درستی و نادرستی آموخته‌اند،‏ زیر سؤال برد.‏

نوجوانان به‌خصوص با این موضوع مواجهند.‏ در مورد نوجوانان در کتابی تربیتی * آمده است:‏ «آنان باید کاملاً آگاه باشند که از طرف همسن‌وسالانشان یا رسانه‌ها،‏ رفتاری خاص به آنان تحمیل می‌شود و در صورتی محبوبند که مطابق آن عمل کنند.‏ درک این امر لازم است که آنان باید همیشه هماهنگ با ارزش‌ها و انتخاب‌های خودشان تصمیم بگیرند،‏ حتی اگر دوستانشان با آنان موافق نباشند.‏» پس واضح است که آموزش و تربیت باید پیش از دوران نوجوانی آغاز شود.‏

چگونه می‌توانید ارزش‌های اخلاقی را به فرزندتان بیاموزید؟‏

درست و نادرست را به‌روشنی به او تعلیم دهید.‏

اصلی از کتاب مقدّس:‏ ‏«بالغان .‏ .‏ .‏ با استفادهٔ مداوم از قدرت تشخیص خود،‏ آن را پرورش داده‌اند تا خوب را از بد تشخیص دهند.‏»—‏عبرانیان ۵:‏۱۴‏.‏

  • از دایرهٔ لغاتی استفاده کنید که بد و خوب را متمایز می‌کند.‏ با کمک وقایعی که طی روز پیش می‌آید به روشنی تضاد میان صداقت و ناراستی،‏ قدرشناسی و قدرنشناسی،‏ درستی و نادرستی،‏ اطاعت و سرکشی،‏ مهربانی و بی‌مهری،‏ خوش‌قولی و بدقولی را نشان دهید.‏ با این کار فرزندتان به مرور ارزش‌های اخلاقی و عمل کردن به آن‌ها را می‌آموزد.‏

  • دلیل درستی یا نادرستی را توضیح دهید.‏ برای نمونه،‏ سؤالاتی از این قبیل مطرح کنید:‏ چرا راستگویی بهترین راه است؟‏ چگونه دروغگویی می‌تواند به دوستی‌ها آسیب رساند؟‏ چرا دزدی نادرست است؟‏ به این ترتیب قدرت تشخیص او را در متمایز ساختن درست از نادرست پرورش می‌دهید.‏

  • بر فواید رعایت معیارهای اخلاقی تأکید کنید.‏ می‌توانید بگویید:‏ «اگر صادق باشی،‏ دیگران به تو اعتماد می‌کنند.‏» یا «اگر مهربان باشی،‏ مردم دوست دارند که با تو وقت بگذرانند.‏»‏

اطمینان حاصل کنید که ارزش‌های اخلاقی بخشی از هویت خانوادگی‌تان شود.‏

اصلی از کتاب مقدّس:‏ ‏«همواره خود را محک بزنید که چگونه شخصی هستید.‏»—‏۲قُرِنتیان ۱۳:‏۵‏.‏

  • خانوادهٔ شما باید مطابق ارزش‌ها و معیارهای اخلاقی زندگی کنند طوری که بتوانید صادقانه بگویید:‏

    • ‏«ما دروغ نمی‌گوییم.‏»‏

    • ‏«ما دست روی کسی بلند نمی‌کنیم یا سر کسی داد نمی‌کشیم.‏»‏

    • ‏«ما به کسی توهین نمی‌کنیم یا ناسزا نمی‌گوییم.‏»‏

فرزند شما متوجه می‌شود که این ارزش‌های اخلاقی صرفاً قوانینی نیست که باید رعایت شود،‏ بلکه جزو هویت خانوادگی‌تان است.‏

  • مرتب در مورد ارزش‌های اخلاقی خانواده‌تان با فرزند خود صحبت کنید.‏ از وقایع و پیش‌آمدهای روزانه برای آموزش فرزندتان استفاده کنید.‏ می‌توانید ارزش‌های اخلاقی خانواده‌تان را با آنچه در رسانه‌ها مطرح می‌شود یا آنچه در مدرسه رواج دارد،‏ مقایسه کنید.‏ از فرزندتان در مورد موقعیتی خاص بپرسید:‏ «تو چه می‌کردی؟‏» یا «در چنین خانوادهٔ ما باید چگونه عمل می‌کرد؟‏»‏

عزم فرزندتان را در رعایت ارزش‌های اخلاقی تقویت کنید.‏

اصلی از کتاب مقدّس:‏ ‏«وجدان خود را پاک نگاه دارید.»—‏۱پِطرُس ۳:‏۱۶‏.‏

  • رفتار درست و خوب را تحسین کنید.‏ اگر فرزندتان به معیاری اخلاقی عمل کرد او را بابت آن تحسین کنید و دلیل تحسینتان را به او بگویید.‏ برای مثال،‏ می‌توانید بگویید:‏ «تو صادق بودی و من به تو افتخار می‌کنم.‏» اگر فرزندتان به شما گفت که کار خطایی انجام داده است،‏ پیش از این که او را اصلاح کنید،‏ بابت صداقتش او را تحسین کنید.‏

  • رفتار بد را اصلاح کنید.‏ به فرزندتان کمک کنید که مسئولیت اعمالش را بپذیرد.‏ اگر خطایی می‌کند،‏ باید بداند چه خطایی کرده است و از چه جهت رفتارش مغایر با ارزش‌های اخلاقی خانواده بوده است.‏ برخی والدین خطای فرزندشان را به او گوشزد نمی‌کنند تا مبادا دلسرد شود.‏ اما باید توجه داشت که صحبت کردن در مورد رفتار نادرست فرزندتان به او کمک می‌کند تا وجدانش نسبت به آنچه درست و نادرست است حساس شود.‏

 

^ بند 7 Beyond the Big Talk