مراجعه به متن

شگفتی‌های طبیعت

ساختار فوق‌العادهٔ دندان خاره‌چسب

ساختار فوق‌العادهٔ دندان خاره‌چسب

 خاره‌چسب a که نوعی حلزون آبی با صدف مخروطی‌شکل است،‏ از دندان‌هایی بسیار محکم و قوی برخوردار است.‏ راز قدرت دندان‌های این جاندار در ساختار ترکیبی آن نهفته است؛‏ این دندان‌ها از الیاف نازک و بسیار سخت معدنی به نام «گوتیت» تشکیل شده است.‏ این الیاف در قالبی نسبتاً نرم که از پروتئین‌های مختلف ساخته شده قرار گرفته است.‏

 نکاتی درخور تأمّل:‏ خاره‌چسب عضوی زبان‌مانند به نام سوهانَک b دارد که با چند ردیف دندان منحنی‌شکل پوشیده شده است.‏ طول هر دندان کمتر از یک میلی‌متر است و همچون سوهانی فولادی عمل می‌کند.‏ هر دندان باید چنان قوی و محکم باشد که بتواند مواد غذایی خاره‌چسب یعنی جلبک‌ها و خزه‌ها را از سطوح صخره‌ها جدا کند.‏

 پژوهشگران با استفاده از «میکروسکوپِ نیروی اتمی» تحقیق کردند که دندان خاره‌چسب تا چه حد در برابر فشار مقاوم است.‏ آنان متوجه شدند که دندان‌های خاره‌چسب از محکم‌ترین مادهٔ موجود در جهان ساخته شده و حتی از ابریشم تار عنکبوت نیز مقاوم‌تر است.‏ متخصص ارشد این تحقیقات چنین گفت:‏ «ما باید راهی را پیدا کنیم تا بتوانیم از ساختار و طراحی دندان خاره‌چسب شبیه‌سازی و در صنایع مختلف استفاده کنیم.‏»‏

 پژوهشگران بر این عقیده‌اند که در آینده برای ساخت اتومبیل،‏ قایق،‏ هواپیما و حتی دندان‌های مصنوعی می‌توان ماده‌ای مستحکم شبیه به دندان خاره‌چسب تولید کرد.‏

 نظر شما چیست؟‏ آیا ساختار فوق‌العادهٔ دندان خاره‌چسب در اثر تکامل و بر حسب اتفاق به وجود آمده یا یک طراح پشت آن بوده است؟‏

a Patella vulgata

b Radula